રાજા-રાણી/બીજો પ્રવેશ: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search

રાજા-રાણી/બીજો પ્રવેશ (view source)

Revision as of 06:12, 25 July 2022

12,393 bytes removed ,  06:12, 25 July 2022
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 2: Line 2:




 
કાનો હજામ :  
{{Space}}સ્થળ :રાજમાર્ગ,લોકોનીમેદની.
અરે ભાઈઓ! રોવાના દી હવે નથી રહ્યા. ખૂબ રોયા, પણ કાંઈ વળ્યું?
 
'''કાનોહજામ''' :
અરેભાઈઓ!રોવાનાદીહવેનથીરહ્યા.ખૂબરોયા,પણકાંઈવળ્યું?
 
{{Ps
{{Ps
|'''મનજીપટેલ''' :
|મનજી પટેલ :  
|સાચુંકહ્યું,ભાઈ,છાતીકાઢીએતોબધાંકામથાય.કહેવતછેકે‘હિંમતેમરદાંતોમદદેખુદા’.
|સાચું કહ્યું, ભાઈ, છાતી કાઢીએ તો બધાં કામ થાય. કહેવત છે કે ‘હિંમતે મરદાં તો મદદે ખુદા’.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''કરસનલુવાર''' :
|કરસન લુવાર :  
|ભીખમાગ્યેકાંઈનવળે;આપણેતોલૂંટકરશું.
|ભીખ માગ્યે કાંઈ ન વળે; આપણે તો લૂંટ કરશું.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''કાનોહજામ''' :
|કાનો હજામ :  
|સાચું.ખરુંકેનહીં,ભાભા?તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહોતો,લૂંટફાટમાંકાંઈપાપખરું?
|સાચું. ખરું કે નહીં, ભાભા? તમે તો બ્રાહ્મણના દીકરા છો. કહો તો, લૂંટફાટમાં કાંઈ પાપ ખરું?
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''નંદલાલ''' :
|નંદલાલ :
|જરાયનહીં.ભૂખભાંગવામાંકાંઈપાપજનબેસે.જુઓ,શાસ્ત્રમાંઅગ્નિનેપાવકકહ્યોછે;અર્થાત્,અગ્નિવડેસકળપાપનષ્ટથાય.તોપછીજઠરાગ્નિકરતાંતોમોટીકોઈઆગજનથી!
|જરાય નહીં. ભૂખ ભાંગવામાં કાંઈ પાપ જ ન બેસે. જુઓ, શાસ્ત્રમાં અગ્નિને પાવક કહ્યો છે; અર્થાત્, અગ્નિ વડે સકળ પાપ નષ્ટ થાય. તો પછી જઠરાગ્નિ કરતાં તો મોટી કોઈ આગ જ નથી!
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''બધા''' :
|બધા :
|આગ!હાં,આગ!ઠીકકહ્યું,મહારાજ!જીવતારહો!તોપછીએમજકરીએ.આપણેઆગજલગાડીદઈએ.અલ્યાભાઈ!આગમાંકાંઈપાપજનબેસે,હો!હવેતોએબધાંનાંખોરડાંબાળીનેમેદાનકરીનાખીએ.
|આગ! હાં, આગ! ઠીક કહ્યું, મહારાજ! જીવતા રહો! તો પછી એમ જ કરીએ. આપણે આગ જ લગાડી દઈએ. અલ્યા ભાઈ! આગમાં કાંઈ પાપ જ ન બેસે, હો! હવે તો એ બધાંનાં ખોરડાં બાળીને મેદાન કરી નાખીએ.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''કરસનલુવાર''' :
|કરસન લુવાર :  
|મારીપાસેત્રણભાલાંછે.
|મારી પાસે ત્રણ ભાલાં છે.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''મનજીપટેલ''' :
|મનજી પટેલ :  
|અનેમારીપાસેએકહળછે.એટલેહવેતોએતમામમુગટવાળાઓનાંમાથાં,
|અને મારી પાસે એક હળ છે. એટલે હવે તો એ તમામ મુગટવાળાઓનાં માથાં, ધૂળનાં ઢેફાંની જેમ, ખેડી જ નાખું.
