કિન્નરી ૧૯૫૦: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
 
(16 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 7: Line 7:
}}
}}


{{Center block|width=23em|title=<big><big>{{color|red|અર્પણ:}}</big></big>|
 
{{Poem2Open}}
{{Box
<center><big>{{color|blue|પિન્ટુભાઈ અને રાજેશભાઈ ને}}</big></center>
|title = પ્રારંભિક
{{Poem2Close}}
|content =  
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]]
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]]
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]]
}}
}}
<br>


== સોણલું ==
{{Box
 
|title = અનુક્રમ
<poem>
|content =
મારી પાંપણને પલકારે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સોણલું|સોણલું]]
::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ગૂંથી ગૂંથી|ગૂંથી ગૂંથી]]
મારા અંતરને અણસારે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/રે ઓ બુલબુલ-મન|રે ઓ બુલબુલ-મન]]
::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હે બુલબુલ|હે બુલબુલ]]
ઝીણી ઝબૂકતી વીજલ શી પાંખે,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ગાઈ લે તારું ગાણું|ગાઈ લે તારું ગાણું]]
આઘેરા આભલાના વાદળ શી ઝાંખે,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/તને જોઈ વાર વાર|તને જોઈ વાર વાર]]
નીંદરમાં પોઢેલી અધખૂલી આંખે,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સાંજને સૂરે|સાંજને સૂરે]]
::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મેઘલી રાતે|મેઘલી રાતે]]
પાંપણને પરદેથી આછેરું પલકે,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પાંપણને પારણે|પાંપણને પારણે]]
મનનું કો માનવી રે મધમીઠું મલકે,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ઉરનાં દ્વાર|ઉરનાં દ્વાર]]
મટકું મારું ત્યાં આભ અંધારાં છલકે!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મનમાં|મનમાં]]
::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોઈ બ્હાને|કોઈ બ્હાને]]
સપનોના સોબતી, તું ર્હેજે મનમ્હેલમાં!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ફૂલ હો!|ફૂલ હો!]]
અંતર, તું આંખોમાં આવીને ખેલ માં!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોઈ શું જાણે?|કોઈ શું જાણે?]]
ઓ સોણલા, તું વેદનાને પાછી તે ઠેલ માં!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/અંધકારે|અંધકારે]]
::::::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોને કહું?|કોને કહું?]]
મારા અંતરને અણસારે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોણ રે ચાલી જાય?|કોણ રે ચાલી જાય?]]
::::::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોણ રે હસી જાય?|કોણ રે હસી જાય?]]
મારી પાંપણને પલકારે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હે મુજ પ્રીતિ|હે મુજ પ્રીતિ]]
::::::: હો રાજ! મેં તો દીઠું’તું સોણલું.
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોણ રતિના રાગે?|કોણ રતિના રાગે?]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પ્રથમ મિલનની ભૂમિ|પ્રથમ મિલનની ભૂમિ]]
{{સ-મ|૧૯૪૩}}<br>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પ્રાણપ્રિયાનું આંગણ|પ્રાણપ્રિયાનું આંગણ]]
</poem>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મિલનમોરલી|મિલનમોરલી]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હરી ગયો|હરી ગયો]]
== ગૂંથી ગૂંથી ==
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/એટલો ર્હેજે દૂર|એટલો ર્હેજે દૂર]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ક્ષણ હસવું, ક્ષણ રડવું|ક્ષણ હસવું, ક્ષણ રડવું]]
<poem>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/શીદ કંપે?|શીદ કંપે?]]
ગૂંથી ગૂંથી ગીતફૂલની માલા,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કૂવાને કાંઠડે|કૂવાને કાંઠડે]]
કંઠ ધરે છે કોણ અરે સૂરબાલા?
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મન ભલે ના જાણું|મન ભલે ના જાણું]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હો રે લજામણી|હો રે લજામણી]]
મંદ એણે સૂર ગૂંથ્યો મંદાર,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હળવેથી પગલું મેલ|હળવેથી પગલું મેલ]]
પારિજાતક જેવો જાણે ગૂંથ્યો રે ગંધાર;
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ઘડૂલિયો|ઘડૂલિયો]]
ઊગતી જાણે હોય ન ઉષા મેરુની ઓ પાર
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પાંપણ ફરકી જાય|પાંપણ ફરકી જાય]]
એમ ઝરે છે બોલ રે કાલા કાલા!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/લટને લ્હેરવું ગમે|લટને લ્હેરવું ગમે]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/ઘૂમે પવન|ઘૂમે પવન]]
સ્વર્ધુનીનો લય લઈ, લૈ તાલ,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/વેણ બોલે તો|વેણ બોલે તો]]
સૂરસુગંધની લહરીઓમાં બાંધ્યો એણે કાલ;
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/તવ નામ|તવ નામ]]
વસવું જાણે વૈકુંઠને હો વ્રજની રે અંતરાલ
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/આવ, સખી, આવ|આવ, સખી, આવ]]
એમ ધરે છે ગીત રે વ્હાલાં વ્હાલાં!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સપનતરી|સપનતરી]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પૂનમને ક્હેજો|પૂનમને ક્હેજો]]
{{સ-મ|૧૯૫૦}}<br>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/પૂનમ રાતની વેળા|પૂનમ રાતની વેળા]]
</poem>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કોને કાજ?|કોને કાજ?]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સ્મૃતિ|સ્મૃતિ]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/બે પછીના બપ્પોરે|બે પછીના બપ્પોરે]]
== રે ઓ બુલબુલ-મન ==
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/બોલો!|બોલો!]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મનમૂગાની પ્રીત|મનમૂગાની પ્રીત]]
<poem>
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સોહાગીરાજ!|સોહાગીરાજ!]]
:::રે ઓ બુલબુલ-મન!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/જે કંઈ હસતું|જે કંઈ હસતું]]
મધુર તારા સૂરની સુધા વહી જાને વન વન!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/વસંતરંગ|વસંતરંગ]]
::: ફાગણનાં સૌ ફૂલ ઝૂરે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/વસંતવેણુ|વસંતવેણુ]]
:::: ને કલિઓને શો શોષ!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/વસંત ગૈ રે વીતી|વસંત ગૈ રે વીતી]]
::: ઉદાસ તારા અલસ ઉરે
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/આષાઢ આયો|આષાઢ આયો]]
:::: આવડો તોયે રોષ?
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મધરાતે મોર બોલે|મધરાતે મોર બોલે]]
ઝૂરતું નિખિલ નીરવતામાં, ઝૂરતું કોઈ જન!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/રૂપનું કાજળ|રૂપનું કાજળ]]
::: ‘બધિર જગ, ન અધીર ગાને,
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/હે સાવન|હે સાવન]]
:::: સ્વરગે મારાં મૂલ!’
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/નૃત્યકાલી|નૃત્યકાલી]]
::: મનમાં તું જો એમ માને
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/બીજ|બીજ]]
:::: તો એટલી તારી ભૂલ!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/સાંજની વેળાનો વાગે સૂર|સાંજની વેળાનો વાગે સૂર]]
અંતે તો આ ધરતીને છે ધરવું સકલ ધન!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/કહું?|કહું?]]
રે ઓ બુલબુલ-મન!
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/મૂંગી મૂરતી|મૂંગી મૂરતી]]
 
