કંસારા બજાર: Difference between revisions

no edit summary
()
No edit summary
Line 1,049: Line 1,049:
શું છે અહીં?
શું છે અહીં?
કંઈ જ તો નથી.
કંઈ જ તો નથી.
અને. છતાં
અને છતાં
તમરાનો અવાજ
તમરાનો અવાજ
ઝડપથી ચલાવ્યા ડરે છે, મને
ઝડપથી ચલાવ્યા કરે છે મને
પોતાની સાથે, સાથે.
પોતાની સાથે સાથે.
</poem>
</poem>


==અર્થ, આકાશનો==
==અર્થ, આકાશનો==
<poem>
<poem>
એક પંખી વરસાદમાં ભીજાઈને બેઠું છે.
એક પંખી વરસાદમાં ભીંજાઈને બેઠું છે.
એની પાંખમાંથી નીતરતું પાણી
એની પાંખમાંથી નીતરતું પાણી
ભીની કરી દે છે મારી પરસાળને.
ભીની કરી દે છે મારી પરસાળને.
Line 1,063: Line 1,063:
અને મારા અચેતન પગમાં
અને મારા અચેતન પગમાં
એક અકથ્ય ધ્રુજારી ફરી વળે છે.
એક અકથ્ય ધ્રુજારી ફરી વળે છે.
સંકોચાઈને બેસી ગયેલા એ. પંખીને જોઈને
સંકોચાઈને બેસી ગયેલા એ પંખીને જોઈને
એવું લાગે છે, જાણે આકાશમાં
એવું લાગે છે, જાણે આકાશમાં
ક્યાંક સ્થગિત થઈ ગઈ છે પંખીઓની હાર.
ક્યાંક સ્થગિત થઈ ગઈ છે પંખીઓની હાર.
Line 1,069: Line 1,069:
અને ભીની, અશક્ત પાંખ,
અને ભીની, અશક્ત પાંખ,
આકાશનો અર્થ બસ એટલો જ?
આકાશનો અર્થ બસ એટલો જ?
વ્ડિલચેર ફેરવતી હું પરસાળમાં પહોંચું છું
વ્હિલચેર ફેરવતી હું પરસાળમાં પહોંચું છું
અને એ પંખીને મારા ખોળામાં લઈ,
અને એ પંખીને મારા ખોળામાં લઈ,
મરવાની જગ્યા કરી આપું છું.
મરવાની જગ્યા કરી આપું છું.
Line 1,079: Line 1,079:
હું વહેતી મૂકું છું.
હું વહેતી મૂકું છું.
જા, જા, ડૂબી જા દરિયાને તળિયે
જા, જા, ડૂબી જા દરિયાને તળિયે
પણ, એ. નાવ તો અચાનક
પણ, એ નાવ તો અચાનક
પરગ્રહના પ્રકાશપુંજ જેવી ઝડપે
પરગ્રહના પ્રકાશપુંજ જેવી ઝડપે
ઊડી ગઈ આકાશમાં.
ઊડી ગઈ આકાશમાં.
જુઓ, હવે, ખીચોખીચ તારાઓના ઝૂંડ વચ્ચે,
જુઓ, હવે, ખીચોખીચ તારાઓના ઝૂંડ વચ્ચે,
અટવાવેલી પડી છે.
અટવાયેલી પડી છે.
મબલખ તારાઓની રોશનીમાં
મબલખ તારાઓની રોશનીમાં
રસ્તો ભૂલી ગઈ લાગે છે એ નાવ.
રસ્તો ભૂલી ગઈ લાગે છે એ નાવ.
Line 1,097: Line 1,097:
આ એક સાર્વજનિક બાગ છે.
આ એક સાર્વજનિક બાગ છે.
અહીં તમે ખાસ રંગીન ફુવારાની રોશનીમાં,
અહીં તમે ખાસ રંગીન ફુવારાની રોશનીમાં,
ઠંડકમાં બેસવાનો. મૂડ લઈને આવ્યા હો.
ઠંડકમાં બેસવાનો મૂડ લઈને આવ્યા હો.
અને ફુવારા બંધ હોય એવું બની શકે.
અને ફુવારા બંધ હોય એવું બની શકે.
અહીં લોન પર પાણી છાંટેલું ન હોય
અહીં લોન પર પાણી છાંટેલું ન હોય
Line 1,103: Line 1,103:
તો ફરિયાદ ન કરવી.
તો ફરિયાદ ન કરવી.