ધૂળનાંઢેફાંનીજેમ,ખેડીજનાખું.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''સલેમાનઘાંચી''' :
|સલેમાન ઘાંચી :  
|મારીપાસેયએકકુવાડીછે.પણભાગતાંભાગતાંઘેરભૂલીગયોછું.
|મારી પાસેય એક કુવાડી છે. પણ ભાગતાં ભાગતાં ઘેર ભૂલી ગયો છું.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|'''મનસુખલાલવાણિયો''' :
|મનસુખલાલ વાણિયો :  
|અલ્યા,તમેતેશુંમરવાનાથયાછો?શુંબોલોછો?પહેલાંરાજાનેવાતસંભળાવો,પછીજોએનસાંભળેતોબીજોવિચારકરશું.
|અલ્યા, તમે તે શું મરવાના થયા છો? શું બોલો છો? પહેલાં રાજાને વાત સંભળાવો, પછી જો એ ન સાંભળે તો બીજો વિચાર કરશું.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|કાનો :
|કાનો :
|હુંયેએમજકહુંછું.
|હુંયે એમ જ કહું છું.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|કરસન :
|કરસન :
|મનેપણએમજલાગેછે.
|મને પણ એમ જ લાગે છે.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|સલેમાન :
|સલેમાન :
|હુંપણપહેલેથીજકહુંછુંકે,ભાઈ,તમેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો.ઠીકત્યારે,ભાઈ,તુંરાજાથીડરીશનહીંને?
|હું પણ પહેલેથી જ કહું છું કે, ભાઈ, તમે આ વાણિયાના છોકરાને બોલવા દ્યો. ઠીક ત્યારે, ભાઈ, તું રાજાથી ડરીશ નહીંને?
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|મનસુખલાલ :
|મનસુખલાલ :  
|મનેકોઈનોડરનથી.તમે|બધાલૂંટકરવાતૈયારથયા,તોપછીહુંશુંબેવેણબોલીપણનહીંશકું?
|મને કોઈનો ડર નથી. તમે બધા લૂંટ કરવા તૈયાર થયા, તો પછી હું શું બે વેણ બોલી પણ નહીં શકું?
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|મનજી :
|મનજી :
|હુલ્લડકરવુંએએકવાત,અનેભાષણકરવુંએબીજીવાત.હુંતોજોતોઆવુંછુંકેહાથહાલે,પણજીભનહાલે.
|હુલ્લડ કરવું એ એક વાત, અને ભાષણ કરવું એ બીજી વાત. હું તો જોતો આવું છું કે હાથ હાલે, પણ જીભ ન હાલે.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|કાનો :
|કાનો :
|મોઢાનુંતોકાંઈકામજનથઈશકે—અન્નપણનમળે,નેવાતપણનબને.
|મોઢાનું તો કાંઈ કામ જ ન થઈ શકે — અન્ન પણ ન મળે, ને વાત પણ ન બને.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
|કરસન :
|કરસન :
|ઠીક,પણતુંકહીશશું?
|ઠીક, પણ તું કહીશ શું?
}}
{{Ps
|મનસુખ :
|હુંકાંઈદબાઈનેનહીંબોલું.હુંતોસીધોશાસ્ત્રજસંભળાવીશ.
}}
{{Ps
|સલેમાન :
|હેઈખરાં!તનેશાસ્તરપણઆવડેછેકે?ભઈ,હુંતોપે’લેથીજકે’તો’તોકેઆવાણિયાનાછોકરાનેબોલવાદ્યો—ઈપંડિતછે.
}}
{{Ps
|મનસુખ :
|બસ,હુંતોપાધરુંજશરૂકરીશકે:
}}
{{Ps
अतिदर्पेहतालङ्काअतिमानेचकौरव:|
अतिदानेबर्लिर्बद्ध:सर्वमत्यन्तंगर्हितम्||
|હરિયોકુંભાર :
|હં,આનુંનામશાસ્તર!
 
