૮૬મે: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(Replaced content with "{{SetTitle}} {{BookCover |cover_image = File:86me123.jpg |title = ૮૬મે |author = નિરંજન ભગત }} {{Box |title = પ્રારંભિક |content = * ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ * પ્રારંભિક * ૮૬મે/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચ...")
Tag: Replaced
 
(6 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 7: Line 7:
}}
}}


{{Center block|width=23em|title=<big><big>{{color|red|અર્પણ:}}</big></big>|
 
{{Poem2Open}}
{{Box
<center><big>{{color|blue|ભોલાભાઈ ની સ્મૃતિ }}</big></center>
|title = પ્રારંભિક
વર્ષો પૂર્વે ‘પ્રવાલદ્વીપ’ અને ‘વિદિશા’થી આપણો પરિચય,
|content =  
ને એ ક્ષણથી જ આપણે સહપાન્થ, સમાનધર્મા, સહૃદય;
* [[૮૬મે/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]]
તમારા આયુષ્યના અંતિમ દિવસ લગી સદા આપણે મિત્રો,
* [[૮૬મે/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
{{Poem2Close}}
* [[૮૬મે/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]]
* [[૮૬મે/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]]
}}
}}
<br>


== અભિસારિકા-૧ ==
{{Box
|title = અનુક્રમ
|content =
* [[૮૬મે/અભિસારિકા-૧|1 અભિસારિકા-૧]]
* [[૮૬મે/અભિસારિકા-૨|2 અભિસારિકા-૨]]
* [[૮૬મે/મળતા નથી, બોલતા નથી|3 મળતા નથી, બોલતા નથી]]
* [[૮૬મે/કોના તોલે તોલવું?|4 કોના તોલે તોલવું?]]
* [[૮૬મે/બંધન–મુક્તિ|5 બંધન–મુક્તિ]]
* [[૮૬મે/તમને જે અજાણ|6 તમને જે અજાણ]]
* [[૮૬મે/બળો છો ને બાળો છો|7 બળો છો ને બાળો છો]]
* [[૮૬મે/દયા ખાશો નહિ|8 દયા ખાશો નહિ]]
* [[૮૬મે/શું તમારું મન મેલું નથી?|9 શું તમારું મન મેલું નથી?]]
* [[૮૬મે/આ મારો અહમ્|10 આ મારો અહમ્]]
* [[૮૬મે/એક જ્યોત|11 એક જ્યોત]]
* [[૮૬મે/ભ્રષ્ટ નહિ કરું|12 ભ્રષ્ટ નહિ કરું]]
* [[૮૬મે/મિથ્યા નથી આ પ્રેમ|13 મિથ્યા નથી આ પ્રેમ]]
* [[૮૬મે/અતિપ્રેમ|14 અતિપ્રેમ]]
* [[૮૬મે/અતિલજ્જા|15 અતિલજ્જા]]
* [[૮૬મે/અંત–અનંત|16 અંત–અનંત]]
* [[૮૬મે/ડોલશો નહિ|17 ડોલશો નહિ]]
* [[૮૬મે/પાછા જવાશે નહિ|18 પાછા જવાશે નહિ]]
* [[૮૬મે/વરસોનાં વરસો|19 વરસોનાં વરસો]]
* [[૮૬મે/તમે ક્યાં વસો છો?|20 તમે ક્યાં વસો છો?]]
* [[૮૬મે/સ્વપ્નમાં|21 સ્વપ્નમાં]]
* [[૮૬મે/મૃત્યુ પૂર્વે મરીએ છીએ|22 મૃત્યુ પૂર્વે મરીએ છીએ]]
* [[૮૬મે/આપણે બે પ્રેત|23 આપણે બે પ્રેત]]
* [[૮૬મે/વિસ્મય|24 વિસ્મય]]
* [[૮૬મે/મિલન, વિરહ|25 મિલન, વિરહ]]
* [[૮૬મે/સેઈન્ટ પીટર્સબર્ગમાં જન્મદિન|26 સેઈન્ટ પીટર્સબર્ગમાં જન્મદિન]]
* [[૮૬મે/ત્યાશીમે (ચિંતન પરીખ માટે)|27 ત્યાશીમે (ચિંતન પરીખ માટે)]]
* [[૮૬મે/ચોરાશીમે (શૈલેશ પારેખ માટે)|28 ચોરાશીમે (શૈલેશ પારેખ માટે)]]
* [[૮૬મે/પંચાશીમે|29 પંચાશીમે]]
* [[૮૬મે/છ્યાશીમે|30 છ્યાશીમે]]
* [[૮૬મે/કવિ! તમે ક્યાં છો?|31 કવિ! તમે ક્યાં છો?]]
* [[૮૬મે/ગાઈ રહ્યાં|32 ગાઈ રહ્યાં]]
* [[૮૬મે/અવકાશને માનવતાથી મઢીશ હું|33 અવકાશને માનવતાથી મઢીશ હું]]
* [[૮૬મે/પક્ષીદ્વીપ|34 પક્ષીદ્વીપ]]
* [[૮૬મે/આ ન્યૂ યૉર્ક નામે પંખી|35 આ ન્યૂ યૉર્ક નામે પંખી]]
* [[૮૬મે/સ્ટેચ્યૂ ઑફ લિબર્ટી|36 સ્ટેચ્યૂ ઑફ લિબર્ટી]]
* [[૮૬મે/ન-કશાનું નગર|37 ન-કશાનું નગર]]
* [[૮૬મે/બ્રહ્માને વિષ્ણુના પ્રશ્નો|38 બ્રહ્માને વિષ્ણુના પ્રશ્નો]]
* [[૮૬મે/સમય છે અને સમય નથી|39 સમય છે અને સમય નથી]]
* [[૮૬મે/સહ્યા કર્યું|40 સહ્યા કર્યું]]


