કવિલોકમાં/કૃષ્ણભક્તિની કવિતાની એક મહત્ત્વની કડી: Difference between revisions

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

ને આપણ રાંક! અવગુણ આપણા.

મંત્ર આરાધી રે કોઈ તમને કરશે હાથે.

દાસ રાજેના રે પ્રભુ, આજ અનેક દિવાળી,

તમને સંતોક્યે રે સંતોક્યા ક્રોડ તેત્રીસ.

</poem>}}

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

લોઢે જડીઆં કમાડ, રતને જડીઆં કમાડ,  

તાળું ને કૂંચી રે ધણીના હાથમાં રે જી.  

સાહેબ, બગ હોને આવ, મૌલા, બગ હોને આવ,  

તમારા દરશન વિના બાવરી હોજી.

સરગ્યભવનથી દાક્તર આવશે...

કાળકાગડો અધર ભમે છે, હરખી જુએ છે તે,  

દિનદિન આયુષ્ય ઓછું થાય છે, તાકી રહ્યો એક ચિત્તે.

{{Poem2Open}}

'દાક્તર' જેવા અર્વાચીન શબ્દ, તળપદા વાણીપ્રયોગો ને રૂપકાત્મકતા જ્ઞાનવિચારને સચોટ રીતે મૂર્તિમંત કરે છે.

કવિની અન્ય કૃતિઓમાં ‘વ્રેહે-ગીતા' ૪૪ કડવાંની કૃતિ છે અને ભાગવતના ઉદ્ધવપ્રસંગને રસાળતાથી આલેખે છે. એમાં જશોદાના અને ખૂબ વિસ્તારથી ગોપીઓના મનોભાવો આલેખાયા છે. એમાં અપૂર્વતા નથી પણ આસ્વાદ્યતા તો છે જ. થોડાં ઉદાહરણ જોઈએ:

{{Poem2Close}}

આવ્યા છુ નંદજસોદા માટે રે, અમે તુ અમથાં મલુ છુ વાટે રે.

જેમ કૈં પુષ્પ ને પ્રેમલ ભેલુ રે, હરિને એમ હૈયામાં મેલુ રે.

તારે અમે ગોવિંદજીને ગમતાં રે.

અમારાં એમ મુરઝાઈયાં માંન રે. </poem>}}

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

  </poem>}}

{{Poem2Open}}

તાહાં છત છતી ન કીજીએ, જાંહાં નહીં જ્ઞાનવિવેક,  

રાજે ઓપે આંખમાં, કાજલ કેરી રેખ.

નહાણેકુ કભી આવતે, તુ પ્રભુજી પગ દેત. </poem>}}

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

{{Block center|<poem>

</poem>}}

{{Poem2Open}}

રાજેના મધ્યકાલીન શબ્દપ્રયોગો, પદોમાં પ્રયોજાયેલ ધ્રુવાઓ વગેરેમાં અભ્યાસીઓને રસ પડે એવી ઘણી સામગ્રી છે. અહીં તો રાજેની કાવ્યસૃષ્ટિની એક ઝાંખી જ રજૂ કરી છે. આ ઝાંખી પણ બતાવી આપશે કે પ્રેમલક્ષણાભક્તિના આ ગાયક આપણા મધ્યકાલીન સાહિત્યમાં જરા ઊંચેરા સ્થાનના અધિકારી છે.

{{Poem2Close}}

{{HeaderNav2

|previous = કૃષ્ણભક્તિથી પ્રભાવિત શિવભક્તિ

|next = દયારામની ગરબીઓનું કલાવિધાન

}}