આસપાસ વેરવિખેર સુકાં પાંદડાં પડયાં હોય
આસપાસ વેરવિખેર સુકાં પાંદડાં પડયાં હોય
તો પાંદડાનો ઢગલો ડરી,
તો પાંદડાનો ઢગલો કરી,
જાતે જ એક દીવાસળી ચાંપી દેવી
જાતે જ એક દીવાસળી ચાંપી દેવી
પણ એ માટે આભારની ઝાઝી. અપેક્ષા ન રાખવી;
પણ એ માટે આભારની ઝાઝી અપેક્ષા ન રાખવી;
કારણ કે અહીં તો
કારણ કે અહીં તો
રોજ અસંખ્ય પાંદડાં ખરતાં હોય છે.
રોજ અસંખ્ય પાંદડાં ખરતાં હોય છે.
અને જો તમારે, એ. સૂકાં પાંદડાંને
અને જો તમારે, એ સૂકાં પાંદડાંને
પગ તળે ચચરતાં ચાલવું હોય તો તેમ કરો.
પગ તળે ચચરતાં ચાલવું હોય તો તેમ કરો.
બાગમાં ગોઠવેલી સંગેમરમરની મૂર્તિને જોઈને
બાગમાં ગોઠવેલી સંગેમરમરની મૂર્તિને જોઈને
Line 1,126: Line 1,126:
અંધારું પેદા થાય છે, અંધારું વકરે છે.
અંધારું પેદા થાય છે, અંધારું વકરે છે.
ભક્તજનો ઝનૂનથી થાળી-મંજીરાં વગાડે છે.
ભક્તજનો ઝનૂનથી થાળી-મંજીરાં વગાડે છે.
આરતીનો. એકધારો અવાજ
આરતીનો એકધારો અવાજ
મંદિરમાં પ્રસાદ માટે આમતેમ રઝળી રહેલા
મંદિરમાં પ્રસાદ માટે આમતેમ રઝળી રહેલા
ઉંદરને બેબાકળો બનાવી દે છે.
ઉંદરને બેબાકળો બનાવી દે છે.
Line 1,134: Line 1,134:
આત્મહત્યા કરી લીધી છે.
આત્મહત્યા કરી લીધી છે.
ઉંદર પણ પાંજરામાં મૃત પડયો છે,
ઉંદર પણ પાંજરામાં મૃત પડયો છે,
પૂજારીએ. મૂકેલો ઝેર ભેળવેલો પ્રસાદ ખાઈને.
પૂજારીએ મૂકેલો ઝેર ભેળવેલો પ્રસાદ ખાઈને.
સવારે મંદિર, મૂર્તિ વિનાનું, સાવ ખાલી ખાલી
સવારે મંદિર, મૂર્તિ વિનાનું, સાવ ખાલી ખાલી
ભક્તો નિરાશ વદન, ઉદાસ ઉદાસ
ભક્તો નિરાશ વદન, ઉદાસ ઉદાસ
શોધી રહ્યા છે,
શોધી રહ્યા છે,
કૌઈ નવી દેવીને.
કોઈ નવી દેવીને.
</poem>
</poem>


==વિસ્તરે છે રણ==
==વિસ્તરે છે રણ==
<poem>
<poem>
તળાવમાં તળિયે પથરયેલા માટીના થર
તળાવમાં તળિયે પથરાયેલા માટીના થર
જે ક્યારેક તળાવમાં નહાવા પડેલા કિશોરોના
જે ક્યારેક તળાવમાં ન્હાવા પડેલા કિશોરોના
જીવ ખેંચી લે તેવા લપસણા હતા
જીવ ખેંચી લે તેવા લપસણા હતા
તે આજે,
તે આજે,
Line 1,176: Line 1,176:
નોળિયાના ઘા પર લાગેલી ધૂળ.
નોળિયાના ઘા પર લાગેલી ધૂળ.
શૂરાતન વધે છે,
શૂરાતન વધે છે,
લોહી. વિનાનાં બે શરીર લડી રહ્યાં છે
લોહી વિનાનાં બે શરીર લડી રહ્યાં છે
જુઓ, પૂરી તાકાતથી.
જુઓ, પૂરી તાકાતથી.
</poem>
</poem>
Line 1,186: Line 1,186:
દરિયો માત્ર એક પશ્ચાદભૂ હોય છે.
દરિયો માત્ર એક પશ્ચાદભૂ હોય છે.
દરિયાદેવ પાસે તમે વધેરેલા નારિયેળના પાણીની
દરિયાદેવ પાસે તમે વધેરેલા નારિયેળના પાણીની
. ધસમસતા મોજાં સામે શી વિસાત?
આ ધસમસતા મોજાં સામે શી વિસાત?
