કંદરા: Difference between revisions

539 bytes added ,  05:46, 27 May 2022
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 1,259: Line 1,259:
</poem>
</poem>


 
==એક કિશોરી==
એક કિશોરી
<poem>
 
ભૂમધ્ય સમુદ્રના ઊંડા પાણીમાં તરી રહી છે
ભૂમધ્ય સમુદ્રના ઊંડા પાણીમાં તરી રહી છે
એક કિશોરી.
એક કિશોરી.
Line 1,283: Line 1,282:
હાથપગની આંગળીઓ જોડાયેલી છે.
હાથપગની આંગળીઓ જોડાયેલી છે.
અને અત્યંત ઉત્તેજિત કરતો ઉરપ્રદેશ છે.
અને અત્યંત ઉત્તેજિત કરતો ઉરપ્રદેશ છે.
</poem>


 
==રોગિષ્ઠ કૂતરી==
 
<poem>
 
 
રોગિષ્ઠ કૂતરી
 
આ હડકાયો કૂતરો,
આ હડકાયો કૂતરો,
શેરીમાં ચાલતાં લોકોને ચોર સમજે છે.
શેરીમાં ચાલતાં લોકોને ચોર સમજે છે.
Line 1,308: Line 1,305:
પેલી કૂતરીને પણ આપી દઉં,
પેલી કૂતરીને પણ આપી દઉં,
અને એ સુંદર થઈ જાય.
અને એ સુંદર થઈ જાય.
</poem>


 
==હાથ==
 
<poem>
 
 
 
 
 
હાથ
 
દેવી લક્ષ્મી,
દેવી લક્ષ્મી,
તારા હાથમાંથી વરસતી સોનામહોર ન જોઈએ મને.
તારા હાથમાંથી વરસતી સોનામહોર ન જોઈએ મને.
Line 1,336: Line 1,328:
દેવી લક્ષ્મી,
દેવી લક્ષ્મી,
તારા હજાર હાથમાંથી એક હાથ આપ મને!
તારા હજાર હાથમાંથી એક હાથ આપ મને!
</poem>


 
==મણિ==
 
<poem>
 
 
 
 
 
મણિ
 
લઈ લેવો જોઈએ મણિ
લઈ લેવો જોઈએ મણિ
આ નાગના માથેથી.
આ નાગના માથેથી.
Line 1,363: Line 1,350:
કે નહીં ચાલી શકે
કે નહીં ચાલી શકે
પોતાની સ્થૂળકાયા લઈને.
પોતાની સ્થૂળકાયા લઈને.
</poem>


 
==મેરુ==
 
<poem>
 
 
 
 
 
 
મેરુ
 
આંધળા પાણીમાં, નાગની છાંયમાં.
આંધળા પાણીમાં, નાગની છાંયમાં.
પગચંપી કરાવતા વિષ્ણુ
પગચંપી કરાવતા વિષ્ણુ
Line 1,399: Line 1,380:
મારા ગર્ભને.
મારા ગર્ભને.
એના જન્મની વેદનાને.
એના જન્મની વેદનાને.
</poem>


રંગ
==રંગ==
 
<poem>
લીલાછમ ઘાસના મેદાનમાં રહેતા
લીલાછમ ઘાસના મેદાનમાં રહેતા
આ તીડનો રંગ પણ લીલો છે.
આ તીડનો રંગ પણ લીલો છે.
Line 1,422: Line 1,405:
આ બળબળતી જમીન પર કયાંય રોકાતા નથી.
આ બળબળતી જમીન પર કયાંય રોકાતા નથી.
એ શોધી રહ્યું છે પોતાના લીલા રંગને.
એ શોધી રહ્યું છે પોતાના લીલા રંગને.
</poem>


 
==મશરૂમ==
 
<poem>
 
 
 
મશરૂમ
 
આકાશમાં કાળાં ડિબાંગ વાદળો ઘેરાયાં કરે છે.
આકાશમાં કાળાં ડિબાંગ વાદળો ઘેરાયાં કરે છે.
સક્ષસી વીજળી ઝબકારા મારે છે.
સક્ષસી વીજળી ઝબકારા મારે છે.
Line 1,460: Line 1,440:
અને એ પણ હવે નથી રહી.
અને એ પણ હવે નથી રહી.
દૂધિયા દાંત જેવી એ ગાય ક્યાં ગઈ?
દૂધિયા દાંત જેવી એ ગાય ક્યાં ગઈ?
 
