કોડિયાં/ કોડિયાં-1957 (કૃતિ): Difference between revisions

કોડિયાં/ કોડિયાં-1957 (કૃતિ) (view source)

Revision as of 10:24, 21 August 2021

7,874 bytes added , 10:24, 21 August 2021

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 112: / Line 112: @@
 '''<big>અરબી રણ</big>'''
 ક્ષિતિજ પણ રેતની! ઢગ પરે ઢગો વિસ્તર્યા;
@@ Line 127: / Line 128: @@
 ત્યહીં જનમ ‘એક માત્ર વિભુ!’ કલ્પનાનો થતો!
 —- ‘કરાલ નિજ લોચને સકલ લોકને નાથતો!’ {{Poem2Close}}
+{{Poem2Open}}
+'''<big>માલ્ટા ટાપુ</big>'''
+તને ઝડપવા ઝૂકેલ સહુ બાઝ શા દેશ, ને
+તને જકડવા રચેલ સહુ પાશવી વેશ; ને
+વહેલ નદીઓ રુધિર તણી, દંગ થાતાં ખડાં
+ધડો, વિકલ મસ્તકો શરીરનાં; — તને નાથવા!
+સુવર્ણ-ઇતિહાસના ઊગમથી તને લક્ષ લૈ
+સહસ્ર-શઢ કાફલા ઊતરતા, વળી ભાગતા;
+કદીક તુરકો, કદી જરમનો અને ફ્રેન્ચ કૈં!
+અને સકળ પાછળે બ્રિટનનાંય થાણાં થતાં!
+ભૂમધ્ય જલસાગરે શરીર આપીને આ રૂડું
+લખેલ વિધિએ કપાળ તવ ભાગ્ય ઊંધું — કૂડું!
+સહુ જલધિબાલરાષ્ટ્ર તણી કૂંચી તું! — હાથમાં
+લઈ જગત લૂંટવા, ડળક ડોળ સૌ રાષ્ટ્રના!
+રુધિર થકી મેળવ્યું, રુધિરથી પડે રક્ષવું!
+હજાર મનવાર આ અહીં ખડી રટે, ભક્ષવું!{{Poem2Close}}
+{{Poem2Open}}
+'''<big>ગીઝાના પિરામિડો</big>'''
+પૃથ્વી તણી પથ્થર-કાય તોડી
+મહાનદો સ્નિગ્ધ કરે  વસુંધરા.
+રુધિરના રાગ-વિષાદ છોડી
+બની રહે પ્રાણ તણી પયોધરા.
+તીરેતીરે આથડતા પ્રવાસી
+આવી, વસી, ઠામ કરી ઠરંતા.
+શરીરની ભૂખ જતાં વિકાસી
+ઊંડું ઊંડાં અંતરમાં તરંતા.
+અને અહીં સંભવ સંસ્કૃતિના
+વિકાસ તો માનસ-વ્યાપૃતિના,
+વિરાટ કો આરસની કૃતિના,
+પ્રકંપ ત્યાં થાય શ્રુતિ-સ્મૃતિના!
+પૃથ્વી તણા તપ્ત પ્રચંડ અંગે
+મહાનદો તો લચતાં પયોધરો.
+ધાવી લઈ સંસ્કૃતિ-બાળ, રંગે
+વિકાસતું સર્જનનાં પડો-થરો!
+ફર્યો હતો સિન્ધુ તણા કિનારે,
+પુરાણથીએય પુરાણ સંસ્કૃતિ
+દ્રવિડીની, સર્જનની સવારે,
+ખીલી હતી; — તેની સ્મરંત વિસ્મૃતિ!
+આર્યો તણી સંસ્કૃતિ-માત ભવ્ય,
+કાલંદીિ ને ગંગની છાતીઓ પે
+ચડ્યો હતો બાલક હું, સ્મૃતવ્ય
+સ્મરી, ભરી અંતરચક્ષુઓ બે!
+જીવિતનો ધન્ય ઊગ્યો સવિતા!
+ત્રીજી મહાસંસ્કૃતિ-માત દર્શી!
+ઈજિપ્તની ઊછળતી શી ગીતા
