2,293
edits
KhyatiJoshi (talk | contribs) (→) |
Shnehrashmi (talk | contribs) (→) |
||
(4 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
Line 3: | Line 3: | ||
=== કાવ્યસંગ્રહોઃ === | === કાવ્યસંગ્રહોઃ === | ||
{{Poem2Open}} કંદરા, કંસારા બજાર અને | {{Poem2Open}} [[કંદરા]], [[કંસારા બજાર]], [[કંદમૂળ]] અને થાક{{Poem2Close}} | ||
=== પરિચય: === | === પરિચય: === | ||
Line 233: | Line 233: | ||
બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી, | બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી, | ||
મૂંઝાઈ જઉં છું | મૂંઝાઈ જઉં છું | ||
એક ખાલી વાટકીથી. | એક ખાલી વાટકીથી. | ||
વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં, | વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં, | ||
Line 264: | Line 263: | ||
તે ’દિ થી. | તે ’દિ થી. | ||
</poem> | </poem> | ||
===૮. કંદમૂળ=== | |||
<poem> | |||
હું | |||
ઉપવાસી પતિવ્રતા | |||
ક્ષુધાથી વ્યાકુળ | |||
આ કંદમૂળ દેખાય છે હાથવેંતમાં | |||
પણ તોડવા જઉં તો | |||
જાણે ઊંડે ને ઊંડે ઊતરી રહ્યાં છે જમીનમાં. | |||
હું ખોતરી રહી છું જમીન | |||
હું ખેંચાઈ રહી છું જમીન તળે | |||
હું સરકી રહી છું | |||
કંદમૂળના સ્વર્ગ ભણી. | |||
*** | |||
પાતાળમાંથી | |||
મૂળસોતા ઉખેડીને | |||
ફંગોળ્યા, કંદમૂળ | |||
મેં ઊંચે આકાશ તરફ | |||
હવે જોઉં છું તો | |||
કંદમૂળ લટકી રહ્યાં છે | |||
અધ્ધર હવામાં | |||
મારા હાથ લંબાય છે, સાત ગણા | |||
અને કંદમૂળ ઊડે છે હવામાં, ચૌદ ગણા | |||
*** | |||
મારા મોંમાં, | |||
મારી યોનિમાં ખૂંપી રહ્યાં છે કંદમૂળ | |||
છેક તળ સુધી | |||
અને મારી જીભ તળે | |||
ઓગળી રહ્યો છે, | |||
શક્કરિયાં બટાટાનો શીરો. | |||
– કંદ વિનાનાં મૂળ, | |||
અને મૂળ વિનાનાં કંદ – | |||
ઊગી રહ્યાં છે મારી યોનિમાં | |||
બીજ બનીને. | |||
*** | |||
શરીરના ક્ષાર શોષી લઈને | |||
હૃષ્ટપુષ્ટ થયેલાં આ કંદમૂળ | |||
નક્કી જીવ લઈ લેશે મારો. | |||
– કંદ વિનાનાં મૂળ, | |||
અને મૂળ વિનાનાં કંદ – | |||
મૂળ અને કંદને લાખ ભેગાં કરું હું | |||
પણ જમીન નથી આપતી જગ્યા તસુભર. | |||
અને હવા, | |||
લઈ જઈ રહી છે મારા બે હાથને | |||
એકમેકથી દૂર, અતિ દૂર. | |||
એક બટકું ભરું કંદને | |||
ત્યાં મૂળિયાં, | |||
જકડી લે છે મારા શરીરને. | |||
હું અશક્ત, | |||
ઊડી રહી છું આકાશમાં | |||
અને પૃથ્વીલોકનાં મૂળ | |||
દેખાઈ રહ્યાં છે ઉપરથી | |||
જમીનથી સાવ વિખૂટાં. | |||
</poem> | |||
===૯. સ્ત્રી=== | |||
<poem> | |||
મારી અંદર એક વૃક્ષ | |||
ફળોના ભારથી ઝૂકેલું ઊભું છે. | |||
નવાં મહોરતાં ફૂલોના રંગથી મહેકતી, | |||
તાજાં જન્મેલાં પંખીઓનાં બચ્ચાંના | |||
તીણા અવાજથી ચહેકતી, | |||
તસુએ તસુ; તરબતર, હું એક સ્ત્રી. | |||
કીડીઓની હાર ફરી વળે છે મારા અંગ પર, | |||
અજગર વીંટળાય છે, | |||
અંધારું આલિંગે છે | |||
અને મારી શાખાઓ પરથી ઝર્યાં કરે છે મધ. | |||
મોડી સાંજે, | |||
ડાળીએ ડાળીએ ફરી વળતા અંધારા ભેગી | |||
સરકતી આવતી ઉદાસીને | |||
પાંદડાંની છાલમાં છુપાવી લેતાં મને આવડે છે. | |||
મને આવડી ગયું છે | |||
પાનખરમાં પાંદડાંઓને ખંખેરી નાખતાં. | |||
સૂકાં, પીળાં પાન | |||
તાણી જાય છે ઉદાસીને | |||
નદીના વહેણમાં. | |||
હું અહીંથી પડખુંયે ફરતી નથી, | |||
પણ મને ખબર છે, | |||
નદીપારના કોઈક સ્મશાનમાં | |||
સૂકાં, પીળાં પાંદડાંઓ ભેગી | |||
ભડકે બળતી હશે મારી ઉદાસી. | |||
પાંદડાં બળવાની સુગંધ | |||
ઓળખી લે છે, | |||
દરેક લીલુંછમ વૃક્ષ. | |||
</poem> | |||
===૧૦. શિકારી કૂતરા=== | |||
<poem> | |||
જંગલમાં દોડી રહ્યા છે | |||
શિકારી કૂતરા, | |||
કોઈ અપરાધીની શોધમાં. | |||
આ સ્વપ્ન | |||
હું ઘણી વાર જોઉં છું. | |||
સવારે ઊઠું ત્યારે | |||
મારા પોતાના શરીરની ગંધ | |||
મને કંઈક ગુનાહિત લાગે છે. | |||
કોઈ એક રાત્રે, | |||
કોઈ એક સ્વપ્નમાં, | |||
ફાડી ખાશે એ કૂતરા મને. | |||
અને હું, | |||
સફાળી જાગી જઈને | |||
હતું ન હતું કરી નાખીશ એ સ્વપ્નને. | |||
શિકાર અને શિકારી વચ્ચેનો ભેદ | |||
બહુ લાંબો નથી ટકતો સ્વપ્નમાં. | |||
એ વિકરાળ કૂતરા | |||
બહુ જલદી જ | |||
પૂંછ પટપટાવતા | |||
બેઠા હશે મારી સામે. | |||
અને હું | |||
દોડાવીશ તેમને, | |||
કોઈ અજાણ્યા શરીરની | |||
નવી ગંધ પાછળ. | |||
</poem> | |||
{{HeaderNav | |||
|previous = [[પ્રતિપદા/૧૬. રાજેશ પંડ્યા|૧૬. રાજેશ પંડ્યા]] | |||
|next = [[પ્રતિપદા/ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ|ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ]] | |||
}} |