શાંત કોલાહલ: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 2,109: Line 2,109:




૫ મહુડો
<center>'''૫ મહુડો'''</center>


પેલો મહુડો મ્હોરેલ અલબેલો !
પેલો મહુડો મ્હોરેલ અલબેલો !
એની સુગંધતણું કામણ કૂંડું રે
એની સુગંધતણું કામણ કૂંડું રે
કુણા કાળજાને લાગતો હેલો...જીરે
:::કુણા કાળજાને લાગતો હેલો...જીરે


ઊંચા ગગનમાંનું મોઘું મંદાર
ઊંચા ગગનમાંનું મોઘું મંદાર
આંહિ આવ્યું છે આપણી ભોમ :
:::આંહિ આવ્યું છે આપણી ભોમ :
ઘેરી ઘટાનીમાંહિ ખેલંતા પીજીએ
ઘેરી ઘટાનીમાંહિ ખેલંતા પીજીએ
આપણે ઉમંગનો સોમ...જીરે
:::આપણે ઉમંગનો સોમ...જીરે


આને એંધાણીએ તે જાણીએજી
આને એંધાણીએ તે જાણીએજી
કાળને અમરત ભરાય આલવાલ,
:::કાળને અમરત ભરાય આલવાલ,
વાવર્યાની હૈયામાં રાખીએજી હોંશ
વાવર્યાની હૈયામાં રાખીએજી હોંશ
ઓણ ઝાઝેરો ઊછળે ફાલ...જીરે.
:::ઓણ ઝાઝેરો ઊછળે ફાલ...જીરે.


આભની અપસરા યે જોઈ લે કે
આભની અપસરા યે જોઈ લે કે
આજ આંહિ મોરલી મૃદંગ કેમ વાજે !
:::આજ આંહિ મોરલી મૃદંગ કેમ વાજે !
કોઈનાં તે ઘેલાં નેપૂર અને કોઈનાં
કોઈનાં તે ઘેલાં નેપૂર અને કોઈનાં
રમતાં લોચનિયાં લાજે...જીરે.
:::રમતાં લોચનિયાં લાજે...જીરે.




૬ તોરી વાત વેલાતી
<center>'''૬ તોરી વાત વેલાતી'''</center>




છોરી ! તોરી વાત વેલાતી :
::છોરી ! તોરી વાત વેલાતી :
આવડે ના તોય ઉકલે મરમ
આવડે ના તોય ઉકલે મરમ
મનમાં એની મ્હેક ફેલાતી.
::::મનમાં એની મ્હેક ફેલાતી.


આંહિની ઘેલી ટહુકે મેનાં
:::આંહિની ઘેલી ટહુકે મેનાં
કોઈ રે ડાળે દૂર :
::::કોઈ રે ડાળે દૂર :
અવર લોકની અપસરી તું
:::અવર લોકની અપસરી તું
સોડમાં સરે ભૂર !
::::સોડમાં સરે ભૂર !
લ્હેરીયાને લોળ હેરણાં લેતી  
લ્હેરીયાને લોળ હેરણાં લેતી  
નજરું પાછી નવ ઠેલાતી !
::::નજરું પાછી નવ ઠેલાતી !


સ્હેલમાં આવી મળતું એનો
સ્હેલમાં આવી મળતું એનો
હોય ન ઝાઝો શોર !
::::હોય ન ઝાઝો શોર !
આમ રે આવાં રૂપનો, એલિ !
આમ રે આવાં રૂપનો, એલિ !
જોયલો ના કૈ તોર !
::::જોયલો ના કૈ તોર !
કાળજે લગન લાગતાં લાગી
કાળજે લગન લાગતાં લાગી
અળગી એને નવ મેલાતી.
::::અળગી એને નવ મેલાતી.


જાગતી ચોગમ સીમ ને તોયે
જાગતી ચોગમ સીમ ને તોયે
એકલ આપણ દોઉ;
::::એકલ આપણ દોઉ;
તીરની ઉપર તોય રે ઊંડાં  
તીરની ઉપર તોય રે ઊંડાં  
જલમાં ડૂબ્યાં જોઉં :
::::જલમાં ડૂબ્યાં જોઉં :
તડકે તપ્યું રાન ભલેને
તડકે તપ્યું રાન ભલેને
આંહિ તો પૂનમ રાત રેલાતી.
::::આંહિ તો પૂનમ રાત રેલાતી.






