સંચયન-૬૨: Difference between revisions

()
()
Line 305: Line 305:


{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
{{Block center|<poem>{{color|BlueViolet|'''<big>પલ</big>'''}}
{{Block center|<poem>
{{color|BlueViolet|'''<big>પલ</big>'''}}


{{color|OliveDrab|'''મણિલાલ દેસાઈ'''}}
{{color|OliveDrab|'''મણિલાલ દેસાઈ'''}}
Line 324: Line 325:
જાય તેડી પોઢેલાંનેયે નવે લોક, નવ સ્થલ!</poem>}}
જાય તેડી પોઢેલાંનેયે નવે લોક, નવ સ્થલ!</poem>}}


{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}


{{Block center|<poem>
{{color|BlueViolet|'''<big>ઝાલાવાડી ધરતી</big>'''}}


ઝાલાવાડી ધરતી
{{color|OliveDrab|'''પ્રજારામ રાવળ'''}}
પ્રજારામ રાવળ
 
આ ઝાલાવાડી ધરતીઃ
{{gap|3em}}આ ઝાલાવાડી ધરતીઃ
આવળ, બાવળ, કેર, બોરડી, શુષ્ક, રુક્ષ ચોફરતી.
આવળ, બાવળ, કેર, બોરડી, શુષ્ક, રુક્ષ ચોફરતી.
અહીં ફૂલ કેવળ આવળનાંઃ
અહીં નીર અધિકાં મૃગજળનાંઃ
 
{{gap|3em}}અહીં ફૂલ કેવળ આવળનાંઃ

{{gap|3em}}અહીં નીર અધિકાં મૃગજળનાંઃ
પુષ્પ, પત્ર, પાણી વિણ કાયા ઘોર ઉનાળે બળતી! આ
પુષ્પ, પત્ર, પાણી વિણ કાયા ઘોર ઉનાળે બળતી! આ
જોજનના જોજન લગ દેખો,
એક નહીં ડુંગરને પેખો.
 
{{gap|3em}}જોજનના જોજન લગ દેખો,
{{gap|3em}}એક નહીં ડુંગરને પેખો.
વિરાટ જાણે ખુલ્લી હથેળી સમથળ, ક્ષિતિજે ઢળતી! આ
વિરાટ જાણે ખુલ્લી હથેળી સમથળ, ક્ષિતિજે ઢળતી! આ
આ તે કોઈ જનમ-વેરાગણ!
કે, કો ઉગ્ર તપંતી જોગણ!
 
સંન્યાસિની તણા નિર્મળ શુભ્ર વેષે, ઉર મુજ ભરતી. આ
{{gap|3em}}આ તે કોઈ જનમ-વેરાગણ!
કે,  
વિદાયઘડી
{{gap|3em}}કો ઉગ્ર તપંતી જોગણ!
સાબિર વટવા
સંન્યાસિની તણા નિર્મળ શુભ્ર વેષે, ઉર મુજ ભરતી. આ</poem>}}
ચંદ્ર ઝાંખો થાય છે, ‘રોકાઈ જાવ’!
હમણાં વા’ણું વાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
એક ઘડીભર રાતની છે શી વિસાત?
વર્ષો વીતી જાય છે, રોકાઈ જાવ!
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
અપશુકન છે રોકાવામાં, શું કરું?
મારું દિલ ગભરાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
ચીબરી બોલી રહી છે આંગણે
વનમાં ઘુવડ ગાય છે, રોકાઈ જાવ!
{{Block center|<poem>
વાટમારુ છે નિરાશા માર્ગમાં-
કાફલા લૂંટાય છે, રોકાઈ જાવ!
{{color|BlueViolet|'''<big>વિદાયઘડી</big>'''}}
હોઠ ઉપર છે ‘ખુદા હાફિઝ!’ છતાં
દિલમાં કૈં કૈં થાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
આજ ‘સાબિર’ વારે વારે શું કહું?
હોઠે આવી જાય છે, રોકાઈ જાવ!
{{color|OliveDrab|'''સાબિર વટવા'''}}
રત્ય
 
પ્રદ્યુમ્ન તન્ના
ચંદ્ર ઝાંખો થાય છે, ‘રોકાઈ જાવ’!
હમણાં વા’ણું વાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
એક ઘડીભર રાતની છે શી વિસાત?
વર્ષો વીતી જાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
અપશુકન છે રોકાવામાં, શું કરું?

