વસ્તુસંખ્યાકોશ/પરિશિષ્ટ-૩: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
full chapter proof reading completed. પરિશિષ્ટ-૩
No edit summary
(full chapter proof reading completed. પરિશિષ્ટ-૩)
 
Line 1: Line 1:
{{center|<big><big>'''પરિશિષ્ટ-૩'''</big></big>}}
{{center|<big><big>'''પરિશિષ્ટ-૩'''</big></big>}}


{{center|<big>'''કોહિનૂર હીરાની તવારીખ'''</big>}}
{{center|<big>'''કોહિનુર હીરાની તવારીખ'''</big>}}


{{block center|<poem>
{{block center|<poem>
૧. ઈ.સ. ૧૬૫૬માં દક્ષિણ હિંદની કોલર ખાણમાંથી મળે.
૧. ઈ.સ. ૧૬૫૬માં દક્ષિણ હિંદની કોલર ખાણમાંથી મળ્યો.
૨. ગોવળકાંડના મીર જુમલા ઉમરાવે મેળવ્યો.
૨. ગોવળકોંડના મીર જુમલા ઉમરાવે મેળવ્યો.
૩. મોગલ બાદશાહ શાહજહાને તેણે ભેટ આપ્યો.  
૩. મોગલ બાદશાહ શાહજહાને તેણે ભેટ આપ્યો.  
૪. ઔરંગઝેબના ખજાનામાં રહ્યો.
૪. ઔરંગઝેબના ખજાનામાં રહ્યો.
Line 18: Line 18:
૧૩. રાણી વિક્ટોરિયા પાસે હાલમાં છે.</poem>}}
૧૩. રાણી વિક્ટોરિયા પાસે હાલમાં છે.</poem>}}


{{center|<big>'''કોહિનૂર હીરાની તવારીખ'''</big>}}
{{center|<big>'''ઈન્દ્ર–સંબંધી માહિતી'''</big>}}
<poem>{{col-begin}}{{col-2}}
<poem>{{col-begin}}{{col-2}}
ગાય – કામદૂધા
ગાય – કામદૂધા
Line 50: Line 50:




{{gap}}નાગને માથે મણિ હોય છે, નાગ સંગીત સાંભળે છે, નાગનું ઝેર મંત્રથી ઊતરે છે, નાગણ વેર લે છે, હંસ મોતીનો ચારો ચરે છે, હંસ દૂધ-પાણી અલગ કરે છે, ઢેલ મોરનાં આંસુથી ગર્ભવતી બને છે, કાગડો સો વર્ષ જીવે છે, બપૈયાના ગળામાં કાણું હોય છે, ચાતક વરસાદનું પાણી પીએ છે, સાપ દૂધ પીએ છે, સિંહણનું દૂધ સુવર્ણપાત્ર સિવાય અન્ય પાત્ર ફાડી દે છે, મગર આંસુ સારે છે, ચક્રવાકયુગલ રાત્રે અલગ રહે છે, ગધેડો દ્રાક્ષ ખાય તો મરી જાય છે, ઘુવડને બેલતાં સાંભળવાથી બાળકો માંદા પડે છે, આકાશપુષ્પ, સસલાને શિંગડા, વંધ્યાને પુત્ર.
{{gap}}નાગને માથે મણિ હોય છે, નાગ સંગીત સાંભળે છે, નાગનું ઝેર મંત્રથી ઉતરે છે, નાગણ વેર લે છે, હંસ મોતીનો ચારો ચરે છે, હંસ દૂધ-પાણી અલગ કરે છે, ઢેલ મોરનાં આંસુથી ગર્ભવતી બને છે, કાગડો સો વર્ષ જીવે છે, બપૈયાના ગળામાં કાણું હોય છે, ચાતક વરસાદનું પાણી પીએ છે, સાપ દૂધ પીએ છે, સિંહણનું દૂધ સુવર્ણપાત્ર સિવાય અન્ય પાત્ર ફાડી દે છે, મગર આંસુ સારે છે, ચક્રવાકયુગલ રાત્રે અલગ રહે છે, ગધેડો દ્રાક્ષ ખાય તો મરી જાય છે, ઘુવડને બોલતાં સાંભળવાથી બાળકો માંદા પડે છે, આકાશપુષ્પ, સસલાને શિંગડા, વંધ્યાને પુત્ર.