૭ જૂઠી રીસ
<center>'''૭ જૂઠી રીસ'''</center>


 
:::જૂઠી તે રીસને રાગે
જૂઠી તે રીસને રાગે
::::નેપુર તારાં રુમઝુમ રુમઝુમ વાગે;
નેપુર તારાં રુમઝુમ રુમઝુમ વાગે;
રૂપાળવી !
રૂપાળવી !
કામનાં હજાર કાંઈ બ્હાનાં કાઢીને
કામનાં હજાર કાંઈ બ્હાનાં કાઢીને
આંહીં અમથી ન આવતી લાગે.
::::આંહીં અમથી ન આવતી લાગે.


અમથી નજર વાળી લેતી ભલે ને
અમથી નજર વાળી લેતી ભલે ને
રહે છણકાની રીત નહિ છાની,
::::રહે છણકાની રીત નહિ છાની,
સાચા તે રૂપિયાની હોડ આ અમારી
સાચા તે રૂપિયાની હોડ આ અમારી
જંઈ ઓછો ન, સોળસોળ આની.
::::જંઈ ઓછો ન, સોળસોળ આની.
કાચી તે આમ હોય ઝાઝી કઠિન
કાચી તે આમ હોય ઝાઝી કઠિન
હોય ખાટી યે કંઇક તો સવાદે.
::::હોય ખાટી યે કંઇક તો સવાદે.


મીઠાને હાથ અમે મારીએ ખટાઈ  
મીઠાને હાથ અમે મારીએ ખટાઈ  
એને અમરત મીઠી તે કરી લઈએ,
::::એને અમરત મીઠી તે કરી લઈએ,
અવળાની સંગ અમે અવળે વ્હેવાર
અવળાની સંગ અમે અવળે વ્હેવાર
એલિ ! રાજીનાં રેડ બની રહીએ;
::::એલિ ! રાજીનાં રેડ બની રહીએ;
આવડો ફૂંફાડો ન રાખીએ નકામ
આવડો ફૂંફાડો ન રાખીએ નકામ
એને નાનો ગોવાળિયો ય નાથે.
::::એને નાનો ગોવાળિયો ય નાથે.


૮. રે છેલ મોરા !
<center>'''૮. રે છેલ મોરા !'''</center>


એલાં વ્હેતાં ઝરણને કોઈનો ન રંગ
એલાં વ્હેતાં ઝરણને કોઈનો ન રંગ
એનાં આનંદે ઊછળે પાણી.
:::એનાં આનંદે ઊછળે પાણી.
વાંકી તે વાટનાં ય કૂડાં એકાન્તને
વાંકી તે વાટનાં ય કૂડાં એકાન્તને
પોતાને ગીત રહે માણી.
:::પોતાને ગીત રહે માણી.


રે છેલ મોરા !
રે છેલ મોરા !
આંખમાંહી અજવાળું આંજી લીજે ને
:::આંખમાંહી અજવાળું આંજી લીજે ને
કીજે પાણીનાં જોમભરી કાયા;
કીજે પાણીનાં જોમભરી કાયા;
હળવાં હવાથકી ય ખેલીયે, ન આપણે
:::હળવાં હવાથકી ય ખેલીયે, ન આપણે
ઝાઝેરી રાખીએ માયા.
ઝાઝેરી રાખીએ માયા.


એલાં ઘેરાં અંધારતણાં ગંજથકી રાતડીએ
એલાં ઘેરાં અંધારતણાં ગંજથકી રાતડીએ
ચારકોર આવરી લીધી;
:::ચારકોર આવરી લીધી;
આવડો ય નાનો અંગાર ભલો,
આવડો ય નાનો અંગાર ભલો,
તેજ એનાં સીમસીમ જાય છે વીંધી.
:::તેજ એનાં સીમસીમ જાય છે વીંધી.


રે છેલ મોરા !
રે છેલ મોરા !
આંખમાંહી અંજવાળું આંજી લીજે ને
આંખમાંહી અંજવાળું આંજી લીજે ને
કીજે પાણીનાં જોમભરી કાયા;
:::કીજે પાણીનાં જોમભરી કાયા;
હળવાં હવાથકીય ખેલીયે, ન આપણે
હળવાં હવાથકીય ખેલીયે, ન આપણે
ઝાઝેરી રાખીયે માયા.
:::ઝાઝેરી રાખીયે માયા.


એલાં ઊંચાં ગગનમાંહી ઊડે ગરુડ
એલાં ઊંચાં ગગનમાંહી ઊડે ગરુડ
Line 2,220: Line 2,219:




૯ કેવડિયાનો કાંટો
<center>'''૯ કેવડિયાનો કાંટો'''</center>


કેવડિયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે :
કેવડિયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે :
મૂઈ રે એની મ્હેક, કલેજે દવ ઝાઝેરો લાગ્યો રે.
મૂઈ રે એની મ્હેક, કલેજે દવ ઝાઝેરો લાગ્યો રે.