* [[કિન્નરી ૧૯૫૦/રાતદિન|રાતદિન]]
{{સ-મ|૧૯૪૭}}<br>
}}
</poem>
<br>
 
{{HeaderNav2
== હે બુલબુલ ==
|previous =
 
|next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ
<poem>
}}
 
::::હે બુલબુલ!
ડાળે ડાળે ઝુલાવજે ના તારા ગીતની ઝૂલ!
::: પાનખરે પાવક પ્રજળે
:::: ને વન વન લાગે ઝાળ,
::: કુંજ કુંજ શી કજળે
:::: ને શી રાખ ઊડે સૌ ડાળ!
સૂરની મંદા ધરતીની આ ધૂળમાં થાશે ડૂલ!
::: ભીતર કોલાહલ કોરે
:::: ને બંધ બ્હારના કાન,
::: માટીમાં જે મન મોરે
:::: તે કરશે અમૃત પાન?
સ્વર્ગમયી સૂરધારાનાં તે પાર્થિવને શું મૂલ?
::: ઊડી જા તું મલયવિહારે
:::: વસંતને વનદેશ!
::: પલ પલ તારો પંથ નિહાળે
::: વ્યાકુલ વિહ્વલ વેશ,
તારું ચિરચુંબન ચાહે, જ્યાં ફાગણનું કો ફૂલ!
હે બુલબુલ!
 
