31,377
edits
સમગ્રમાંથી સઘન-વિવેચનશ્રેણી – ભોગીલાલ સાંડેસરા/સાધારણીકરણવ્યાપાર: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
સમગ્રમાંથી સઘન-વિવેચનશ્રેણી – ભોગીલાલ સાંડેસરા/સાધારણીકરણવ્યાપાર (view source)
Revision as of 01:29, 1 April 2025
, 1 Aprilno edit summary
(+1) |
No edit summary |
||
| Line 35: | Line 35: | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
{{right|'''(છપાયો, રશ્મિ, જુલી, ૧૯૪૪)'''}}<br> | {{right|'''(છપાયો, રશ્મિ, જુલી, ૧૯૪૪)'''}}<br> | ||
{{center|<nowiki>****</nowiki>}} | |||
{{center|પરિશિષ્ટ}} | |||
{{center|સાધારણીકરણવ્યાપાર}} | |||
{{Poem2Open}} | |||
સાધારણીકરણ માટે એક વાત સ્પષ્ટ કરવી જોઈએ. કવિને કે ભાવકને આવો વ્યાપાર સંપ્રજ્ઞાત રીતે કરવો પડતો નથી તે ખરું, પણ કાવ્યનાં સર્જનમાં, આવો વ્યાપાર અન્તર્ગત છે તેના વિશે શંકા છે જ નહીં. માત્ર એ વ્યાપાર અસંપ્રજ્ઞાત રહે છે. માટે જ કાવ્યસર્જનની આખી પ્રક્રિયાની વાત કરીએ ત્યારે આ વ્યાપારને સમજી લેવો જ જોઈએ. | |||
શ્રી દાસગુપ્તાએ લખેલાં કાવ્યાલોક નામે બંગાળી પુસ્તકમાં સાધારણીકરણની ઠીક સમજણ આપી છે. તેમાં પણ, વિભાવાદિનું સાધારણીકરણ અને તેની વાસનાગ્રન્થિ તે કારણ અને સામાજિકોની તલ્લીનતા તે પરિણામ એમ બતાવ્યું છે. (જુવો કાવ્યાલોક પૃ.૧૨૯-૩૩) | |||
ડૉ. એસ. એન. દાસગુપ્તાએ ‘કાવ્યવિચાર’માં પણ આ વ્યાપાર સમજાવ્યો છે. | |||
અહીં પશ્ચિમના કેટલાક લેખકોનાં સાધારણીકરણવ્યાપારને મળતાં વાક્યો ઊતારું છું. | |||
Ther exists in the constitution of the human soul a sense, and a regulative principle, which may indeed be stifled or latent it some, and be prevented and denaturalized in others, yet is nevertheless universal in a given state of intellectual and moral culture; which is independent of local and temporary circumstances. | |||
Coleridge (Philosophies of Beauty Carrif p. ૧૩૩) | |||
In the aesthetical mode of contemplation we have found two inseparable constituent parts-the knowledge of the object, not as individual thing but as Platonic idea, that is, as the enduring form of this whole species of things; and the self-consciousness of the knowing person, not as individual, but as pure will-less subject of knowledge. | |||
Schopenhauer (Philosophies of Beauty, p. 140) | |||
Only two kinds of feeling do unite all men; first, feelings flowing from the perception of our sonship to God and of the brotheroood of man; and next, the simple feelings of common life, accessible to every one without exception such as the feeling of merriment, of pity, of cheerfulness, of tranquility… both alike produce one and the same effect-the loving union of man with man.. Each is glad that another feels what he feels; glad of the communion established, not only between him and all present, but also with all now living who will yet share the same impression; and more than that he feels the mysterious gladness of a communion which, reaching beyond the grave, unites us with all men of the future who will yet be touched by them. | |||
Tolstoy (Philosophies of Beauty, p.194) | |||
{{Poem2Close}} | |||
{{right|'''(કાવ્યવિવેચન, પ્રકા. ચારુતર પ્રકાશન, આણંદ, ૧૯૪૯)'''}}<br> | |||
<hr> | <hr> | ||
{{reflist}} | {{reflist}} | ||