7,290
edits
પ્રતિપદા/૨. જયદેવ શુક્લ: Difference between revisions
no edit summary
No edit summary |
No edit summary |
||
| Line 58: | Line 58: | ||
==== ૧ ==== | ==== ૧ ==== | ||
<poem> | |||
ગ્રીષ્મના | ગ્રીષ્મના | ||
તોતિંગ તડકામાં | તોતિંગ તડકામાં | ||
| Line 63: | Line 64: | ||
આ નાનકો દાણો | આ નાનકો દાણો | ||
ધાણીની જેમ | ધાણીની જેમ | ||
ફટે તો? | ફટે તો?</poem> | ||
==== ૨ ==== | ==== ૨ ==== | ||
ડાબા હાથની | <poem>ડાબા હાથની | ||
વચલી આંગળીને | વચલી આંગળીને | ||
પાછળ ખેંચી | પાછળ ખેંચી | ||
| Line 73: | Line 74: | ||
છોડું... | છોડું... | ||
ચન્દ્ર | ચન્દ્ર | ||
જો ટિચાય તો? | જો ટિચાય તો?</poem> | ||
==== ૩ ==== | ==== ૩ ==== | ||
પૃથ્વીના | <poem>પૃથ્વીના | ||
ગબડતા | ગબડતા | ||
આ દડાને | આ દડાને | ||
| Line 83: | Line 84: | ||
અધવચ્ચે | અધવચ્ચે | ||
સૂર્ય | સૂર્ય | ||
ઝીલી લે તો? | ઝીલી લે તો?</poem> | ||
=== ૪. સ્તનસૂક્ત === | === ૪. સ્તનસૂક્ત === | ||
==== ૧ ==== | ==== ૧ ==== | ||
હરિણનાં શિંગડાંની | <poem>હરિણનાં શિંગડાંની | ||
અણી જેવી | અણી જેવી | ||
ઘાતક | ઘાતક | ||
| Line 99: | Line 100: | ||
ધબકે છે | ધબકે છે | ||
એ ક્ષણોનાં | એ ક્ષણોનાં | ||
ઘેરાં નિશાન! | ઘેરાં નિશાન!</poem> | ||
==== ૨ ==== | ==== ૨ ==== | ||
મોગરા જેવી | <poem>મોગરા જેવી | ||
રૂપેરી મધરાતે | રૂપેરી મધરાતે | ||
ચન્દ્રના આક્રમણથી બચાવવા | ચન્દ્રના આક્રમણથી બચાવવા | ||
| Line 114: | Line 115: | ||
ફરી રહીછે | ફરી રહીછે | ||
લોહિયાળ | લોહિયાળ | ||
શારડી! | શારડી!</poem> | ||
==== ૩ ==== | ==== ૩ ==== | ||
તંગ હવાના પડદા પર | <poem>તંગ હવાના પડદા પર | ||
કાણાં પાડી | કાણાં પાડી | ||
ટગર ટગર નેત્રે | ટગર ટગર નેત્રે | ||
સ્તનો | સ્તનો | ||
ઉચ્ચારે છે | ઉચ્ચારે છે | ||
વશીકરણ મન્ત્ર! | વશીકરણ મન્ત્ર!</poem> | ||
==== ૪ ==== | ==== ૪ ==== | ||
ખુલ્લી પીઠ પર | <poem>ખુલ્લી પીઠ પર | ||
તોફાની સ્તનોએ | તોફાની સ્તનોએ | ||
કોતર્યા | કોતર્યા | ||
સળગતા | સળગતા | ||
રેશમી ગોળાર્ધ. | રેશમી ગોળાર્ધ.</poem> | ||
==== ૫ ==== | ==== ૫ ==== | ||
તે | <poem>તે | ||
જાંબુકાળી સાંજે | જાંબુકાળી સાંજે | ||
છકેલ ડીંટડીઓએ | છકેલ ડીંટડીઓએ | ||
| Line 139: | Line 141: | ||
ટહુક્યા કરે છે | ટહુક્યા કરે છે | ||
કોયલકાળો | કોયલકાળો | ||
પંચમ! | પંચમ!</poem> | ||
==== ૬ ==== | ==== ૬ ==== | ||
લાડુની બહાર | <poem>લાડુની બહાર | ||
મરક મરક | મરક મરક | ||
ડોકિયું કરતી | ડોકિયું કરતી | ||
| Line 148: | Line 151: | ||
દેહ આખ્ખો | દેહ આખ્ખો | ||
રસબસ | રસબસ | ||
તસબસ... | તસબસ...</poem> | ||