બાવળિયાની શૂળ હોય તો
::::બાવળિયાની શૂળ હોય તો
ખણી કાઢીએ મૂળ,
:::ખણી કાઢીએ મૂળ,
કેરથોરના કાંટા અમને
::::કેરથોરના કાંટા અમને
કાંકરિયાળી ધૂળ;
:::કાંકરિયાળી ધૂળ;
આ તો અણદીઠાનો અંગે ખટકો જાલિમ જાગ્યો રે,
આ તો અણદીઠાનો અંગે ખટકો જાલિમ જાગ્યો રે,
કેવડિયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે .
કેવડિયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે .


તાવ હોય જો કડો ટાઢિયો
::::તાવ હોય જો કડો ટાઢિયો
કવાથ  ફૂલડી  ભરીએ,
:::કવાથ  ફૂલડી  ભરીએ,
વાંતરિયો  વળગાડ હોય તો
::::વાંતરિયો  વળગાડ હોય તો
ભુવો કરી મંતરીએ;
:::ભુવો કરી મંતરીએ;


રૂંવેરૂંવે પીડ જેની એ તો જડે નહિ કહીં ભાંગ્યો રે.
રૂંવેરૂંવે પીડ જેની એ તો જડે નહિ કહીં ભાંગ્યો રે.
કેવડીયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે.
કેવડીયાનો કાંટો અમને વનવગડામાં વાગ્યો રે.


 
<center>'''૧૦ કાળવી કીકી'''</center>
 
૧૦ કાળવી કીકી


કાજાળિયા અંધારથી યે કંઈ કાળવી તારી કીકી !
કાજાળિયા અંધારથી યે કંઈ કાળવી તારી કીકી !
કોઈ જાદુઈ શગ બે જાણે
:::કોઈ જાદુઈ શગ બે જાણે
રાનવેરાને
:::રાનવેરાને
રમતી
રમતી
રે  મનગમતી
:::રે  મનગમતી
રૂડી રાત-
::::રૂડી રાત-


-ની તે શી કીજિયે કૂડી વાત ?
:::-ની તે શી કીજિયે કૂડી વાત ?
ફાગણના સૂરજની સારી રોશની લાગે ફીકી !
ફાગણના સૂરજની સારી રોશની લાગે ફીકી !
તારી કાળવી સોહે કીકી !
:::::તારી કાળવી સોહે કીકી !


પાંપણને  પલકાર શી ખેલે !
પાંપણને  પલકાર શી ખેલે !
નૂરનાં તે કંઈ વ્હેણને રેલે !
નૂરનાં તે કંઈ વ્હેણને રેલે !


કેમ રે મારે પામવો એનો તાગ ?
::::કેમ રે મારે પામવો એનો તાગ ?
ઢુંકડી  લાગે શીતલ
:::::ઢુંકડી  લાગે શીતલ
આઘી હોય તો ઊની આગ !
::::આઘી હોય તો ઊની આગ !
હાય રે સરળ
:::::હાય રે સરળ
સળગ્યાં મારાં નેણલાં એને જોઈને ટીકી ટીકી
સળગ્યાં મારાં નેણલાં એને જોઈને ટીકી ટીકી




૧૧ વનમાં વાયરે ઘેરી
<center>'''૧૧ વનમાં વાયરે ઘેરી'''</center>


વનમાં વાયરે ઘેરી’તી આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી;
વનમાં વાયરે ઘેરી’તી આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી;
કિયા જનમનો વેરી તે આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.
કિયા જનમનો વેરી તે આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.
એકલી પળી‘તી અલી ! સોણતળાવના
::એકલી પળી‘તી અલી ! સોણતળાવના
પાણીની ભરવા હેલ,
::::પાણીની ભરવા હેલ,
આલીલી લ્હેરની જોડે સવારના  
::આલીલી લ્હેરની જોડે સવારના  
તડકે માંડ્યો ખેલ;
::::તડકે માંડ્યો ખેલ;
ભોળાં લોચનિયે જોતી એ વાંકથી આવ્યો વંકાઈને લ્હેરી,
ભોળાં લોચનિયે જોતી એ વાંકથી આવ્યો વંકાઈને લ્હેરી,
ઘેલી હું ભાનમાં ન્હોતી ને આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.
ઘેલી હું ભાનમાં ન્હોતી ને આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.