{{સ-મ|૧૯૪૭}} <br>
</poem>
 
== ગાઈ લે તારું ગાણું ==
 
<poem>
ગાઈ લે તારું ગાણું!
શૂન્ય વિજન પથે તારી પૂરવીનો સૂર માણું!
::: આજ ધરાના પ્રાણ અધીરા,
:::: આભ આખું આતુર,
::: ઝીલવા તારી સૂરમદિરા
:::: ઝૂરતું મારું ઉર,
નીરવતામાં સમસમીને ટટળે સાંજનું ટાણું!
::: આજ પછીથી આજની વેળા
:::: મળવી નથી સ્હેલ,
::: ક્ષણ તો ભલે ક્ષણના મેળા,
:::: વેણ ન પાછું ઠેલ!
આજની ઘડી, સ્મરણે જડી, જુગના જુગો
 
{{સ-મ|૧૯૪૮}} <br>
</poem>
 
== તને જોઈ વાર વાર ==
 
<poem>
તને જોઈ વાર વાર,
દૂર કોઈ સપનની પાર!
કોણ છો તું? અણજાણ, ક્યહીં વસે?
::: એ તો નહીં જાણું!
સુણી રહું સ્વપનમાં તું જે હસે,
::: એટલું હું જાણું;
::: તવ ઘૂંઘટ ન તાણું
પછી તારે ઉરદ્વાર,
ક્યાંથી છેડું સૂર, છેડું તાર?
હુંયે તવ સ્વપનમાં કદી, ક્યારે,
::::: કોઈ દિન આવું;
આજનું આ અણગાયું ગીત ત્યારે
::::: નિજ સંગ લાવું,
::::: ત્યારે મનભરી ગાવું!
ત્યારે આંખડીઓ ચાર,
હશે તોયે એક અણસાર!
 
{{સ-મ|૧૯૪૯}} <br>
 
</poem>
 
 
== સાંજને સૂરે ==
 
<poem>
સાંજને સૂરે,
અજાણ કોઈના મધુર ઉરે,
:::: શાને પડે સાદ?
 
ધરતીની મમતાને છાંડી,
દૂરને સોણે નજરું માંડી,
તોય અદીઠી
કાજળકાળી આંખની મીઠી
:::: શાને નડે યાદ?
 
કાલને વ્હાણે સોનલ વેળા,
આજ તો મેઘલી રાતના મેળા;
તોય આકાશે,
મલકી રૂપાવરણે હાસે,
:::: શાને ચડે ચાંદ?
 
મન કો મૂંગી વેદના ખોલે,
સોણલે મારી દુનિયા ડોલે;
દૂર અદૂરે,
અજાણ કોઈના મધુર ઉરે,
:::: શાને પડે સાદ?
{{સ-મ|૧૯૪૩}} <br>
</poem>
 
== મેઘલી રાતે ==
 
<poem>
મેઘલી રાતે,
વિરહની કોઈ વ્યાકુલ વાતે,
:::: કોણ ઝરે છે ગીત?
નથી સોણલાં સોનલરંગી,
મારે મારગ ના કોઈ સંગી;
તોય અજાણે,
પૂરવીને સૂર પાગલ પ્રાણે,
:::: કોણ ધરે છે પ્રીત?
છલકે આભે અંધારધારા,
મલકે છે બે નેનના તારા
પોપચાં ઓઠે;
હેતભર્યા બે તેજલ હોઠે
:::: કોણ કરે છે સ્મિત?
અવર એનું રૂપ ન ન્યાળું,
સીમ તો સકલ સૂની ભાળું;
નીરવ રાતે,
વિરહની કોઈ વ્યાકુલ વાતે,
:::: કોણ ઝરે છે ગીત?
 
{{સ-મ|૧૯૪૩}} <br>
</poem>
 
 
== પાંપણને પારણે ==
 
<poem>
કોણ પાંપણને પારણે ઝૂલી જતું?
કોને તે કારણે મારું ફાગણફૂલ
:::: કંપીને કાનમાં ડૂલી જતું?
સપનોને સંગ મારાં નયનોમાં હીંચતું
:::: કોનું તે હૈયું હેલાય?
પ્રીતે લચેલ મારાં પોપચાંને મીંચતું
:::: કોનું તે આંસુ રેલાય?
આવે ને જાય તોય હૈયાનું હેત
:::: કોણ મારે તે બારણે ભૂલી જતું?
પાછલી તે રાતમાં પોઢું ત્યાં પ્રીતની
:::: જાગે શી ઝીણી ઝકોર?
કાનનાં કમાડપે કોનાં તે ગીતની
:::: વાગે રે આછી ટકોર?
હૈયાની બાવરીને હાથે એ બંધ દ્વાર
:::: કોને ઓવારણે ખૂલી જતું?
કોણ પાંપણને પારણે ઝૂલી જતું?
 
