પ્રતિપદા/૧૭. મનીષા જોષી: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
No edit summary
()
 
(5 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 3: Line 3:


=== કાવ્યસંગ્રહોઃ ===
=== કાવ્યસંગ્રહોઃ ===
{{Poem2Open}} કંદરા, કંસારા બજાર અને કંદમૂળ{{Poem2Close}}
{{Poem2Open}} [[કંદરા]], [[કંસારા બજાર]], [[કંદમૂળ]] અને થાક{{Poem2Close}}


=== પરિચય: ===
=== પરિચય: ===
Line 197: Line 197:
</poem>
</poem>
===૭. કંસારા બજાર===
===૭. કંસારા બજાર===
</poem>
<poem>
માંડવીની કંસારા બજારમાંથી પસાર થવાનું
માંડવીની કંસારા બજારમાંથી પસાર થવાનું
મને ગમે છે.
મને ગમે છે.
Line 233: Line 233:
બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી,
બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી,
મૂંઝાઈ જઉં છું
મૂંઝાઈ જઉં છું
એક ખાલી વાટકીથી.
એક ખાલી વાટકીથી.
વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં,
વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં,
Line 264: Line 263:
તે ’દિ થી.
તે ’દિ થી.
</poem>
</poem>
===૮. કંદમૂળ===
<poem>
હું
ઉપવાસી પતિવ્રતા
ક્ષુધાથી વ્યાકુળ
આ કંદમૂળ દેખાય છે હાથવેંતમાં
પણ તોડવા જઉં તો
જાણે ઊંડે ને ઊંડે ઊતરી રહ્યાં છે જમીનમાં.
હું ખોતરી રહી છું જમીન
હું ખેંચાઈ રહી છું જમીન તળે
હું સરકી રહી છું
કંદમૂળના સ્વર્ગ ભણી.
***
પાતાળમાંથી
મૂળસોતા ઉખેડીને
ફંગોળ્યા, કંદમૂળ
મેં ઊંચે આકાશ તરફ
હવે જોઉં છું તો
કંદમૂળ લટકી રહ્યાં છે
અધ્ધર હવામાં
મારા હાથ લંબાય છે, સાત ગણા
અને કંદમૂળ ઊડે છે હવામાં, ચૌદ ગણા
***
મારા મોંમાં,
મારી યોનિમાં ખૂંપી રહ્યાં છે કંદમૂળ
છેક તળ સુધી
અને મારી જીભ તળે
ઓગળી રહ્યો છે,
શક્કરિયાં બટાટાનો શીરો.
– કંદ વિનાનાં મૂળ,
અને મૂળ વિનાનાં કંદ –
ઊગી રહ્યાં છે મારી યોનિમાં
બીજ બનીને.
***
શરીરના ક્ષાર શોષી લઈને
હૃષ્ટપુષ્ટ થયેલાં આ કંદમૂળ
નક્કી જીવ લઈ લેશે મારો.
– કંદ વિનાનાં મૂળ,
અને મૂળ વિનાનાં કંદ –
મૂળ અને કંદને લાખ ભેગાં કરું હું
પણ જમીન નથી આપતી જગ્યા તસુભર.
અને હવા,
લઈ જઈ રહી છે મારા બે હાથને
એકમેકથી દૂર, અતિ દૂર.
એક બટકું ભરું કંદને
ત્યાં મૂળિયાં,
જકડી લે છે મારા શરીરને.
હું અશક્ત,
ઊડી રહી છું આકાશમાં
અને પૃથ્વીલોકનાં મૂળ
દેખાઈ રહ્યાં છે ઉપરથી
જમીનથી સાવ વિખૂટાં.
</poem>
===૯. સ્ત્રી===
<poem>
મારી અંદર એક વૃક્ષ
ફળોના ભારથી ઝૂકેલું ઊભું છે.
નવાં મહોરતાં ફૂલોના રંગથી મહેકતી,
તાજાં જન્મેલાં પંખીઓનાં બચ્ચાંના
તીણા અવાજથી ચહેકતી,
તસુએ તસુ; તરબતર, હું એક સ્ત્રી.
કીડીઓની હાર ફરી વળે છે મારા અંગ પર,
અજગર વીંટળાય છે,
અંધારું આલિંગે છે
અને મારી શાખાઓ પરથી ઝર્યાં કરે છે મધ.
મોડી સાંજે,
ડાળીએ ડાળીએ ફરી વળતા અંધારા ભેગી
સરકતી આવતી ઉદાસીને
પાંદડાંની છાલમાં છુપાવી લેતાં મને આવડે છે.
મને આવડી ગયું છે
પાનખરમાં પાંદડાંઓને ખંખેરી નાખતાં.
સૂકાં, પીળાં પાન
તાણી જાય છે ઉદાસીને
નદીના વહેણમાં.
હું અહીંથી પડખુંયે ફરતી નથી,
પણ મને ખબર છે,
નદીપારના કોઈક સ્મશાનમાં
સૂકાં, પીળાં પાંદડાંઓ ભેગી
ભડકે બળતી હશે મારી ઉદાસી.
પાંદડાં બળવાની સુગંધ
ઓળખી લે છે,
દરેક લીલુંછમ વૃક્ષ.
</poem>
===૧૦. શિકારી કૂતરા===
<poem>
જંગલમાં દોડી રહ્યા છે
શિકારી કૂતરા,
કોઈ અપરાધીની શોધમાં.
આ સ્વપ્ન
હું ઘણી વાર જોઉં છું.
સવારે ઊઠું ત્યારે
મારા પોતાના શરીરની ગંધ
મને કંઈક ગુનાહિત લાગે છે.
કોઈ એક રાત્રે,
કોઈ એક સ્વપ્નમાં,
ફાડી ખાશે એ કૂતરા મને.
અને હું,
સફાળી જાગી જઈને
હતું ન હતું કરી નાખીશ એ સ્વપ્નને.
શિકાર અને શિકારી વચ્ચેનો ભેદ
બહુ લાંબો નથી ટકતો સ્વપ્નમાં.
એ વિકરાળ કૂતરા
બહુ જલદી જ
પૂંછ પટપટાવતા
બેઠા હશે મારી સામે.
અને હું
દોડાવીશ તેમને,
કોઈ અજાણ્યા શરીરની
નવી ગંધ પાછળ.
</poem>
{{HeaderNav
|previous = [[પ્રતિપદા/૧૬. રાજેશ પંડ્યા|૧૬. રાજેશ પંડ્યા]]
|next = [[પ્રતિપદા/ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ|ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ]]
}}

Navigation menu