સંચયન-૬૪: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 150: Line 150:


{{Block center|<poem>
{{Block center|<poem>
<center><big><big>{{color|#003399|''' મર્યાદા '''}}</big></big>
<center><big><big>{{color|#003399|''' મર્યાદા'''}}</big></big>
<big>{{Color|#008f85|'''રતિલાલ છાયા'''}}</big></center>
<big>{{Color|#008f85|'''રતિલાલ છાયા'''}}</big></center>
જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત!
ગઈ લક્ષ્મી : ગયાં પદ્મો : થતાં તું પૃથિવી-પટ

જ્યાં જ્યાં ગુજરાતી બોલાતી, ત્યાં ત્યાં ગુર્જરીની મહોલાત.
અનોખી સ્વસ્થતા ધારી ડોલતો શાથી અર્ણવ?

ઉત્તર દક્ષિણ પૂર્વ કે પશ્ચિમ, જ્યાં ગુર્જરના વાસ;
ઐરાવત ગયો મૂકી, ઇન્દ્રને મહેલ ડોલવા;
સૂર્યતણાં કિરણો દોડે ત્યાં, સૂર્યતણો જ પ્રકાશઃ
પાંચજન્ય ગ્રહ્યો કૃષ્ણ કાળની વાણી બોલવા;

જેની ઉષા હસે હેલાતી, તેનાં તેજ પ્રફુલ્લ પ્રભાત!
સૂર્યના સારથિ કેરાં સ્વીકારી તેજ-ઈજનો

જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત!
લાડીલો અશ્વ ખેડતો આભનાં નીલ કાનનો; 6
 
અમીકુંભ લીધો દેવે; પીધું રુદ્રે હલાહલ,
ગુર્જર વાણી, ગુર્જર લહાણી, ગુર્જર શાણી રીત;
વિષ્ણુની ગૌર ગ્રીવાએ વિરાજ્યો મણિ કૌસ્તુભ;
જંગલમાં પણ મંગલ કરતી, ગુર્જર ઉદ્યમપ્રીતઃ
ધન્વંતરી ગયા છાંડી પૃથ્વીનાં દર્દ ખાળવા,
જેને ઉર ગુજરાત હુલાતી, તેને સુરવન તુલ્ય મિરાત;
ચન્દ્રમાં આભમાં ચાલ્યા રોહિણી-કંઠ ઝૂલવા; 10
જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત!
કામદુગ્ધા ગ્રહી ઇન્દ્રે ઇચ્છાની વાડી સિંચવા,
 

પારિજાત રહ્યાં મોહી રાધિકા-વેણી ગૂંથવા;
કૃષ્ણ, દયાનંદ, દાદા કેરી પુણ્યવિરલ રસભોમ;
સ્વપ્નની સુંદરી જેવાં રંભા ઇન્દ્રપુરી વસ્યાં,
ખંડ ખંડ જ‍ઈ ઝુઝે ગર્વે – કોણ જાત ને કોમ!

વીરનાં બાહુએ બેઠાં ધનુષ્‌-કોટિ-પ્રભાવતાં; 14
ગુર્જર ભરતી ઊછળે છાતી ત્યાં રહે ગરજી ગુર્જર માત;
સમૃદ્ધિ સૌ ગઈ ચાલી છતાં નિર્ધન કાં નહીં?

જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત!
છે હજી એક મર્યાદા-લાખેણું ધન એ સહી. 16
 
{{right|<small>(ગુજરાતી સૉનેટ કવિતા)</small>}}
અણકીધાં કરવાના કોડે, અધૂરાં પૂરાં થાય;
</poem>}}
સ્નેહ, શૌર્ય ને સત્યતણા ઉર, વૈભવરાસ રચાયઃ
જયજય જન્મ સફળ ગુજરાતી! જયજય ધન્ય અદલ ગુજરાત!
જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત!</poem>}}


{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}


{{Block center|<poem>
{{Block center|<poem>
<center><big><big>{{color|#003399|''' એકલો '''}}</big></big>
<center><big><big>{{color|#003399|'''ન જાય ઘરમાં - ન બ્હાર આવે'''}}</big></big>
<big>{{Color|#008f85|'''ઝવેરચંદ મેઘાણી'''}}</big></center>
<big>{{Color|#008f85|'''શયદા'''}}</big></center>
તુજ સુખની મ્હેફિલમાં તું સહુને નોતરજે,
જનારી રાત્રિ જતાં કહેજે : સલૂણી એવી સવાર આવે;

પણ જમજે અશ્રુનો થાળ એકલો;
કળી કળીમાં સુવાસ મહેકે, ફૂલો ફૂલોમાં બહાર આવે.
હોંશીલા જગને હસવા તેડું કરજેઃ
હૃદયમાં એવી રમે છે આશા, ફરીથી એવી બહાર આવે;
સંઘરજે ઉરની વરાળ એકલો.
તમારી આંખે શરાબ છલકે, અમારી આંખે ખુમાર આવે.
 
વ્યથા શું હું વિદાય આપું? વિરામના શું કરું વિચારો?
તુજ દ્વારે દ્વારે દીપકમાલ ચેતવજેઃ

કરાર એવો કરી ગયાં છે - ન મારા દિલને કરાર આવે.
ગોપવજે દિલ-અંધારાં એકલો;
કિનારેથી તું કરી કિનારો, વમળમાં આવી ફસ્યો છે પોતે,

બીજાંને આંગણ અમૃત-ઝરણાં રેલવજેઃ
હવે સુકાની, ડરે શું કરવા? ભલે તૂફાનો હજાર આવે.
પી લેજે વિષ તારાં તું એકલો.
ન ફૂટે ફણગા, ન છોડ થાયે, ન થાય કળીઓ, ન ફૂલ ખીલે;
 
ધરામાં એવી ધખે છે જ્વાળા, બળી મરે જો બહાર આવે.
તુજ ગુલશનનાં ગુલ જે માગે તેને દેજે,
વિચારવાળા વિચાર કરજો, વિચારવાની હું વાત કહું છું;

ને સહેજે સર્પોના દંશ એકલો;
જીવનમાં એથી વિશેષ શું છે? વિચાર જાયે વિચાર આવે.
કીર્તિની કલગી સહિયારે કર દેજેઃ
તમારી મ્હેફિલની એ જ રંગત, તમારી મ્હેફિલની એ જ હલચલ;

ભોગવજે બદનામી-અંશ એકલો.
હજાર બેસે, હજાર ઊઠે, હજાર જાયે, હજાર આવે.
હૃદયમાં કોની એ ઝંખના છે, નયન પ્રતીક્ષા કરે છે કોની?

ઊભો છે ‘શયદા’ ઉંબરમાં આવી, ન જાય ઘરમાં - ન બ્હાર આવે.
{{right|<small>(ગુજરાતી ગઝલ)</small>}}


દિલદિલની દુઃખ-વાતો દિલસોજીથી સુણજેઃ
ચૂપ રહેજે કાપી જબાન એકલો;
કો થાકેલા પગની કાંકર ચૂમી લેજેઃ
કદમો ભરજે કંટક પર એકલો.</poem>}}
[[File:Sanchayan 63 Image 4.jpg|center|300px]]
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
{{dhr}}{{page break|label=}}{{dhr}}
[[File:Sanchayan 63 Image 5.png|center|300px]]
[[File:Sanchayan 63 Image 5.png|center|300px]]

Navigation menu