{{સ-મ|૧૯૪૭}} <br>
</poem>
 
== ઉરનાં દ્વાર ==
 
<poem>
મારાં ઊઘડ્યાં ઉરનાં દ્વાર!
મહીં મળ્યો માનવનો મેળો, હું જ રહ્યો રે બ્હાર!
:::: લખ આવે, લખ જાય,
::::: થાય શી ભીડમાં ઠેલંઠેલ!
:::: નવ ‘આવ’ મને ક્હેવાય,
::::: અવરને રસની રેલંછેલ
ખાલી ખોબે બ્હાર ઊભો છું, અંદર રસની ધાર!
:::: જગને  દીધું ઠામ,
::::: અરે, ત્યાં મારો તે શો ભાર?
:::: આ તે કેવો ડામ?
::::: દીધો તેં પોતાને જાકાર!
હળવે પૂછું  : હૈયા, તારો હું જ ન પામું પાર?
મારાં ઊઘડ્યાં ઉરનાં દ્વાર!
 
{{સ-મ|૧૯૪૯}} <br>
</poem>
 
== મનમાં ==
 
<poem>
કોણ રે મારા મનમાં આવી ર્હેતું,
બ્હારથી એના સૂરનો બાંધી સેતુ?
જાણું ના તોયે કોઈની આશે
::: મીટ માંડી મેં નીરવતાને આરે,
કોણે  રે  ત્યાં  મિલનપ્યાસે
::: ગીત ગાયું આ શૂન્ય સાગરપારે?
અબૂઝ મારું અંતર આવરી લેતું,
કોણ રે આવી અકળ કથા ક્હેતું?
ભીતર આજ તો સભર ભર્યું,
::: અંતરઆસન આજ નથી રે ખાલી;
ભાલ સોહાગનું તિલક ધર્યું,
::: અધરે ધરી મિલાપની રે લાલી!
સંગીત જેનું સારાયે વિશ્વમાં વ્હેતું,
એની વેદના મારું મન હસીને સ્હેતું!
 
{{સ-મ|૧૯૪૭}} <br>
</poem>
 
== કોઈ બ્હાને ==
 
<poem>
કોઈ બ્હાને
::: હવે મારું મન નહીં માને!
હવે એને ચહો કે ન ચહો,
વાત કોઈ કહો કે ન કહો;
::: હવે એ તો ધરશે ન ધ્યાને!
થયું છે શું હુંય તે ન જાણું,
એ તો બસ ગાય નિજ ગાણું;
::: રાતદિન રહે નિજ તાને!
 
{{સ-મ|૧૯૪૯}} <br>
</poem>
 
 
== ફૂલ હો!==
 
<poem>
ફૂલ હો!
::: તારાં કેમ કરું રે મૂલ?
કોઈ ધરે પ્રભુચરણે,
તુજને કોઈ ધરે નિજ કરણે;
::: એમાં કોન ક્હેવી ભૂલ?
સુગંધ કેવી વેરે,
તું તો અંગ ને અંતર ઘેરે;
::: તારી રંગરંગની ઝૂલ!
 
{{સ-મ|૧૯૫૦}} <br>
</poem>
 
== કોઈ શું જાણે? ==
 
<poem>
 
::::કોઈ શું જાણે?
ફૂલકલિની ફોરમ તો એક મલય માણે!
::::ભાંગે વજ્જરબંધ,
:::રે જાગે ફૂલકલિની ગંધ;
::::મલકે મંદસુમંદ,
:::રે મલય છલકે ઉરના છંદ;
ઊછળે એમાં ઊર્મિઓ શી ઉભય પ્રાણે?!
::::કોઈ શું જાણે?
 
{{સ-મ|૧૯૪૬}} <br>
</poem>

Latest revision as of 00:50, 24 March 2024


Kinnari-Title.jpg


કિન્નરી ૧૯૫૦

નિરંજન ભગત


પ્રારંભિક


અનુક્રમ