ગુજરાતી ટૂંકી વાર્તાનો ઇતિહાસ : વહેણો અને વળાંકો/ગિરિમા ધારેખાન: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 66: Line 66:
“મમ્મીઓનું સ્થાન વીજળીના ગોળામાં રહેલા પેલા બે પાતળા વાયરો જેવું છે. એ ગોળો જ્યારે ઝળહળ થાય છે ત્યારે એ વાયરો કોઈને નથી દેખાતા જેને લીધે એને રોશની મળી છે.” (‘ટ્રોફી’, ભીનું ભીનું વાદળ)
“મમ્મીઓનું સ્થાન વીજળીના ગોળામાં રહેલા પેલા બે પાતળા વાયરો જેવું છે. એ ગોળો જ્યારે ઝળહળ થાય છે ત્યારે એ વાયરો કોઈને નથી દેખાતા જેને લીધે એને રોશની મળી છે.” (‘ટ્રોફી’, ભીનું ભીનું વાદળ)
એમણે આપેલી ઉપમા ધ્યાનાકર્ષક છે. ‘લાગણીના સરનામા જેવી એની પત્ની’, ‘પડીકા ઉપર બાંધેલી ઇચ્છાની દોરી’ રાહતના છાંટા આદિ આકર્ષક લાગે છે પરંતુ એનો વિશેષ ઉપયોગ એકવિધતાનો અનુભવ કરાવે છે, એ વિશે ટકોર કરતા રમેશ ર. દવે લખે છે : “મૂંઝવણનો ધુમાડો, ક્રોધના કાજળની લકીરો, સ્મિતનો ઉંબર, વાતોના સોફા, આદરનો પર્વત, સળગતા તીર સમી વીજળી, સિંહગર્જના સમો વાદળ ગડગડાટ, હાથીની સૂંઢ સમી મેઘધારા.
એમણે આપેલી ઉપમા ધ્યાનાકર્ષક છે. ‘લાગણીના સરનામા જેવી એની પત્ની’, ‘પડીકા ઉપર બાંધેલી ઇચ્છાની દોરી’ રાહતના છાંટા આદિ આકર્ષક લાગે છે પરંતુ એનો વિશેષ ઉપયોગ એકવિધતાનો અનુભવ કરાવે છે, એ વિશે ટકોર કરતા રમેશ ર. દવે લખે છે : “મૂંઝવણનો ધુમાડો, ક્રોધના કાજળની લકીરો, સ્મિતનો ઉંબર, વાતોના સોફા, આદરનો પર્વત, સળગતા તીર સમી વીજળી, સિંહગર્જના સમો વાદળ ગડગડાટ, હાથીની સૂંઢ સમી મેઘધારા.
અલબત્ત, આ અલંકારણ ક્વચિત એકવિધ પણ ભાસે છે એનાથી બચવું ભલું!”<ref>૭. ‘ટુકડો’, પ્રસ્તાવના, રમેશ ર દવે. પૃ. છ</ref>
અલબત્ત, આ અલંકારણ ક્વચિત એકવિધ પણ ભાસે છે એનાથી બચવું ભલું!”<ref>૭. ‘ટુકડો’, પ્રસ્તાવના, રમેશ ર દવે. પૃ. છ</ref>
અમુકવાર શબ્દ પસંદગીમાં થાપ ખાઈ જવાઈ છે. જેમ કે ‘ઉપશમન’ વાર્તામાં એમણે વાપરેલ શબ્દ છે, મગજની મંજૂષા, ત્યાં સ્મરણની મંજૂષા વિશેષ યોગ્ય લાગે. તો અન્યત્ર યોજેલ ઉપમા : ‘પ્રશ્નોનો કાનખજૂરો’, ‘સમયનું ધુમ્મસ’ આદિ વિશેષ લાભપ્રદ નીવડતી નથી. આવાં અનેક ઉદાહરણો નોંધી શકાય એમ છે.
અમુકવાર શબ્દ પસંદગીમાં થાપ ખાઈ જવાઈ છે. જેમ કે ‘ઉપશમન’ વાર્તામાં એમણે વાપરેલ શબ્દ છે, મગજની મંજૂષા, ત્યાં સ્મરણની મંજૂષા વિશેષ યોગ્ય લાગે. તો અન્યત્ર યોજેલ ઉપમા : ‘પ્રશ્નોનો કાનખજૂરો’, ‘સમયનું ધુમ્મસ’ આદિ વિશેષ લાભપ્રદ નીવડતી નથી. આવાં અનેક ઉદાહરણો નોંધી શકાય એમ છે.
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}

Navigation menu