 
</poem>
 


==એક હાથ સમુદ્રનો==
==એક હાથ સમુદ્રનો==
Line 1,507: Line 1,486:
</poem>
</poem>


નિયતિ
==નિયતિ==
 
<poem>
ધરતીના પોલાણમાં ઊંડે સુધી ખૂંપતા જવું
ધરતીના પોલાણમાં ઊંડે સુધી ખૂંપતા જવું
કે અંતરીક્ષમાં તર્યા કરવું -
કે અંતરીક્ષમાં તર્યા કરવું
ધરતીના પેટાળમાં મળનાર કોઈ ધગધગતું પ્રવાહી
ધરતીના પેટાળમાં મળનાર કોઈ ધગધગતું પ્રવાહી
કે અવકાશમાં મળનાર કોઈ ઝેરી વાયુ -
કે અવકાશમાં મળનાર કોઈ ઝેરી વાયુ
બંને એક જ અનુભવ છે.
{{space}}{{space}}બંને એક જ અનુભવ છે.
</poem>


==અતિપ્રિય અતિથિ==
==અતિપ્રિય અતિથિ==
 
<poem>
સાઈબીરીયાથી દર વર્ષે અહીં આવતાં
સાઈબીરીયાથી દર વર્ષે અહીં આવતાં
આ ફલેમિંગો હજી આવ્યાં કેમ નહીં?
આ ફલેમિંગો હજી આવ્યાં કેમ નહીં?
Line 1,541: Line 1,522:
અતિપ્રિય અતિથિ.
અતિપ્રિય અતિથિ.
જોઈએ તો મારા શરીરની ઉષ્મા પણ હું તમને આપું.
જોઈએ તો મારા શરીરની ઉષ્મા પણ હું તમને આપું.
</poem>


 
==જન્મ==
જન્મ
<poem>
 
ઉજ્જડ દુકાળિયા ગામની સીમના
ઉજ્જડ દુકાળિયા ગામની સીમના
તળાવની પાળે ચિત્કારે છે ટિટોડી.
તળાવની પાળે ચિત્કારે છે ટિટોડી.
Line 1,571: Line 1,553:
અને પછી જો ફલેમિંગો
અને પછી જો ફલેમિંગો
ત્યાં જ રહી જાય તો?
ત્યાં જ રહી જાય તો?
પુનઃજન્મો
</poem>


==પુનઃજન્મો==
<poem>
ફ્લેમિંગોના અકાળ અવસાન પછી હવે શું?
ફ્લેમિંગોના અકાળ અવસાન પછી હવે શું?
ફીનિક્સની રાખ પડી છે.
ફીનિક્સની રાખ પડી છે.
Line 1,596: Line 1,581:
ફીનિફ્સનું વીર્ય
ફીનિફ્સનું વીર્ય
જેમાંથી કોઈ ફીનિક્સ જન્મવાનું નથી.
જેમાંથી કોઈ ફીનિક્સ જન્મવાનું નથી.
</poem>




 
==‘નોબલ મીટ હોમ’==
‘નોબલ મીટ હોમ’
<poem>
 
મને કોઈ જ રસ નથી, વી.ટી.થી થાણા
મને કોઈ જ રસ નથી, વી.ટી.થી થાણા
અને થાણાથી વી.ટી. આવ-જા કરતી
અને થાણાથી વી.ટી. આવ-જા કરતી
Line 1,623: Line 1,609:
ઈમામ-હુસેનની તરસ છીપાવતાં
ઈમામ-હુસેનની તરસ છીપાવતાં
શરબતનાં છલકતાં પીપ.
શરબતનાં છલકતાં પીપ.
</poem>


 
==મીં જા મામા==
 
<poem>
 
મીં જા મામા
 
કાઢી લીધા આંખોના ડોળા ને ઘસ્યા પથ્થર પર.
કાઢી લીધા આંખોના ડોળા ને ઘસ્યા પથ્થર પર.
પછી ચોંટાડી દીધા, બગાઈની જેમ, ગાયની પીઠ પર.
પછી ચોંટાડી દીધા, બગાઈની જેમ, ગાયની પીઠ પર.
Line 1,653: Line 1,638:
આ તારાઓનો હાર થઈને
આ તારાઓનો હાર થઈને
પરોવાશે ગાયના ગળામાં.
પરોવાશે ગાયના ગળામાં.
</poem>