<poem>
}}
પુરુષ": તમે શું અંધકારની અભિસારિકા છો?
<br>
{{space}} તમે શું મેઘાચ્છાદિત અમાવાસ્યાની એકાકી તારિકા છો?
{{HeaderNav2
{{space}} તમને પૂર્ણિમાના પ્રકાશની એવી તે આ શી લજ્જા?
|previous =  
{{space}} તમે પ્રદીપશૂન્ય શયનખંડની વાસકસજ્જા?
|next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ
{{space}} તમે શું અકલ્પ્ય કો એકાન્તની કારિકા છો?
}}
 
{{space}} તમે શું કોઈ મનુષ્યના હૃદયનો પ્રેમ જાણ્યો છે?
{{space}} તમે શું કદી પૃથ્વીના સૌંદર્યનો આનંદ માણ્યો છે?
{{space}} તમે શું તમિસ્રલોકના પૌરજનોની પરિચારિકા છો?
 
{{સ-મ|૨૦૦૯}} <br>
</poem>
 
== અભિસારિકા-૨ ==
 
<poem>
સ્ત્રી" હું તો પ્રકાશના પથની અભિસારિકા,
{{space}} હું તો યુગેયુગે દિગ્દિગંતે ધવલોજ્જવલ ધ્રુવતારિકા.
 
{{space}} હું પૃથ્વીની પાન્થ, ચિરચંચલ, હું નથી ગૃહવાસી;
{{space}} હું વૈશાલીમાં, વિદિશામાં, સર્વત્ર હું નિત્યપ્રવાસી;
{{space}} હું તો વાસવદત્તા, વસંતસેના, કેટકેટલી કારિકા.
 
{{space}} હું મર્ત્ય એવા મનુષ્યોની ક્ષણક્ષણાર્ધની સંગિની,
{{space}} હું સ્વયં સૌંદર્ય, સ્વયં આનંદ, હું તો અપ્તરંગિની;
{{space}} હું તો વિસ્મયલોકના મનેર માનુષની પરિચારિકા.
 
{{સ-મ|૨૦૦૯}} <br>
</poem>
 
== મળતા નથી, બોલતા નથી ==
 
<poem>
સ્ત્રી": એક તો તમે મને મળતા નથી,
{{space}} ઓચિંતા જો મળો તો બોલતા નથી;
{{space}} ગયા તે ગયા, પાછા વળતા નથી;
{{space}} હૃદયમાં શું છે તે ખોલતા નથી.
 
{{space}} એને પથ્થર શું પોચા પડ્યા
{{space}} તે વિધાતાએ તમને ઘડ્યા?
{{space}} એકેય બાજુ તમે ઢળતા નથી,
{{space}} આસનથી ક્યારેય ડોલતા નથી.
 
{{space}} છો હું એકાન્તમાં ડરી જાઉં,
{{space}} હું એકલતાથી મરી જાઉં;
{{space}} શો તમારો અહમ્ તે ચળતા નથી,
{{space}} મેરુની સાથે એને તોલતા નથી.
 
{{સ-મ|૨૦૧૧}} <br>
</poem>
 
== કોના તોલે તોલવું? ==
 
<poem>
પુરુષ: મળવું તો છે, ક્યાં મળવું? બોલવું તો છે, શું બોલવું?
{{space}} હૃદય ખાલી હોય, તો અમથું અમથું શું ખોલવું?
 
{{space}} વર્ષોથી તમારું હાસ્ય જોયું નથી,
{{space}} પૂર્વે જોયું’તું તે લાસ્ય જોયું નથી;
{{space}} ડોલવું તો છે, પણ હવે કોના તાલેતાલે ડોલવું?
 
{{space}} વર્ષોથી તમારી શૂન્યતા જોઉં છું,
{{space}} પૂર્વે ન જોઈ તે ન્યૂનતા જોઉં છું;
{{space}} તોલવું તો છે, હવે પૂર્ણત્વને કોના તોલે તોલવું?
 