|કાનો :
|[બ્રાહ્મણપ્રત્યે]કાંભાભા,તમેતોબ્રાહ્મણનાદીકરાછો.કહો,આશાસ્તરખરુંને?તમનેતોબધુંયઆવડતુંહશે.
}}
{{Ps
|નંદલાલ :
|હાજતો,આવડેજતો,શાસ્તરવાંચ્યાંહોયએટલેજાણીએજતો.પણરાજાજોશાસ્તરનહીંસમજે,તોતુંએનોઅર્થશીરીતેસમજાવીશ,કહેતો?
}}
{{Ps
|મનસુખ :
|અર્થાત્,બહુચડવામાંમાલનથી.
}}
{{Ps
|ઝવેરવાંઝો :
|અલ્યા,આવડીમોટીબાબતનોઆવડોજઅર્થથયો?
}}
{{Ps
|સલેમાન :
|એમનહોયતોપછીશાસ્તરશેનું?
}}
{{Ps
|નંદલાલ :
|બાપા,કુંભારકણબીજેવાતટૂંકામાંકહીનાખે,એજવાતમોટાંમાણસોમોટીરીતેકરે.
}}
{{Ps
|મનજી :
|વાતતોઠીકછે.પણ‘બહુચડવામાંમાલનથી’એટલુંકહ્યેશુંરાજાનીઆંખઊઘડીજશે?
}}
{{Ps
|ઝવેરવાંઝો :
|પણઆએકશાસ્તરથીનહીંપતે,બીજાંશાસ્તરજોશે.
}}
{{Ps
|મનસુખ :
|તોમારીપાસેતોભંડારભર્યોછે.હુંકહીશકે
लालनेबहवोदोषास्ताडनेबहवोगुणा:|
तस्मात्मित्रंचपुत्रंचताडयेत्नतुलालयेत्||
અર્થાત્,તોપછી,હેમહારાજ!અમેશુંતમારાપુત્રોનથી?અમનેમારોનહીં.એથીસારુંફળનહીંઆવે.
હરિયો :
|એબહુસારીવાત.કાનનેપણઠીકલાગેછે.
}}
{{Ps
|સલેમાન :
|પણએકલાશાસ્તરથીતેકાંઈચાલે?એમાંમારીઘાણીનીવાતક્યારેઆવશે?સાથેસાથેક્યાંકમારીઘાણીનીવાતજોડીનદેવાય?
}}
{{Ps
|નંદલાલ :
|જોનેઆમારોબેટો,ઘાણીનીસાથેશાસ્તરજોડવાઆવ્યોછે!ગગા!શાસ્તરતેશુંતારોઢાંઢોછે?
}}
{{Ps
|ઝવેરવાંઝો :
|ઘાંચીનાછોકરામાંઅક્કલક્યાંથીહોય?
}}
{{Ps
|કરસન :
|અનેબરડોરીઢોકર્યાવગરઅક્કલક્યાંથીઆવે?એતોઠીક,પણમારીવાતયાદરહેશેકે?મારુંનામકરશનછેહો,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.એતોબુધકોટમાંરહેછે.એજ્યારેત્રણવરસનોહતોત્યારે—
}}
{{Ps
હરિયો :
|એબધુંયસમજ્યા,પણજોકાલરાજાશાસ્તરનસાંભળે—
}}
{{Ps
|કરસન :
|તોપછીઆપણેશાસ્તરમેલીનેશસ્તરલેશું.
}}
{{Ps
|કાનો :
|શાબાશ,દોસડા!શાસ્તરમેલીનેશસ્તર!
}}
{{Ps
|મનજી :
|અલ્યાએકોણબોલ્યું?
}}
{{Ps
|કરસન :
|[સગર્વ]હુંબોલ્યોહું.મારુંનામ|કરસન,કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.
}}
{{Ps
|કાનો :
|ઠીકકહ્યું,ભાઈ—શાસ્તરઅનેશસ્તર—કો’કદીશાસ્તરતોકો’કદીશસ્તર;નેકો’કદીશસ્તરતોકો’કદીશાસ્તર.
}}
{{Ps
|ઝવેરવાંઝો :
|પણઆતોગોટાળોથયો.છેવટનક્કીશુંથયું?શાસ્તરકેશસ્તર?
}}
{{Ps
|સલેમાનઘાંચી :
|મારોબેટોવાંઝોખરોને!આટલુંયસમજ્યોનહીં?ત્યારેઅત્યારસુધીઆશુંમાથાંફોડ્યાં?જો,નક્કીએમઠર્યુંકે :શાસ્તરનોમહિમાસમજવામાંબહુવારલાગે,પણશસ્તરનોમહિમાતોચપટીવાગેત્યાંસમજાઈજાય.
}}
{{Ps
અનેક :
|[ઊંચેઅવાજે]તોપછીચૂલામાંજાયશાસ્તર—ઉપાડોશસ્તર.
[દેવદત્તપ્રવેશકરેછે.]
|દેવદત્ત :
|લાંબીમાથાકૂટનીજરૂરનહીંપડે,હમણાંજચૂલામાંજાશો,એનીજતૈયારીથાયછે.બેટમજી,ઓરાઆવો,શુંબોલતાહતાતમે|બધા?
}}
{{Ps
સુલેમાન :
|અમેતોઆપંડિતનાછોકરાપાસેશાસ્તરસાંભળતાહતા.
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|અરેવાહ!ભારીધ્યાનદઈનેશાસ્ત્રસાંભળોછોહો!તમારાબરાડાઠેઠરાજાજીનેકાનેસંભળાયા.કેમજાણેધોબીવાડમાંઆગલાગીહોય!
}}
{{Ps
|કાનો :
|તમારેશુંદુઃખ,ગોરબાપા?તમેતોરાજનાંપાકાંસીધાંખાઈખાઈનેરોજફૂલતાજાઓછો;અનેઆંહીંભૂખેઅમારીનાડિયુંતૂટેછે.અમેશુંઆહરખનીચિચિયારીપાડીએછીએ?