 
==આરબ અને ઊંટ==
આરબ અને ઊંટ
<poem>
 
એક જુવાન ઊંટ
એક જુવાન ઊંટ
પોતાની અંદર
પોતાની અંદર
Line 1,680: Line 1,666:
પોતાનું પાણી
પોતાનું પાણી
ટીપાંઓમાં તારવીને.
ટીપાંઓમાં તારવીને.
</poem>




 
==પવન==
પવન
<poem>
 
પાણીના લીસા પાતાળે
પાણીના લીસા પાતાળે
બે ચકમક પથ્થરો ઘસી જોયા.
બે ચકમક પથ્થરો ઘસી જોયા.
Line 1,702: Line 1,689:
ચાલી નીકળ્યા છે,
ચાલી નીકળ્યા છે,
અસવારની રાહ જોયા વિના.
અસવારની રાહ જોયા વિના.
</poem>




 
==ખાંભી==
ખાંભી
<poem>
 
ઘટાટોપ વનમાં
ઘટાટોપ વનમાં
ભરચક વૃક્ષોની વચ્ચે રહેતાં આ પાણી.
ભરચક વૃક્ષોની વચ્ચે રહેતાં આ પાણી.
Line 1,729: Line 1,717:
અને શા માટે અટકી ગયાં છે
અને શા માટે અટકી ગયાં છે
અહીં, આ અરણ્યમાં?
અહીં, આ અરણ્યમાં?
</poem>


 
==પૂર્વજ==
 
<poem>
 
પૂર્વજ
 
થોડા દિવસ પહેલાં એક મિત્રને ત્યાં
થોડા દિવસ પહેલાં એક મિત્રને ત્યાં
એના કોઈ પૂર્વજનો ફોટો જોયો.
એના કોઈ પૂર્વજનો ફોટો જોયો.
Line 1,762: Line 1,749:
રાહ જોઈ રહી છું,
રાહ જોઈ રહી છું,
ધરતીકંપના એક હળવા આંચકાની.
ધરતીકંપના એક હળવા આંચકાની.
</poem>


 
==કબૂતરની ભીઠ==
કબૂતરની ભીઠ
<poem>
 
એક જૂનું રજવાડી મકાન છે.
એક જૂનું રજવાડી મકાન છે.
નહીં, આ રાજમહેલ કે યુદ્ધ કે
નહીં, આ રાજમહેલ કે યુદ્ધ કે
Line 1,794: Line 1,782:
અને આ ઘરમાં કાયમ રહે છે
અને આ ઘરમાં કાયમ રહે છે
કબૂતરોની ભીઠની તાજી તાજી સુગંધ.
કબૂતરોની ભીઠની તાજી તાજી સુગંધ.
</poem>


 
==તાપ વિનાનો ઉજાશ==
તાપ વિનાનો ઉજાશ


ઓરડા બધા અગાશી
ઓરડા બધા અગાશી
Line 1,819: Line 1,808:
રાતનાં સપનાં બપોરે
રાતનાં સપનાં બપોરે
અને બપોરનાં સપનાં રાત્રે.
અને બપોરનાં સપનાં રાત્રે.
</poem>




 
==સ્વપ્નાવસ્થા==
સ્વપ્નાવસ્થા
<poem>
 
મને ગમે છે મારી તંદ્રા કે નિદ્રા.
મને ગમે છે મારી તંદ્રા કે નિદ્રા.
પણ ત્યાંયે પેલી સ્વપ્નાવસ્થા.
પણ ત્યાંયે પેલી સ્વપ્નાવસ્થા.
Line 1,849: Line 1,839:
અને ઊંદરો, આમતેમ બ્રેડ ખાતા,
અને ઊંદરો, આમતેમ બ્રેડ ખાતા,
ટુકડાઓથી રમતા દોડાદોડી કરી રહ્યા છે.
ટુકડાઓથી રમતા દોડાદોડી કરી રહ્યા છે.
</poem>