+સમી દીઠી નાઈલ: ક્રાન્તદર્શી
+નથી; છતાં ભૂત-ભવિષ્યનાં સહુ
+ભેદી પડો, દર્શન અંતરે લહું!
+કાંઠે જમા દંગલ રેતી કેરાં;
+— પરે વળી પથ્થર દંગલો ભરી,
+— આકાશનો ઘુમ્મટ ઘેરવા કરી! —
+કર્યા ઊભા ભવ્ય, મહા, વડેરા
+ગીઝા તણા ચાર પિરામિડો! — તૂટ્યા!
+આશ્ચર્ય તો પૃથ્વી તણાં ન ફૂટ્યાં!
+અને નીચે શાશ્વત સોણલામાં
+સરી જવા, માનવ કોઈ સૂતાં;
+મૃત્યુ તણી જીવતી કો’ કલામાં
+ભળી જવા, જીવન છોડી જૂઠાં!
+જાગી જશે! અંદર સોણલે પડ્યું!
+બ્હીને! — કર્યો મંદ ત્વરિત ઊંટિયો.
+ને આંખથી અશ્રુ ઊનું નીચે દડ્યું,
+પ્રતપ્ત રેતી મહીં એ ગયું ગળી.
+આ સૂર્યનો ધોમ પ્રચંડ તાપ
+ભેદી શકે પથ્થર-દંગ કેમ?
+મસ્તીભરી નાઈલના પ્રલાપ
+પૂછી શકે અંદરના ન ક્ષેમ?
+ત્યજી દઈ જીવન જૂઠડાં આ,
+મૃત્યુ તણું જીવન જીવવાને
+સૂતેલ જે અંદર, તે મડાં ના,
+— જીવી રહ્યાં જીવતદાન દાને!
+સોનારૂપા ઓપી સહસ્ર ભારે
+રચી હતી ભવ્ય, વિરાટ શય્યા!
+સમૃદ્ધિ રાખી સઘળા પ્રકારે,
+ત્યજ્યા હતા પ્રાણ તણા બપૈયા!
+સુવાસને સંઘરવા સજાનો.
+પ્રદીપવા ખંડ દીવી સુવર્ણની.
+અંગાંગને સાજવવા ખજાનો
+સામગ્રી ત્યાં સાથ તમામ વર્ણની.
+જીવિતનો સાગર પાર પામવા
+સાથે લઈ હોડી અને હલેસાં
+સૂતેલ, તેને મૃત કેમ માનવાં?
+હશું નહીં આપણ સૌ મરેલાં?
+— ખરે મને તોય અદમ્ય શંકા!
+બાજી રહે છાતી મહીંય ડંકા!
+નહીં! અહીં તો સઘળાં નગારાં
+પડ્યાં દીસે, ગૌરવગાન પીટવા
+મિથ્યાભિમાની નરપુંગવોનાં;
+— ત્રિકાલના કર્ણ વિદારવા મહા!
+‘અમાપ છે શક્તિ અમારી’ એવી
+ચણી દીધી તો નહીં હોય ઘોષણા?
+હસી રહી હોય ન દૈવદેવી
+પછાડીને પથ્થરપ્હાણ તો ઘણા?
+મહાન કો’ રાજવીનું, મહાન
+સામ્રાજ્યનું કોઈ વિરાટ સોણલું
+ઠરી ગયું; તે નહિ હોય થાન?
+— ભવિષ્યના વારસે મહામૂલું?
+મનેય આજે બળતા બપોરે
+જાગી રહે ભીષણ એક એષણા:
+બનું કદી રાજવી દૈવ-જોરે!
+પિરામિડો હુંય ચણાવું સો-ગણા!
+— ઊંચાઊંચા આથીય અભ્રભેદી!
+અને રચું અંદર એક વેદી!
+સ્મશાનથી સૌ પરમાણ ગોતી
+ભેગું કરું માતનું દેહ-મોતી!
+સોના તણી સાત સુવર્ણપેટી
+મહીં દઉં એ દવલું લપેટી!
+અને પછી હું બનીને પ્રતિમા
+રક્ષી રહું વેદીની સર્વ સીમા!
+ધીમે પળું હું નમણી નિશામાં!
+જ્યાં ઊંટની દોરવણી! — દિશામાં! {{Poem2Close}}