18,450
edits
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
Line 421: | Line 421: | ||
{{સ-મ|૮–૪–૧૯૫૭}} <br> | {{સ-મ|૮–૪–૧૯૫૭}} <br> | ||
</poem> | |||
== ઘૂમે વંટોળિયો == | |||
<poem> | |||
::::ઘૂમે વંટોળિયો, | |||
ભમતો ભમે છે કોઈ ભૂત જાણે ભોળિયો! | |||
આ રે મધ્યાહ્ન ધખે લૂખા વૈશાખમાં, | |||
ઝાઝેરી ધૂળ, પાંદ, તરણાં લૈ કાખમાં | |||
ઘૂમે છે; જો જો ઝઝૂમે ન આંખમાં! | |||
અવગતિયો જીવ આ તે કોણે ઢંઢોળિયો? | |||
ભડકો થૈ સૂરજમાં હમણાં સળગશે, | |||
ક્યાંથી આવ્યો ને હવે કોને વળગશે? | |||
ત્યાં તો સપાટ સૂતો! જાણ્યું ના ઠગશે! | |||
આખો અવકાશ એણે અમથો રે ડ્હોળિયો! | |||
{{સ-મ|૧૦–૫–૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== બ્રિટાનિયા! == | |||
<poem> | |||
બ્રિટાનિયા! ઍટમ બૉમ્બ ફોડ્યો? | |||
પૃથ્વી પરે શ્રેષ્ઠ પ્રજા તું ચારસો | |||
વર્ષોથકી ને તુજ ભવ્ય વારસો | |||
સંસ્કારનો, સંયમ કેમ છોડ્યો? | |||
તારી સ્વયંસિદ્ધ હતી મહત્તા, | |||
તેં અન્ય જેવો ભય કેમ રે વર્યો? | |||
આ રાષ્ટ્રનો પ્રેમ નથી, અહં નર્યો! | |||
સ્વમાનનું નામ, ચહે તું સત્તા! | |||
‘પ્રશાંત’નો આ ફળશે પ્રયોગ – | |||
જો અંતમાં અન્ય પ્રયોગ નિષ્ફલ | |||
આ માનવીસંસ્કૃતિનો જશે? છલ! | |||
આ વંચના! કેવલ આત્મભોગ! | |||
પ્હેલ્લો ધડાકો! નવ આંખ રોઈ? | |||
છેલ્લો ધડાકો સુણશે ન કોઈ! | |||
{{સ-મ|૧૭–૫–૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== આવો અગર ન આવો == | |||
<poem> | |||
આવો અગર ન આવો જેવી તમારી મરજી, | |||
જોકે સદાય આવો એવી અમારી અરજી! | |||
આવ્યા અનેક વેળા, આનંદ શોય એથી | |||
કે ‘આવશો સદા’ એ સપનું ગયા છો સરજી! | |||
ને જો હવે ન આવો તો શું થશે અમારું? | |||
કેવી રીતે જિવાશે? – એવા અમે ન ગરજી! | |||
આવો અગર ન આવો જેવી તમારી મરજી, | |||
જોકે સદાય આવો એવી અમારી અરજી! | |||
{{સ-મ|મે ૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== ટેકરીની ટોચ પર == | |||
<poem> | |||
ટેકરીની ટોચ પર ચોથે માળ | |||
વસું મિત્ર મડિયાને ઘેર, | |||
ત્રણ બાજુ ઊછળતો અબ્ધિ | |||
અને એક બાજુ મુંબઈ શું શ્હેર. | |||
સુણી રહું ઘેરું ઘેરું ઘૂઘવતો | |||
અબ્ધિ અહીં દિનરાત ગાય, | |||
જોઈ રહું ક્ષિતિજ પે ઝૂકી ઝૂકી | |||
આભ જે આ મૂગું મૂગું ચ્હાય. | |||
નીચે ત્યાં શું નગરજનોની | |||
નસનસે હશે તરંગનો તાલ? | |||
પરસ્પર મિલનમાં માનવીને | |||
ઉર હશે આવું કોઈ વ્હાલ? | |||
{{સ-મ|૪–૬–૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== પૂંઠે પૂંઠે == | |||
<poem> | |||
કોણ રે આ આવી રહ્યું પૂંઠે પૂંઠે? | |||
ક્ષણે ક્ષણે પથ પર કોનો તે આ પદધ્વનિ ઊઠે? | |||
નથી કોઈ સંગ, | |||
નયનમાં નથી કોઈ સ્વપનનો રંગ; | |||
હૃદયમાં નથી કોઈ ગતનું રે ગીત, | |||
કેવળ છે સાંપ્રતની પ્રીત; | |||
નથી કોઈ યાદ, | |||
ઓચિંતાનો તોયે કોનો કરુણ આ સાદ – | |||
‘મને મેલી જાય છે ક્યાં આગે આગે?’? | |||
ઓચિંતાનો કોનો તે આ હાથ પડે ખભે? | |||
::::: કેવો ભાર લાગે! | |||
પાછળ હું જોઉં છું તો કોઈ ક્યાંય શોધ્યુંયે ન જડે, | |||
અલોપ જે જોતાંવેંત | |||
એવું તે આ કોનું પ્રેત? | |||
આગળ આ તો યે કોનો પડછાયો પડે? | |||
ક્ષણે ક્ષણે પથ પર કોનો તે આ પદધ્વનિ ઊઠે? | |||
કોણ રે આ આવી રહ્યું પૂંઠે પૂંઠે? | |||