લાલ તો જાસૂદનું મારે અંબોડલે
લાલ તો જાસૂદનું મારે અંબોડલે
મૂકેલ ફૂલ જાય ઝૂકી,
:::મૂકેલ ફૂલ જાય ઝૂકી,
એને જરાક હાથ દેવા કરું તી’ ઓલ્યો
એને જરાક હાથ દેવા કરું તી’ ઓલ્યો
અંચલ ઉરાડતો ઢૂંકી;
:::અંચલ ઉરાડતો ઢૂંકી;
કેમે શકાય નહિ ખાળી મિજાજનો એવો એ આકરો ઝેરી,
કેમે શકાય નહિ ખાળી મિજાજનો એવો એ આકરો ઝેરી,
સાથ સંગાથ વણ ભાળી ને આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.
સાથ સંગાથ વણ ભાળી ને આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.


આડી ઉપાધિઓની યાદ રે ન આવતી ને
આડી ઉપાધિઓની યાદ રે ન આવતી ને
ભૂલ્યા જેવું ન જાઉં ભૂલી;
:::ભૂલ્યા જેવું ન જાઉં ભૂલી;
જાગામીઠીની મારી આંખને આવાસ એ તો
જાગામીઠીની મારી આંખને આવાસ એ તો
શમણાંને દોર રહ્યો ઝૂલી;
:::શમણાંને દોર રહ્યો ઝૂલી;
કિયા જનમનો વેરી તે આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી !
કિયા જનમનો વેરી તે આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી !
વનમાં વાયરે ઘેરી’તી  આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.
વનમાં વાયરે ઘેરી’તી  આજ મને વનમાં વાયરે ઘેરી.




૧૨ ભીંજવી જાય વરાંસી
<center>'''૧૨ ભીંજવી જાય વરાંસી'''</center>


પેલે તીરે તારું ગામ વ્હાલીડા હું આ તીરની વનવાસી,
પેલે તીરે તારું ગામ વ્હાલીડા હું આ તીરની વનવાસી,
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.


વાયુની લ્હેર શું જલતરંગનો
:::વાયુની લ્હેર શું જલતરંગનો
એક હિલોળ રે ઊગ્યો;
::::એક હિલોળ રે ઊગ્યો;
દોલતો દોલતો, વનરવે કંઈ  
:::દોલતો દોલતો, વનરવે કંઈ  
બોલતો, બે તીર પૂગ્યો;
::::બોલતો, બે તીર પૂગ્યો;


આંહિને આરે ટહુકતી કોયલ, ઓ મેર બાજતી બાંસી,
આંહિને આરે ટહુકતી કોયલ, ઓ મેર બાજતી બાંસી,
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.


ઉગમણાં પેલાં આભમાં
:::ઉગમણાં પેલાં આભમાં
લાલ ગુલાલની રંગત લાગી,
::::લાલ ગુલાલની રંગત લાગી,
ઊઘડતાં દલમાં વનફૂલની
:::ઊઘડતાં દલમાં વનફૂલની
મ્હેકતી કામના જાગી :
::::મ્હેકતી કામના જાગી :


કોઈ ઉમંગ અજંપ ભર્યો; જલ પીજીએ તોય પિયાસી;
કોઈ ઉમંગ અજંપ ભર્યો; જલ પીજીએ તોય પિયાસી;
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.
વાંકડી રે એની ચાલથી બેઉને ભીંજવી જાય વરાંસી.


વારીએ તો ય ન રહે મન વાર્યું
:::વારીએ તો ય ન રહે મન વાર્યું
ને તો ય ન વ્હેણ વીંધાતાં,
::::ને તો ય ન વ્હેણ વીંધાતાં,
નેણ ભરી લીજીએ એકમેકથી
:::નેણ ભરી લીજીએ એકમેકથી
આપણ આવતાં જાતાં,
::::આપણ આવતાં જાતાં,


આપણને નીરખી અહિંનું વક્તીતી કરે કંઈ હાંસી,
આપણને નીરખી અહિંનું વક્તીતી કરે કંઈ હાંસી,
Line 2,321: Line 2,318:




