11,918
edits
ટોળાં અવાજ ઘોઘાટ/૬- હું અટકવાનેા નથી આ શેાધમાં: Difference between revisions
ટોળાં અવાજ ઘોઘાટ/૬- હું અટકવાનેા નથી આ શેાધમાં (view source)
Revision as of 16:28, 21 March 2023
, 16:28, 21 March 2023no edit summary
MeghaBhavsar (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|૬- હું અટકવાનેા નથી આ શેાધમાં|}} {{Poem2Open}} એ વાતનો ઇનકાર કરી શકું તેમ નથી મિત્ર કે હું હજી સુધી એકની એક વાતમાં, ભાષામાં જ, ફસાયો છું. પણ ફસાઈ જવાના આશયથી ફસાયો નથી. અથવા આમ ફસાઈ જવાનુ...") |
No edit summary |
||
| Line 10: | Line 10: | ||
અટવાઈ રહ્યો છું અને નીકળતો નથી બહાર એવું પણ નથી. | અટવાઈ રહ્યો છું અને નીકળતો નથી બહાર એવું પણ નથી. | ||
આમ ઘણા સમયથી અટવાયેલો છું, ભૂલો પડ્યો છું, | આમ ઘણા સમયથી અટવાયેલો છું, ભૂલો પડ્યો છું, | ||
હવે બહાર નીકળી જવું જોઈએ એમ તમે ઈચ્છો | હવે બહાર નીકળી જવું જોઈએ એમ તમે ઈચ્છો છો— | ||
પણ એમ નીકળી જવાતું હોય તો જોઈતું’તું શું ? | પણ એમ નીકળી જવાતું હોય તો જોઈતું’તું શું ? | ||
અને વળી હું થાકી ગયો નથી, મેં હામ ગુમાવી નથી. | અને વળી હું થાકી ગયો નથી, મેં હામ ગુમાવી નથી. | ||
| Line 60: | Line 60: | ||
મારે ભાષાને ભાંગી નાંખવી નથી | મારે ભાષાને ભાંગી નાંખવી નથી | ||
એ તૂટી જાય કે તરડાઈ જાય જો હું ગમેતેમ ઉતાવળમાં | એ તૂટી જાય કે તરડાઈ જાય જો હું ગમેતેમ ઉતાવળમાં | ||
આડાઅવળા ઘા મારી બધું આટોપવા જાઉં | આડાઅવળા ઘા મારી બધું આટોપવા જાઉં તો— | ||
વળી મને કંટાળો નથી આવતો જ્યાં સુધી | વળી મને કંટાળો નથી આવતો જ્યાં સુધી | ||
ત્યાં સુધી; | ત્યાં સુધી; | ||
અથવા મને થાક નથી લાગતો જ્યાં સુધી | અથવા મને થાક નથી લાગતો જ્યાં સુધી | ||
ત્યાં | ત્યાં સુધી— | ||
આ આમ ઘસવાનું, ઉખાડવાનું, ખોતરવાનું ચાલશે. | આ આમ ઘસવાનું, ઉખાડવાનું, ખોતરવાનું ચાલશે. | ||
‘ફાલશે, હાલશે’ જેવા ઊભરાઈ આવતા પ્રાસોને | ‘ફાલશે, હાલશે’ જેવા ઊભરાઈ આવતા પ્રાસોને | ||
અટકાવીને ‘ટેવ’ને તોડવાની ક્ષમતા મેળવતો જાઉં છું. | અટકાવીને ‘ટેવ’ને તોડવાની ક્ષમતા મેળવતો જાઉં છું. | ||
આ ઘણું કઠિન છે : | આ ઘણું કઠિન છે : | ||
ઓશિકા વગર ઊંઘવા જેવું કઠિન | ઓશિકા વગર ઊંઘવા જેવું કઠિન. | ||
ઊંઘ વગર ઊંઘવા જેવું કઠિન. | ઊંઘ વગર ઊંઘવા જેવું કઠિન. | ||
પણ પ્રાસના સ્તરોમાં ભાષાને ઢાંકી દેવાની એક રમત-ગમત | પણ પ્રાસના સ્તરોમાં ભાષાને ઢાંકી દેવાની એક રમત-ગમત | ||
અથવા તો ક્ષણે મારા મનમાં ચમકી ગયેલા સત્ય મુજબ | અથવા તો ક્ષણે મારા મનમાં ચમકી ગયેલા સત્ય મુજબ | ||
નરી | નરી કાયરતા— | ||
નગ્ન ભાષાની સન્મુખ | નગ્ન ભાષાની સન્મુખ આંખ ઊંચકીને ઊભા રહેવાનો | ||
ફફડાટ— | |||
સરકી જવાની, છટકી જવાની, ભાગી જવાની નરી કાયરતા | સરકી જવાની, છટકી જવાની, ભાગી જવાની નરી કાયરતા, | ||
નપુંસકતાનો પર્યાય એટલે પ્રાસપરસ્તી | નપુંસકતાનો પર્યાય એટલે પ્રાસપરસ્તી | ||
એ પ્રાસપરસ્તીમાંથી હું નીકળી જવાનો બહાર | એ પ્રાસપરસ્તીમાંથી હું નીકળી જવાનો બહાર | ||
| Line 85: | Line 85: | ||