મારું દિલ ગભરાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
ચીબરી બોલી રહી છે આંગણે

વનમાં ઘુવડ ગાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
વાટમારુ છે નિરાશા માર્ગમાં-
કાફલા લૂંટાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
હોઠ ઉપર છે ‘ખુદા હાફિઝ!’ છતાં
દિલમાં કૈં કૈં થાય છે, રોકાઈ જાવ!
 
આજ ‘સાબિર’ વારે વારે શું કહું?
હોઠે આવી જાય છે, રોકાઈ જાવ!</poem>}}
 
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
 
{{Block center|<poem>
{{color|BlueViolet|'''<big>રત્ય</big>'''}}
 
{{color|OliveDrab|'''પ્રદ્યુમ્ન તન્ના'''}}
 
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
રંગ રંગ છોળ્ય એની ઓસરતાં મોર્ય
રંગ રંગ છોળ્ય એની ઓસરતાં મોર્ય
અમીં ચિતને ચંદરવે લીધ ભરી!
અમીં ચિતને ચંદરવે લીધ ભરી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
મધુવનની ભોંય શા મજીઠ લાલ પોત પરે
ખાંતે આળેખી ભલી ભાત્ય,
કેવડાની મ્હેક મ્હેક કુંજ ચારે કોર્ય, બીચ
મોરલા ને કીર કરે વાત્ય.
એ જી ધાગે ધાગે તે હાંર્યે પોરવ્યો હુલાસ
ને ગુંજરતાં ગીત્યુંની કડી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
 
આભલિયે આભલિયે ટાંક્યું અંકાશ
ને અંકાશે દા’ડી ને રેણ,
દા’ડે દા’ડે તે ભર્યાં અંજવાળાં ઝોક
ને રેણ ભર્યાં ચંદણીનાં ઘેન,
એ જી ઘેન મહીં ઘોળ્યો છે ગમતો ઉજાગરો
ઉજાગરે ગલાલની ઝડી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!...
મધુવનની ભોંય શા મજીઠ લાલ પોત પરે

માણી પરમાણીને ઝીણું મોટું જેહ કાંઈ
ભરી લઈ ભીતર મોઝાર,
એવું ને એવું રિયે જળવાયું, આછોયે
આવતો ન એને ઓસાર,
એ જી આપણે ઉખેળવાની ખોટી કે પરથમ શું
પ્રગટે સંધુંય ફરી ફરી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!...
ખાંતે આળેખી ભલી ભાત્ય,
કેવડાની મ્હેક મ્હેક કુંજ ચારે કોર્ય, બીચ
મોરલા ને કીર કરે વાત્ય.
જી ધાગે ધાગે તે હાંર્યે પોરવ્યો હુલાસ

ને ગુંજરતાં ગીત્યુંની કડી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!
 
આભલિયે આભલિયે ટાંક્યું અંકાશ

ને અંકાશે દા’ડી ને રેણ,
દા’ડે દા’ડે તે ભર્યાં અંજવાળાં ઝોક

ને રેણ ભર્યાં ચંદણીનાં ઘેન,
જી ઘેન મહીં ઘોળ્યો છે ગમતો ઉજાગરો

ઉજાગરે ગલાલની ઝડી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!...
 
માણી પરમાણીને ઝીણું મોટું જેહ કાંઈ

ભરી લઈ ભીતર મોઝાર,
એવું ને એવું રિયે જળવાયું, આછોયે

આવતો ન એને ઓસાર,
જી આપણે ઉખેળવાની ખોટી કે પરથમ શું
પ્
રગટે સંધુંય ફરી ફરી!
કોણ કે’છે કે રત્ય રૂડી સરી?!...</poem>}}
 
કાંડું મરડ્યું
કાંડું મરડ્યું
મનોહર ત્રિવેદી
મનોહર ત્રિવેદી