૧૩ શરત
<center>૧૩ શરત</center>


પાતળી કેડી કેરકંટાળી
:::પાતળી કેડી કેરકંટાળી
અંટેવાળે આવતાં એખણ એરું,
::::અંટેવાળે આવતાં એખણ એરું,
સાવજ કેરી ખાલની મને આલ મઝાની મોજડી
સાવજ કેરી ખાલની મને આલ મઝાની મોજડી
એને હોંશથી રે કંઈ પ્હેરું.
:::એને હોંશથી રે કંઈ પ્હેરું.
ગોફણના એક ઘાવથી ઉતાર
:::ગોફણના એક ઘાવથી ઉતાર
નભનો તેજલ તારો,
::::નભનો તેજલ તારો,
ભાલની મારી બિંદીએ મેલી
:::ભાલની મારી બિંદીએ મેલી
અંજવાળું જનમારો;
અંજવાળું જનમારો;
ઝરણાંનાં ઝાંઝરને તાલે રમતાં રે’તાં
ઝરણાંનાં ઝાંઝરને તાલે રમતાં રે’તાં
ચડવો મારે એક અવિચલ મેરુ.
::::ચડવો મારે એક અવિચલ મેરુ.
ઊગતા આ પરભાતનો રાતો-
:::ઊગતા આ પરભાતનો રાતો-
રંગ ને ઘૂમર ભૂરું,
::::રંગ ને ઘૂમર ભૂરું,
એકબીજાને તાંતણે વણી આણ
:::એકબીજાને તાંતણે વણી આણ
પ્હોળે પટ પૂરું :
::::પ્હોળે પટ પૂરું :
આટલું મારું વેણ રૂડી જે રીતથી રાખે
આટલું મારું વેણ રૂડી જે રીતથી રાખે
એ જ તે મારા આયખાનો ભડ ભેરુ :
::::એ જ તે મારા આયખાનો ભડ ભેરુ :
આટલી મારી પત રાખે તે પર  
આટલી મારી પત રાખે તે પર  
ઓવારી જાઉં રે જીવન, પારવનું વ્હાલ વેરું.
::::ઓવારી જાઉં રે જીવન, પારવનું વ્હાલ વેરું.


   
   
૧૪. શિયાળુ સાંજ
<center>'''૧૪. શિયાળુ સાંજ'''</center>




શિયાળુ સાંજની વેળ છે થોડી :
શિયાળુ સાંજની વેળ છે થોડી :
હાલ્યને વાલમ ! આંચને આધાર ખેલિયે આપણ,
હાલ્યને વાલમ ! આંચને આધાર ખેલિયે આપણ,
નિંદરું આવશે મોડી.
::::નિંદરું આવશે મોડી.


ચીતરી મેલી ચાસર,  
ચીતરી મેલી ચાસર,  
મ્હોરાં સોહ્ય છે રૂડે રંગ,
:::મ્હોરાં સોહ્ય છે રૂડે રંગ,
ધોળિયો પાસો ઢાળિયે  
ધોળિયો પાસો ઢાળિયે  
જો’ યે કોણ રે જીતે જંગ :
:::જો’ યે કોણ રે જીતે જંગ :
આબરૂ જેવી આણજે થાપણ, ગઠરીની મેં ય ગાંઠને છોડી,
આબરૂ જેવી આણજે થાપણ, ગઠરીની મેં ય ગાંઠને છોડી,
હાલ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.
હાલ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.


નેણથી તો નેણ રીઝતાં ;
નેણથી તો નેણ રીઝતાં ;
ને કાન –વેણની એને ટેવ,
:::ને કાન –વેણની એને ટેવ,
વાત કીજે એલા
વાત કીજે એલા
કેમ રે ભેટ્યાં ભીલડી ને મા’દેવ :
:::કેમ રે ભેટ્યાં ભીલડી ને મા’દેવ :
કોણ ભોળું કોણ ભોળવાયું, જે કાળજાં રહ્યાં વ્હાલથી જોડી !
કોણ ભોળું કોણ ભોળવાયું, જે કાળજાં રહ્યાં વ્હાલથી જોડી !
હાસ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.
હાસ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.
આપણી કને હોય
:::આપણી કને હોય
તે બધું હોડમાં મૂકી દઈ,
::::તે બધું હોડમાં મૂકી દઈ,
હાર કે જીત વધાવીએ
હાર કે જીત વધાવીએ
આપણ એકબીજાનાં થઈ;
:::આપણ એકબીજાનાં થઈ;
અરધી રાતનું ઘેન ઘેરાતાં ઓઢશું ભેળાં એક પિછોડી :
અરધી રાતનું ઘેન ઘેરાતાં ઓઢશું ભેળાં એક પિછોડી :
હાલ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.
હાલ્યને વાલમ ! ખેલિયે આપણ, નિંદરું આવશે મોડી.




૧૫. કુંજમાં ઘડી ગાળીએ
<center>'''૧૫. કુંજમાં ઘડી ગાળીએ'''</center>


તમરાં બોલે તાનમાં, કાજળ રાતનું રેઢું રાન,
તમરાં બોલે તાનમાં, કાજળ રાતનું રેઢું રાન,
18,450

edits