સુસવાટા મારતા દરિયાઈ પવનને
સુસવાટા મારતા દરિયાઈ પવનને
પાણી પર દોરેલી સરહદની લીટી ન દેખાય
પાણી પર દોરેલી સરહદની લીટી ન દેખાય
Line 1,192: Line 1,192:
પણ તમારી વાર્તાઓમાં
પણ તમારી વાર્તાઓમાં
દરિયાને ખલનાયક કહેવાનો નિષેધ છે.
દરિયાને ખલનાયક કહેવાનો નિષેધ છે.
દરિયાપારની જેલના. અધિકારીઓ
દરિયાપારની જેલના અધિકારીઓ
તમને કોઈક સજા સંભળાવે છે,
તમને કોઈક સજા સંભળાવે છે,
એમની ધર્માંધ બોલીમાં,
એમની ધર્માંધ બોલીમાં,
દરિયો તો. વર્ષોથી એ સજા કાપી રહ્યો છે.
દરિયો તો વર્ષોથી એ સજા કાપી રહ્યો છે.
પાણી અને પવન વહેંચાઈ ગયા પછી
પાણી અને પવન વહેંચાઈ ગયા પછી
દરિયા પાસે
દરિયા પાસે
Line 1,219: Line 1,219:
એક દરિયાઈ પંખી,
એક દરિયાઈ પંખી,
ખબર નહીં, એને શું થયું,
ખબર નહીં, એને શું થયું,
કે એણે ધીમેથી. પાંખો સંકોરી લીધી,
કે એણે ધીમેથી પાંખો સંકોરી લીધી,
અને દરિયાનાં મોજાં સાથે ભળી ગયું.
અને દરિયાનાં મોજાં સાથે ભળી ગયું.
ખડક સાથે અથડાઈને.
ખડક સાથે અથડાઈને.
ફીણ ફીણ થતાં એ. પંખીને હું જોઈ રહી,
ફીણ ફીણ થતાં એ પંખીને હું જોઈ રહી,
જળસૃષ્ટિ ૫૨ આખું જીવન ઊડતા રહેવા છતાં
જળસૃષ્ટિ ૫૨ આખું જીવન ઊડતા રહેવા છતાં
જળને ઓળખી ન શકનાર એ પંખીએ.
જળને ઓળખી ન શકનાર એ પંખીએ.
Line 1,235: Line 1,235:
નદીની સુક્કીભઠ્ઠ રેતીમાં દાઝતા
નદીની સુક્કીભઠ્ઠ રેતીમાં દાઝતા
છેલ્લા શ્વાસ લેતા મગર તરફડી રહ્યા છે,
છેલ્લા શ્વાસ લેતા મગર તરફડી રહ્યા છે,
હવે તો. આ નકામો જ આડે આવતો
હવે તો આ નકામો જ આડે આવતો
નદી પરનો પુલ તૂટી જાય,
નદી પરનો પુલ તૂટી જાય,
ટ્રેનો ઊથલી પડે નીચે,
ટ્રેનો ઊથલી પડે નીચે,
Line 1,251: Line 1,251:
પાણી વગર જીવતાં શીખી ગયેલાં
પાણી વગર જીવતાં શીખી ગયેલાં
મગરનાં, બચ્ચાંને.
મગરનાં, બચ્ચાંને.
</poem>
==સ્વર==
<poem>
શહેરના જાહેરમાર્ગ પરથી પસાર થતાં
વાહનોના અને આમ આદમીઓના
ઘોંઘાટ વચ્ચે,
જમીનમાં દટાયેલા ટેલિફોનના દોરડાઓમાંથી
પસાર થઈ રહેલા
તારા મૃદુ સ્વરોને હું સાંભળું છું.
તારા અવાજની ધ્રુજારી
મારા પગને આગળ વધતા રોકી રહી છે.
તારા સ્વરો. મને કંપનોની દુનિયામાં લઈ જાય છે.
જ્યાં એક વૃદ્ધ રહે છે.
એક વૃદ્ધ, જેના હાથનાં આંગળાં
ગૂંચવાઈ ગયાં છે અશક્તિને લીધે.
એક વૃદ્ધ, જે રિસિવરને બરાબર
પકડી નથી શકતો.
તારો અવાજ, એ. વૃદ્ધના કાનના
જર્જરિત પડદાઓ પર ઝેલાયા વિના જ
ટેલિફોનના દોરડાઓમાં અટવાતો.
અસંખ્ય લોકોના પગ તળે કચડાઈ રહ્યો છે.
જો તું કોઈ ટેલિફ્રેન્ડ હોય તો મને મળ.
તારા માદક અવાજની મને જરૂર છે.
</poem>
</poem>