{{સ-મ|૨૦૧૧}} <br>
</poem>
== બંધન–મુક્તિ ==
 
<poem>
સ્ત્રી": તમે મને બાંધી નહિ શકો.
 
પુરુષ": તમને બાંધી નહિ શકું તો તમે કશું લાધી નહિ શકો.
{{space}} પ્રેમમાં બંધન એ બંધન નથી, એ તો મુક્તિ;
{{space}} બંધાવું ને બાંધવું, એ તો બે હૃદયની યુક્તિ;
{{space}} જો તમે બંધાશો નહિ તો તમે પ્રેમને સાધી નહિ શકો.
 
{{space}} કોઈ તમને બાંધી ન શકે તો હશે શૂન્યતા;
{{space}} હશે એકાન્ત, હશે એકલતા, હશે ન્યૂનતા;
{{space}} તો એ પછી તમે પ્રેમના તાણાવાણાને સાંધી નહિ શકો,
 
{{સ-મ|૨૦૦૯}} <br>
</poem>
 
== તમને જે અજાણ ==
 
<poem>
સ્ત્રી": તમે મને મળ્યા તે પ્હેલાં તમે મારે વિશે જાણ્યું હોત તો સારું થાત!
 
પુરુષ": તો તો હું તમને મળ્યો જ ન હોત ને! તો તમારું જીવન ખારું થાત!
 
સ્ત્રી": મળ્યા છતાં તમે મારે વિશે ક્યાં કશું જાણો છો?
{{space}} મળ્યા છતાં મિલનમાં વિરહને જ માણો છો!
{{space}} મળ્યા જ ન હોતને તો આવા જીવનથી મૃત્યુ મને વધુ પ્યારું થાત!
 
પુરુષ": હવે તમારે વિશે તમે ન જાણો તે જાણું છું,
{{space}} તમને જે અજાણ એવા તમને હું માણું છું;
{{space}} એથી જ તો તમારું જે સુખદુ:ખ તે મારું થયું, તે ક્યાંથી મારું થાત?
 
{{સ-મ|૨૦૧૨}} <br>
</poem>
 
== બળો છો ને બાળો છો ==
 
<poem>
તમે તો બળો છો ને બાળો છો,
એમાં તમે પ્રેમનું આ એવું તે ક"યું સૂત્ર પાળો છો?
 
તમારે બળવું હોય તો બળો, ના નથી,
તમે બીજાને પણ બાળો એમાં હા નથી;
છતાં તમારા પ્રેમની જ્વાળા બીજાની પર ઢાળો છો.
 
પ્રેમમાં જો એક બળે તો બીજું યે બળે,
શું પ્રેમની આ નિયતિ છે? ટાળી ન ટળે?
એથી તમે શું આમ બાળ્યા વિના બળવાનું ટાળો છો?
 
{{સ-મ|૨૦૧૧}} <br>
</poem>
 
== દયા ખાશો નહિ ==
 
<poem>
હવે તમે મારી કોઈ દયા ખાશો નહિ,
તમે જો ચ્હાતા ન હો તો હવે મને ચ્હાશો નહિ.
 
દયા એ તો અહમ્ની અધમ અભિવ્યક્તિ,
એમાં નથી કોઈ શક્તિ, નથી કોઈ ભક્તિ;
એમાં નથી વિરક્તિ કે નથી અનુરક્તિ;
એવા અહમ્નો આસવ હવે મને પાશો નહિ.
 
હવે ભલે હું સદાય એકાંતમાં રહું,
ભલે હું સદાય એની એકલતા સહું;
પણ તમે તો ‘હું નહિ ચહું, નહિ ચહું.’
એવા અહમ્નો પ્રલાપ તારસ્વરે ગાશો નહિ.
 
{{સ-મ|૨૦૧૧}} <br>
</poem>
 
== શું તમારું મન મેલું નથી? ==
 
<poem>
હૃદયથી કહો, શું તમારું મન મેલું નથી?
જ્યાં ને ત્યાં, જ્યારે ને ત્યારે એ ઘેલું થાય તો યે તમે તો ક્હેશો,
:::::: ‘ના, એ ઘેલું નથી.’
 
જો જે ને તે એને તરડતું હોય,
જેને ને તેને એ ખરડતું હોય;
તો એને ગંગાજળથી ધોવાનું, કમલપત્રથી લ્હોવાનું કંઈ સ્હેલું નથી.
 
જો કોઈની કાયા-છાયા જોઈ હોય,
કોઈની આંખોમાં આંખો પ્રોઈ હોય;
તો એ કળણમાં ખૂંપવામાં ને એ કાદવમાં છૂપવામાં શું એ પ્હેલું નથી?
 
{{સ-મ|૨૦૧૨}} <br>
</poem>

Latest revision as of 00:33, 30 March 2024


86me123.jpg


૮૬મે

નિરંજન ભગત


પ્રારંભિક


અનુક્રમ