યાત્રા/ચિત્તપૂર્ણતા: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|ચિત્તપૂર્ણતા|}} <poem> અહો, તું વિકસાવી કેવી રહી ચિત્તની પૂર્ણતા! અમારી લઘુ ભેમમાં ગગનકર્ષી પ્રાસાદ તું રચે ખચતી રમ્ય રત્નમણિ સ્તંભસ્તંભે, હરે અમારી યુગઆદિની અતલ દીન આ ઊનતા. અમ...")
 
(પ્રૂફ રીડિંગ સંપન્ન)
Line 9: Line 9:


અમે ન કશું જાણતાઃ કવણ તત્ત્વ ધ્યાવું, કશે?
અમે ન કશું જાણતાઃ કવણ તત્ત્વ ધ્યાવું, કશે?
અમારી દશ, ઇનિદ્રાની અટવી અઢંતા અમે,
અમારી દશ, ઇન્દ્રિયોની અટવી અટંતા અમે,
ન ભાળ કંઈ ઊર્ધ્વની, લઘુ પદાર્થને વાંછતા.
ન ભાળ કંઈ ઊર્ધ્વની, લઘુ પદાર્થને વાંછતા.
પ્રપાત કરતી તું ત્યાં તવ મહાગ્નિરાશિ થકી
પ્રપાત કરતી તું ત્યાં તવ મહાગ્નિરાશિ થકી
સ્ફુલિંગઃ બસ, રૂ સમું સળગી જાય આ જાળું ને
સ્ફુલિંગ : બસ, રૂ સમું સળગી જાય આ જાળું ને
અમારું મન સ્વર્ણભાણ્ડ થઈ શી અભીપ્સા ધરે.
અમારું મન સ્વર્ણભાણ્ડ થઈ શી અભીપ્સા ધરે.


કરી હૃદય ઝંખતું તું અમમાં પછી સંભરે
કરી હૃદય ઝંખતું તું અમમાં પછી સંભરે
અગાધ તવ શાંતિનાં મરકતો, ત્રતોની ઋચા
અગાધ તવ શાંતિનાં મરકતો, ઋતોની ઋચા
નવી પર નવી સ્ફુટે સ્ફટિક જેવી, તારાં ઘણાં
નવી પર નવી સ્ફુટે સ્ફટિક જેવી, તારાં ઘણાં
અગમ્ય કરતી તું ગમ્ય; અમ ચિત્તમાં ચૈત્ય તું
અગમ્ય કરતી તું ગમ્ય; અમ ચિત્તમાં ચૈત્ય તું
રચે દ્યુતિનું જ્યાં ગુહાશયિત આત્મ આવિર્ બને,
રચે દ્યુતિનું જ્યાં ગુહાશયિત આત્મ આવિર્ બને,
સમસ્ત અમ ભાવિ અર્થ અણુતાગ શ્રદ્ધા બઢે.
સમસ્ત અમ ભાવિ અર્થ અણતાગ શ્રદ્ધા બઢે.


ધરી ચરણ તારે શિર, અઠંગ આશ્વાસને
ધરી ચરણ તાહરે શિર, અઠંગ આશ્વાસને
પછી ગગન સ્હેલવા પખ પસારીએ, રાખીએ
પછી ગગન સ્હેલવા પખ પસારીએ, રાખીએ
રતિ ભર ન બોજ સ્કંધ નિજ, વાયુથી યે થઈ
રતિ ભર ન બોજ સ્કંધ નિજ, વાયુથી યે થઈ
વિશેષ હળવા, અમારું અણુ એ અણુ તું પ્રતિ
વિશેષ હળવા, અમારું અણુ એ અણુ તું પ્રતિ
અમે બહવીએ, અમારી ગતિ-રીતિ-બુદ્ધિ બધી
અમે બહવીએ, અમારી ગતિ-રીતિ-બુદ્ધિ બધી
સમર્પણની થૈ સરિત્ વહેતી થાય ત્વત્-સાગરે.
સમર્પણની થૈ સરિત્ વહતી થાય ત્વત્-સાગરે.


અહો તદનું શી ઉઠે ઝણણી ચિત્તતંત્રી અમ!
અહો તદનું શી ઉઠે ઝણણી ચિત્તતંત્રી અમ!
જવલત્ સુભગ સ્પર્શ માત્ર બસ તાહરા ને ત્યહીં
જવલત્ સુભગ સ્પર્શ માત્ર બસ તાહરો ને ત્યહીં


સુરીલ સ્વરતી ઉઠે શી લયસજ રાગાવલિ
સુરીલ સ્વરતી ઉઠે શી લયસજ્જ રાગાવલિ
અનંત રસની સુધા ઉભરી રોમરોમે રહે
અનંત રસની સુધા ઉભરી રોમરોમે રહે
ભરી હૃદયકુંભને છલકતી શી ભાવાર્દ્રતા.
ભરી હૃદયકુંભને છલકતી શી ભાવાર્દ્રતા.
તને, બસ તને જ કેવળ રહત ભક્તિ-પ્રિયા.
તને, બસ તને જ કેવળ રહંત ભક્તિ-પ્રિયા.