==== ૭ ==== | ==== ૭ ==== | ||
ચૈત્રી ચાંદની. | <poem>ચૈત્રી ચાંદની. | ||
અગાશીમાં | અગાશીમાં | ||
બંધ આંખે | બંધ આંખે | ||
| Line 157: | Line 160: | ||
તે તો લૂમખાની | તે તો લૂમખાની | ||
રસદાર | રસદાર | ||
કાળી દ્રાક્ષ! | કાળી દ્રાક્ષ!</poem> | ||
==== ૮ ==== | ==== ૮ ==== | ||
કાયાનાં | <poem>કાયાનાં | ||
તંગ જળમાં | તંગ જળમાં | ||
ડોલે છે | ડોલે છે | ||
એ તો ફાટફાટ થતાં | એ તો ફાટફાટ થતાં | ||
કમળો જ! | કમળો જ!</poem> | ||
==== ૯ ==== | ==== ૯ ==== | ||
નાવડીમાં | <poem>નાવડીમાં | ||
તરતાં-ડોલતાં | તરતાં-ડોલતાં | ||
કમળો | કમળો | ||
સૂંઘતાં સૂંઘતાં જોયું : | સૂંઘતાં સૂંઘતાં જોયું : | ||
ક્ષિતિજે | ક્ષિતિજે | ||
લાલ લાલ સૂર્ય! | લાલ લાલ સૂર્ય!</poem> | ||
==== ૧૦ ==== | ==== ૧૦ ==== | ||
આછા પ્રકાશમાં | <poem>આછા પ્રકાશમાં | ||
ને હવામાં | ને હવામાં | ||
ગોબા પાડતાં | ગોબા પાડતાં | ||
| Line 181: | Line 184: | ||
હણહણ્યાં... | હણહણ્યાં... | ||
દેહ | દેહ | ||
રણઝણ રણઝણ. | રણઝણ રણઝણ.</poem> | ||
==== ૧૧ ==== | ==== ૧૧ ==== | ||
ગન્ધકની ટોચ જેવી, | <poem>ગન્ધકની ટોચ જેવી, | ||
સહેજ પાસાદાર ટીંડટીઓ | સહેજ પાસાદાર ટીંડટીઓ | ||
હવામાં | હવામાં | ||
| Line 192: | Line 195: | ||
અડે તે પહેલાં જ | અડે તે પહેલાં જ | ||
શરીર | શરીર | ||
ફુરચે ફુરચા... | ફુરચે ફુરચા...</poem> | ||
==== ૧૨ ==== | ==== ૧૨ ==== | ||
રણઝણતી ટેકરીઓ પર, | <poem>રણઝણતી ટેકરીઓ પર, | ||
સર્વત્ર | સર્વત્ર | ||
શરદપૂનમનો | શરદપૂનમનો | ||
| Line 202: | Line 205: | ||
વરસ્યો... | વરસ્યો... | ||
આકાશ | આકાશ | ||
ભરપૂર ખાલી ખાલી... | ભરપૂર ખાલી ખાલી...</poem> | ||
=== ૫ હા ભઈ હા, બધેબધ પડે જ છે... === | === ૫ હા ભઈ હા, બધેબધ પડે જ છે... === | ||
‘હવે | <poem>‘હવે | ||
બહાર જો. | બહાર જો. | ||
જો, જો, પાછળ વાદળો ઘેરાયાં છે. | જો, જો, પાછળ વાદળો ઘેરાયાં છે. | ||
| Line 285: | Line 288: | ||
‘હા ભઈ હા, બધેબધ | ‘હા ભઈ હા, બધેબધ | ||
પડે જ છે, | પડે જ છે, | ||
પડે જ...’ | પડે જ...’</poem> | ||
=== ૬ ગબડાવી દે, ફંગોળી દે... === | === ૬ ગબડાવી દે, ફંગોળી દે... === | ||
<poem> | |||
ગાય માટે કાઢેલું | ગાય માટે કાઢેલું | ||
ભૂંડને ખાતાં જોઈ | ભૂંડને ખાતાં જોઈ | ||
| Line 331: | Line 334: | ||
પેલા આદિમ સમુદ્રમાં | પેલા આદિમ સમુદ્રમાં | ||
આ બોડા, ધુમાડિયા ગોળાને, | આ બોડા, ધુમાડિયા ગોળાને, | ||
આ હિરણ્યાક્ષોને. | આ હિરણ્યાક્ષોને.<poem> | ||
=== ૭ તાલ-કાવ્યો–માંથી === | === ૭ તાલ-કાવ્યો–માંથી === | ||
==== તાલ-કાવ્યો – ૧ ==== | ==== તાલ-કાવ્યો – ૧ ==== | ||
<poem> | |||
તાલ | તાલ | ||
ચાલ ચાલે છે | ચાલ ચાલે છે | ||