{{સ-મ|જૂન ૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== હું ને – == | |||
<poem> | |||
હું ને મારો પડછાયો, | |||
પણ રાતે જ્યાં દીપક બૂઊયો | |||
હું ત્યાં એકલવાયો! | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== નિન્દું ન હું == | |||
<poem> | |||
નિન્દું ન હું કંટકને કદી હવે! | |||
છો અન્યથા સૌ કવિઓ કવે – લવે! | |||
હું કેમકે કંટકથી સવાયો | |||
ગુલાબની ગંધ થકી ઘવાયો! | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== ચાલ, ફરીએ == | |||
<poem> | |||
::::::ચાલ, ફરીએ! | |||
માર્ગમાં જે જે મળે તેને હૃદયનું વ્હાલ ધરીએ! | |||
::::બ્હારની ખુલ્લી હવા | |||
::::આવે અહીં, ક્યાં લૈ જવા? | |||
::::જ્યાં પથ નવા, પંથી નવા; | |||
એ સર્વનો સંગાથ છે તો નિત નવા કૈં તાલ કરીએ! | |||
::::એકલા ર્હેવું પડી? | |||
::::આ સૃષ્ટિ છે ના સાંકડી! | |||
::::એમાં મળી જો બે ઘડી | |||
ચ્હાવા વિશે, ગાવા વિશે; તો આજની ના કાલ કરીએ! | |||
::::::ચાલ, ફરીએ! | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== ફરવા આવ્યો છું == | |||
<poem> | |||
:::હું તો બસ ફરવા આવ્યો છું! | |||
હું ક્યાં એકે કામ તમારું કે મારું કરવા આવ્યો છું? | |||
:::અહીં પથ પર શી મધુર હવા | |||
:::ને ચહેરા ચમકે નવા નવા! | |||
:::– રે ચહું ન પાછો ઘેર જવા! | |||
હું ડગ સાત સુખે ભરવા, અહીં સ્વપ્નમહીં સરવા આવ્યો છું! | |||
:::જાદુ એવો જાય જડી | |||
:::કે ચાહી શકું બે ચાર ઘડી | |||
:::ને ગાઈ શકું બે ચાર કડી | |||
તો ગીત પ્રેમનું આ પૃથ્વીના કર્ણપટે ધરવા આવ્યો છું! | |||
:::હું તો બસ ફરવા આવ્યો છું! | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== સદ્ભાગ્ય == | |||
<poem> | |||
સદ્ભાગ્ય શું હોય મનુષ્ય હોવું? | |||
ક્ષણેક આનંદ, સદાય રોવું; | |||
ક્ષણેકનું યૌવન, વૃદ્ધ થૈ જવું; | |||
ક્ષણેકનો પ્રેમ, સદાય ઝૂરવું; | |||
ક્ષણેક જે પ્રાપ્ત, સદાય ખોવું; | |||
સદ્ભાગ્ય શું હોય મનુષ્ય હોવું? | |||
સદ્ભાગ્ય શું ન્હોય મનુષ્ય હોવું? | |||
સૌંદર્ય જ્યાં નિત્ય નવીન જોવું, | |||
જ્યાં કાવ્યમાં પ્રેમ ન મૃત્યુયુક્ત | |||
ને શિલ્પમાં યૌવન કાલમુક્ત, | |||
ધરા અહો ધન્ય, ન સ્વર્ગ મ્હોવું; | |||
સદ્ભાગ્ય શું ન્હોય મનુષ્ય હોવું? | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== વિદાયવેળા == | |||
<poem> | |||
વિદાયવેળા નવ કો વ્યથા હો! | |||
નિ:શ્વાસ ના, નીર ન હોય નેણમાં; | |||
ના મ્લાન એકે મુખરેખ, વેણમાં | |||
કૃતઘ્નતાની નવ કો કથા હો! | |||
બે માનવીનું મળવું – અનન્ય! | |||
એમાં ય જો આદરસ્નેહ સાંપડે, | |||
ના સ્વર્ગ અન્યત્ર, સદાય ત્યાં જડે; | |||
કૃતાર્થ આ જીવન, પર્વ ધન્ય! | |||
અહીં મળે માનવ જે ગમી જતું | |||
જોતાં જ, તો બે ક્ષણ ચાહી લેવું! | |||
અને પછી સંગ ઉરે રમી જતું | |||
જો ગીત, તો બે ક્ષણ ગાઈ લેવું! | |||
હો ધન્ય સૌ માનવલોકમેળા, | |||
કૃતજ્ઞતા માત્ર વિદાયવેળા! | |||
{{સ-મ|૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | |||
== આ હાથ == | |||
<poem> | |||
આ હાથ મારો પ્રિય મૃત્યુને વર્યો! | |||
પરંતુ એ જે ક્ષણથી તને ગમ્યો, | |||
તારા વળી હાથ વિશે રહી રમ્યો, | |||
રે ત્યારથી તો નિત અમૃતે ભર્યો! | |||
{{સ-મ|૨૭–૭–૧૯૫૭}} <br> | |||
</poem> | </poem> |
edits