{{center|<big>'''મહાભારત-પ્રદાન '''</big>}}
{{center|<big>'''મહાભારત-પ્રદાન '''</big>}}
Line 100: Line 100:
પંચવટી–જિતેન્દ્રપણું
પંચવટી–જિતેન્દ્રપણું
{{col-3}}
{{col-3}}
વિભીષણ-શાસ્ત્રકર્મ
વિભીષણ–શાસ્ત્રકર્મ
વસિષ્ઠ–વેદ
વસિષ્ઠ–વેદ
રાવણ-મિથ્યાભિમાન
રાવણ-મિથ્યાભિમાન
Line 119: Line 119:


<poem>{{col-begin}}{{col-2}}
<poem>{{col-begin}}{{col-2}}
શંકર-શિવલક્ષણ
માથે જટા  
માથે જટા  
પૂજા–બિલીપત્ર
પૂજા–બિલીપત્ર
Line 132: Line 131:
ત્રીજું નેત્ર કપાળમાં
ત્રીજું નેત્ર કપાળમાં
સંહારના દેવ
સંહારના દેવ
હાથમાં ત્રિશૂળ, કમંડળ, ડમરૂ,
હાથમાં ત્રિશૂળ, કમંડળ, ડમરૂ.
{{col-3}}
{{col-3}}
અર્ધનારીનટેશ્વર
અર્ધનારીનટેશ્વર
Line 144: Line 143:
વાસ-સ્મશાન
વાસ-સ્મશાન
નૃત્ય-તાંડવ, લાસ્ય  
નૃત્ય-તાંડવ, લાસ્ય  
સ્વભાવ-ભેળા.
સ્વભાવ-ભોળા.
ધંતૂરો–પ્રિય પુષ્પ
ધંતૂરો–પ્રિય પુષ્પ
{{col-end}}</poem>
{{col-end}}</poem>
Line 160: Line 159:
છંદોમાં ગાયત્રી  
છંદોમાં ગાયત્રી  
પુરોહિતોમાં વસિષ્ઠ
પુરોહિતોમાં વસિષ્ઠ
દેવોમાં ઇન્દ્ર
દેવોમાં ઈન્દ્ર
યજ્ઞોમાં બ્રહ્મયજ્ઞ
યજ્ઞોમાં બ્રહ્મયજ્ઞ
વસુઓમાં હવ્યવાહ્  
વસુઓમાં હવ્યવાહ્  
Line 175: Line 174:
પિતૃઓમાં અર્યમા
પિતૃઓમાં અર્યમા
ધનુર્ધારીમાં અર્જુન
ધનુર્ધારીમાં અર્જુન
દૈત્યોમાં પ્રહ્લાદ
દૈત્યોમાં પ્રહ્‌લાદ
પર્વતોમાં હિમાલય
પર્વતોમાં હિમાલય
{{col-2}}
{{col-2}}
Line 184: Line 183:
રત્નોમાં માણેક
રત્નોમાં માણેક
અશ્વોમાં ઉચ્ચૈઃશ્રવા
અશ્વોમાં ઉચ્ચૈઃશ્રવા
મૂતિઓમાં વાસુદેવ
મૂર્તિઓમાં વાસુદેવ
જળચરોમાં વરુણ  
જળચરોમાં વરુણ  
ગંધર્વોમાં વિશ્વાવસુ, ચિત્રરથ.
ગંધર્વોમાં વિશ્વાવસુ, ચિત્રરથ.
17,546

edits

Navigation menu