પણ એવા કાવ્યાભાસોમાંથી | પણ એવા કાવ્યાભાસોમાંથી | ||
નીકળી જવાનો નિર્ધાર છે : | નીકળી જવાનો નિર્ધાર છે : | ||
નિર્ભ્રાંત થવાનો, નિર્પ્રાસ, નિર્લય થવાનો નિશ્ચય છે; | |||
અને પૌરાણિક, ઐતિહાસિક સ્તરોને ખેસવવામાં | અને પૌરાણિક, ઐતિહાસિક સ્તરોને ખેસવવામાં | ||
જેટલું કષ્ટ પડ્યું છે તેનાથી પણ વિશેષ કષ્ટ | જેટલું કષ્ટ પડ્યું છે તેનાથી પણ વિશેષ કષ્ટ | ||
| Line 94: | Line 94: | ||
પણ ભાષા કંઈ થઈ ન શકી નિર્ભેળ | પણ ભાષા કંઈ થઈ ન શકી નિર્ભેળ | ||
કેળ ઊભી છે આંખ સામે કમનીય મસૃણ થરકતી | કેળ ઊભી છે આંખ સામે કમનીય મસૃણ થરકતી | ||
હમણાં પગ | હમણાં પગ પછાડશે— | ||
મોહવશ, ટ્રાન્સમાં, ઉપરની પંક્તિ ઊતરી આવી છે કાગળ પર | મોહવશ, ટ્રાન્સમાં, ઉપરની પંક્તિ ઊતરી આવી છે કાગળ પર | ||
પણ મેળ-નિર્ભેળ અને કેળના પ્રાસો જ જો એના પ્રેરક હોય | પણ મેળ-નિર્ભેળ અને કેળના પ્રાસો જ જો એના પ્રેરક હોય | ||
તો એને હું કાવ્યના એક અવરોધ તરીકે જાહેર કરું છું. | તો એને હું કાવ્યના એક અવરોધ તરીકે જાહેર કરું છું. | ||
અને આજ સુધી આવી અને માત્ર આવી | અને આજ સુધી આવી અને માત્ર આવી જ— | ||
મારી-તમારી અને તેમની | મારી-તમારી અને તેમની | ||
ભાષાભ્રાન્તિઓને, કાવ્યભ્રાન્તિઓને હું ઈનકારું છું. | ભાષાભ્રાન્તિઓને, કાવ્યભ્રાન્તિઓને હું ઈનકારું છું. | ||
| Line 104: | Line 104: | ||
એમ કહેવામાં જે વાગ્મિતા આવે છે | એમ કહેવામાં જે વાગ્મિતા આવે છે | ||
તે પણ કાવ્યનો અવરોધ છે | તે પણ કાવ્યનો અવરોધ છે | ||
માટે એને પણ હું | માટે એને પણ હું ઈન્— | ||
‘કારું છું’ એમ લખતાં અટકી જવાની આ ક્ષણ | ‘કારું છું’ એમ લખતાં અટકી જવાની આ ક્ષણ | ||
એ મારી દિશા છે સ્પષ્ટ | એ મારી દિશા છે સ્પષ્ટ | ||
અને એથી એમ બધું છોડી દેવાનો નથી અધવચ | અને એથી એમ બધું છોડી દેવાનો નથી અધવચ | ||
એમ ભીનું સંકેલવાનો નથી | એમ ભીનું સંકેલવાનો નથી અધૂકડા— | ||
હામ ગુમાવી નથી મેં | હામ ગુમાવી નથી મેં | ||
મારી આસપાસ ગીતગઝલની કરતાલનો વ્યામોહ છે. | મારી આસપાસ ગીતગઝલની કરતાલનો વ્યામોહ છે. | ||
| Line 116: | Line 116: | ||
અને એવો જ ઘોંઘાટ વાગ્મિતાનો | અને એવો જ ઘોંઘાટ વાગ્મિતાનો | ||
ઊછળીને આવે છે મારા શબ્દોમાંથી | ઊછળીને આવે છે મારા શબ્દોમાંથી | ||
નિરર્થક વાંઝણી | નિરર્થક વાંઝણી વાગ્મિતા— | ||
પ્રાસવશ આવેલી ‘ગીતા’ને મેં આ ક્ષણે મારા મનોતંતુમાં | પ્રાસવશ આવેલી ‘ગીતા’ને મેં આ ક્ષણે મારા મનોતંતુમાં | ||
ઊપસતી— | |||
અને પછી નિર્મમ બનીને, | અને પછી નિર્મમ બનીને, | ||
અટવાતી-ફસાતી-ગૂંગળાતી અને નાશ પામતી | અટવાતી-ફસાતી-ગૂંગળાતી અને નાશ પામતી જોઈ— | ||
આ તો તરતનો એક દાખલો છે. | આ તો તરતનો એક દાખલો છે. | ||
મારી નિષ્ઠુર પ્રક્રિયાનો. | મારી નિષ્ઠુર પ્રક્રિયાનો. | ||
| Line 136: | Line 136: | ||
હું અટકવાનો નથી આ શોધમાં | હું અટકવાનો નથી આ શોધમાં | ||
હું છટકવાનો નથી આ શોધથી. | હું છટકવાનો નથી આ શોધથી. | ||
'''( | '''(ઑક્ટોબર : ૧૯૭૭)''' | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||