અને વિગલી જાય ધુમ્મસ અહંરચેલાં બધાં,
અને વિગલી જાય ધુમ્મસ અહંરચેલાં બધાં,
બને ગિરિશિરો શી સ્પષ્ટ પરમોનતા ચેતના;
બને ગિરિશિરો શી સ્પષ્ટ પરમોન્નતા ચેતના;
અમે નિજ સમસ્ત સત્તવ ત્યહીં પ્રેરતા, તે વિષે
અમે નિજ સમસ્ત સત્ત્વ ત્યહીં પ્રેરતા, તું વિષે
થઈ સ્થિર દઢાવતા સકલ ભાવ-ઉદ્ભાવના.
થઈ સ્થિર દૃઢાવતા સકલ ભાવ-ઉદ્‌ભાવના.
થતી દૃગ અચંચલા, પ્રગટતી શી સંવાદિતા.
થતી દૃગ અચંચલા, પ્રગટતી શી સંવાદિતા.
રચાય દૃઢ વેદી ચૈત્યમય સત્યનિષ્ઠાની શી!
રચાય દૃઢ વેદી ચૈત્યમય સત્યનિષ્ઠાની શી!


ઝગે શરદ ચંદ, મંદ મલયાનિલ સંવહે,
ઝગે શરદ ચંદ, મંદ મલયાનિલો સંવહે,
બજે વરદ બાંસુરી, શી મધુરી મુદા નિર્ઝરે,
બજે વરદ બાંસુરી, શી મધુરી મુદા નિર્ઝરે,
અપૂર્ણ મનુતાની માંહ્ય તવ દેવી સંપૂર્ણતા
અપૂર્ણ મનુતાની માંહ્ય તવ દૈવી સંપૂર્ણતા
રહે વિતરતી તું ભવ્ય નિત નવ્ય રંગે રસે,
રહે વિતરતી તું ભવ્ય નિત નવ્ય રંગે રસે,
અને કલકલી મિલી મિલી ઉર લસે પ્રોલ્લસે.
અને કલકલી મિલી મિલી ઉર લસે પ્રોલ્લસે.

Revision as of 05:54, 14 May 2023

ચિત્તપૂર્ણતા

અહો, તું વિકસાવી કેવી રહી ચિત્તની પૂર્ણતા!
અમારી લઘુ ભેમમાં ગગનકર્ષી પ્રાસાદ તું
રચે ખચતી રમ્ય રત્નમણિ સ્તંભસ્તંભે, હરે
અમારી યુગઆદિની અતલ દીન આ ઊનતા.

અમે ન કશું જાણતાઃ કવણ તત્ત્વ ધ્યાવું, કશે?
અમારી દશ, ઇન્દ્રિયોની અટવી અટંતા અમે,
ન ભાળ કંઈ ઊર્ધ્વની, લઘુ પદાર્થને વાંછતા.
પ્રપાત કરતી તું ત્યાં તવ મહાગ્નિરાશિ થકી
સ્ફુલિંગ : બસ, રૂ સમું સળગી જાય આ જાળું ને
અમારું મન સ્વર્ણભાણ્ડ થઈ શી અભીપ્સા ધરે.

કરી હૃદય ઝંખતું તું અમમાં પછી સંભરે
અગાધ તવ શાંતિનાં મરકતો, ઋતોની ઋચા
નવી પર નવી સ્ફુટે સ્ફટિક જેવી, તારાં ઘણાં
અગમ્ય કરતી તું ગમ્ય; અમ ચિત્તમાં ચૈત્ય તું
રચે દ્યુતિનું જ્યાં ગુહાશયિત આત્મ આવિર્ બને,
સમસ્ત અમ ભાવિ અર્થ અણતાગ શ્રદ્ધા બઢે.

ધરી ચરણ તાહરે શિર, અઠંગ આશ્વાસને
પછી ગગન સ્હેલવા પખ પસારીએ, રાખીએ
રતિ ભર ન બોજ સ્કંધ નિજ, વાયુથી યે થઈ
વિશેષ હળવા, અમારું અણુ એ અણુ તું પ્રતિ
અમે બહવીએ, અમારી ગતિ-રીતિ-બુદ્ધિ બધી
સમર્પણની થૈ સરિત્ વહતી થાય ત્વત્-સાગરે.

અહો તદનું શી ઉઠે ઝણણી ચિત્તતંત્રી અમ!
જવલત્ સુભગ સ્પર્શ માત્ર બસ તાહરો ને ત્યહીં

સુરીલ સ્વરતી ઉઠે શી લયસજ્જ રાગાવલિ
અનંત રસની સુધા ઉભરી રોમરોમે રહે
ભરી હૃદયકુંભને છલકતી શી ભાવાર્દ્રતા.
તને, બસ તને જ કેવળ રહંત ભક્તિ-પ્રિયા.

અને વિગલી જાય ધુમ્મસ અહંરચેલાં બધાં,
બને ગિરિશિરો શી સ્પષ્ટ પરમોન્નતા ચેતના;
અમે નિજ સમસ્ત સત્ત્વ ત્યહીં પ્રેરતા, તું વિષે
થઈ સ્થિર દૃઢાવતા સકલ ભાવ-ઉદ્‌ભાવના.
થતી દૃગ અચંચલા, પ્રગટતી શી સંવાદિતા.
રચાય દૃઢ વેદી ચૈત્યમય સત્યનિષ્ઠાની શી!

ઝગે શરદ ચંદ, મંદ મલયાનિલો સંવહે,
બજે વરદ બાંસુરી, શી મધુરી મુદા નિર્ઝરે,
અપૂર્ણ મનુતાની માંહ્ય તવ દૈવી સંપૂર્ણતા
રહે વિતરતી તું ભવ્ય નિત નવ્ય રંગે રસે,
અને કલકલી મિલી મિલી ઉર લસે પ્રોલ્લસે.

એપ્રિલ, ૧૯૪૫