}}
{{Ps
|મનજી :
|આજકાલહળવુંબોલીએતોસાંભળેછેજકોણ?આજતોરાડપાડીનેજવાતકહેવીપડેછે.
}}
{{Ps
|કરસન :
|આજસુધીખૂબરોયા-કકળ્યા.હવેજોઈએ,બીજોઉપાયછેકેનહીં.
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|શુંકહ્યું,અલ્યા!તમેબહુફાટ્યાછો.સાંભળવુંછે?સાંભળો,કહુંછું:
}}
{{Ps
नसमानसमानसमानसमागममापसमीक्ष्यवसन्तनभ:
भ्रमदभ्रमदभ्रमदभ्रमदभ्रमदच्छलत :खलुकामिजन:|
હરિયો :
|ઓમારાબાપ!આતેશાપદ્યેછેકેશું?
|દેવદત્ત :
|[મનસુખતરફ]તુંતોમોટામાણસનોદીકરોછે,શાસ્ત્રપણજાણછ,બોલ,આવાતબરાબરકેનહીં?नसमानसमानसमानसम्!
}}
{{Ps
|મનસુખ :
|આહા!બરાબર!આનુંનામતેશાસ્ત્ર;અનેહુંપણઆજવાતકહેતોહતોને!
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|[નંદલાલપ્રત્યે]નમસ્કાર!તમેબ્રાહ્મણલાગોછો,ખરુંને?તમેશુંકહોછો?બોલો.પરિણામેઆ|બધાબેવકૂફબનીનેમરવાનાકેનહીં?‘भ्रमदभ्रमदभ्रमत्’
}}
{{Ps
|નંદલાલ :
|હુંપણએજવાતકહીરહ્યોછું,પણસમજેછેકોણ,બાપ?|બધાગામડિયાખરાને!
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|[મનજીપ્રત્યે]આતમામનીઅંદરએકતુંસમજુમાણસલાગછ.ઠીકત્યારે,કહેજોઉં,આંહીંબધીસારીવાતોથતીહતી?[કરસનપ્રત્યે]અનેતુંપણઠીકઅક્કલવાળોઆદમીલાગેછ;તારુંનામશું,ભાઈ?
}}
{{Ps
|કરસન :
|મારુંનામ|કરસનદાસ—કેશવોતોમારાભત્રીજાનુંનામ.
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|ઓહો!તારાજભત્રીજાનુંનામકેશવોકે?ત્યારેતોતમારાંબેઉનાંનામહુંરાજાજીનીપાસેખાસમૂકીશ.
}}
{{Ps
હરિયો :
|અનેઅમારુંશુંથશે?
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|એહુંશુંજાણું,બાપુ?અત્યારેઆંખનાંપાણીડાંપાડવાબેઠાછો,અનેથોડીઘડીપહેલાંકેવોજુદોજસૂરકાઢતાહતા!એવાતોશુંરાજાજીએનથીસાંભળી?રાજાજીનેતોબધીયેબધીખબરપડીજાયછે.
}}
{{Ps
|બધા :
|એભાઈસાહેબ,તમારીગૌ!અમેકાંઈબોલ્યાનથી.એતો|કરસનદાસકેફરસનદાસશાસ્તરનીવાતોકરતોહતો.
}}
{{Ps
|કરસન :
|ચુપકર,મારુંનામબગાડમા.મારુંનામ|કરસનદાસછે.હુંખોટુંનહીંબોલું—હુંતોબોલ્યોહતોકે‘શાસ્તરછે,તેમશસ્તરપણછે,જોરાજાશાસ્તરથીનમાનેતોપછીશસ્તરપણછે’.કેમખરુંકેનહીં,મહેરબાન?
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|બરાબરબોલ્યો,ભાઈ,તારીલાયકાતપ્રમાણેજતુંબોલ્યો.શસ્ત્રએટલેશું?શસ્ત્રએટલેબળ,ખરું?હવેતમારુંસહુનુંબળશું?‘दुर्बल्यस्यबलंराजा’ખરુંને?બળહીનનુંબળએનોરાજા.વળીપાછું,‘बालानांरोदनंबलम्’ખરું?અનેતમે|બધારાજાજીનીઆગળતોબાળકજગણાઓ,ખરું?એટલેકે,ટૂંકામાં,રોવુંકકળવુંએતમારાંશસ્ત્ર.વાહ!ભારેબુદ્ધિનીવાત!પ્રથમતોમનેકાંઈસમજાણુંનહોતું.તારુંનામશું,ભાઈ?
}}
{{Ps
|કરસન :
|મારુંનામ કરસનદાસ,કેશવોતોમારોભત્રીજો.
}}
{{Ps
|બધા :
|એમહેરબાન!અમનેમાફકરો.
}}
{{Ps
|દેવદત્ત :
|હુંમાફકરનારોકોણ,ભાઈ?હવેરાજાજીનીઆગળરોકકળકરીજુઓ,જોમાફકરેતો.
}}
}}
{{Ps
{{Ps
KhyatiJoshi
26,604

edits

Retrieved from "https://wiki.ekatrafoundation.org/wiki/Special:MobileDiff/41565"

Navigation menu