મૂર્છા
==મૂર્છા==
 
<poem>
દરિયા પર એક વસાહત છે.
દરિયા પર એક વસાહત છે.
માછણો પોતાનાં કપડાં સૂકવી રહી છે.
માછણો પોતાનાં કપડાં સૂકવી રહી છે.
Line 1,867: Line 1,859:
જેના અધખુલ્લા હોઠો પાછળ ફૂટી રહ્યા છે
જેના અધખુલ્લા હોઠો પાછળ ફૂટી રહ્યા છે
આડાઅવળા, નવાસવા દૂધિયા દાંત.
આડાઅવળા, નવાસવા દૂધિયા દાંત.
</poem>


 
==સાગર કાંઠે==
સાગર કાંઠે
<poem>
 
સાગરના સંતની વાણીને
સાગરના સંતની વાણીને
એકીશ્વાસે સાંભળી રહેલાં
એકીશ્વાસે સાંભળી રહેલાં
Line 1,890: Line 1,883:
આખેઆખા આકાશને,
આખેઆખા આકાશને,
કઈ રીતે સમાવી લે છે?
કઈ રીતે સમાવી લે છે?
 
</poem>


==મેખલા==
==મેખલા==
Line 1,906: Line 1,900:
અને જીવતી રહે છે પંચતંત્રની વાર્તાઓ.
અને જીવતી રહે છે પંચતંત્રની વાર્તાઓ.
રાજકુમારીના રૂપથી દિગ્મૂઢ થઈ ગયેલો
રાજકુમારીના રૂપથી દિગ્મૂઢ થઈ ગયેલો
એક બરછટ, ગાંડો રાક્ષસ --
એક બરછટ, ગાંડો રાક્ષસ
માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
{{space}}માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
{{space}}માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
પણ રાજકુમાર તો પહોંચી ગયો છે,
પણ રાજકુમાર તો પહોંચી ગયો છે,
આકાશથીયે ઊંચા એ ઝાડ પર, રાક્ષસના જીવ સુધી.
આકાશથીયે ઊંચા એ ઝાડ પર, રાક્ષસના જીવ સુધી.
Line 1,941: Line 1,935:
</poem>
</poem>


મુખવાસ
==મુખવાસ==
 
<poem>
હું આંધળો છું, પણ વર્ષોથી પરિચિત
હું આંધળો છું, પણ વર્ષોથી પરિચિત
મારી સ્ત્રીના શરીરમાં તો એવી રીતે ફરી વળું
મારી સ્ત્રીના શરીરમાં તો એવી રીતે ફરી વળું
Line 1,962: Line 1,956:
મને બીક લાગે બહેરો થઈ જવાની.  
મને બીક લાગે બહેરો થઈ જવાની.  
</poem>


કપાસનાં ફૂલ
==કપાસનાં ફૂલ==
 
<poem>
મોટાંમસ પાન અને
મોટાંમસ પાન અને
સુજેલાં કમળો નીચે
સુજેલાં કમળો નીચે
Line 1,990: Line 1,985:
અસ્ખલિત.
અસ્ખલિત.
</poem>


કાગ
==કાગ==
 
<poem>
કા-કા કૌઆ, ઠા-ગા ઠૈયા
કા-કા કૌઆ, ઠા-ગા ઠૈયા
કાગશ્રી નાચે
કાગશ્રી નાચે
Line 2,026: Line 2,022:
દીનાનાથ!
દીનાનાથ!
કાકા
કાકા
કૌઆ
::કૌઆ
ઠાગા
::::ઠાગા
ઠૈયા
:::::ઠૈયા
કાગશ્રી નાચે ને મંદિરમાં
કાગશ્રી નાચે ને મંદિરમાં
વાગે મંજીરાંઆ.
વાગે મંજીરાંઆ.  
બાળસ્વરૂપ
</poem>


==બાળસ્વરૂપ==
<poem>
આ કેલેન્ડરમાં પણ એ જ છે,
આ કેલેન્ડરમાં પણ એ જ છે,
સીતામૈયા જમાડી રહી છે અને
સીતામૈયા જમાડી રહી છે અને
Line 2,054: Line 2,052:
અને મારાં સ્તનોમાં દૂધ બનીને.
અને મારાં સ્તનોમાં દૂધ બનીને.
 
</poem>


સજાતીય સંબંધ
સજાતીય સંબંધ