|
|
| (25 intermediate revisions by 2 users not shown) |
| Line 5: |
Line 5: |
| }} | | }} |
|
| |
|
| | | {{Box |
| | | |title = પ્રારંભિક |
| | |content = |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]] |
| * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]] | | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]] |
| | }} |
| | <br> |
| | {{Box |
| | |title = અનુક્રમ |
| | |content = |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સામ્રાજ્ય|સામ્રાજ્ય]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ગોઝારી વાવ|ગોઝારી વાવ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/હિજરત|હિજરત]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/જેલ|જેલ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/કંસારા બજાર|કંસારા બજાર]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/લૂણ|લૂણ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/મેખલા|મેખલા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/હાથ|હાથ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/અશ્વપુરુષ|અશ્વપુરુષ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/તાપ વિનાનો ઉજાસ|તાપ વિનાનો ઉજાસ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/વાળની ગૂંચ|વાળની ગૂંચ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/નરપિશાચ|નરપિશાચ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પ્રદક્ષિણા|પ્રદક્ષિણા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સ્ત્રી|સ્ત્રી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/તડકાના દાણા|તડકાના દાણા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/બહારવટી|બહારવટી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ડોશીના વાળ|ડોશીના વાળ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/માછીમારોને|માછીમારોને]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ખારવાની વહુ|ખારવાની વહુ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/વ્હેલનું શરીર|વ્હેલનું શરીર]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ત્રિતાલ|ત્રિતાલ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/શીતળા સાતમ|શીતળા સાતમ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પ્રથમ રુદન|પ્રથમ રુદન]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/દેવદૂત|દેવદૂત]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ઓસીકાની ખોળ|ઓસીકાની ખોળ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/આવરણ|આવરણ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ખૂંધવાળી છોકરી|ખૂંધવાળી છોકરી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ઉદાસી|ઉદાસી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/દાણા|દાણા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સંધ્યાટાણે|સંધ્યાટાણે]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/અથાણું અને અંધકાર|અથાણું અને અંધકાર]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પ્રવેશદ્વાર|પ્રવેશદ્વાર]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/તરસ|તરસ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/રજોસ્રાવ|રજોસ્રાવ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/રોગિષ્ઠ કૂતરી|રોગિષ્ઠ કૂતરી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ગાંધીધામની ટ્રેન|ગાંધીધામની ટ્રેન]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/વૃક્ષ, અવાસ્તવિક|વૃક્ષ, અવાસ્તવિક]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/મેરુ|મેરુ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/બરફની દીકરી|બરફની દીકરી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/શૂન્યાવકાશ|શૂન્યાવકાશ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ધ્યાનખંડ|ધ્યાનખંડ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/કાગ|કાગ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/નર્મદા|નર્મદા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પૂર્વજ|પૂર્વજ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/‘નોબલ મીટ હોમ’|‘નોબલ મીટ હોમ’]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/શિયાળો|શિયાળો]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/મીઠાના અગર|મીઠાના અગર]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/દરવાજો|દરવાજો]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/અતિપ્રિય અતિથિ|અતિપ્રિય અતિથિ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સાર્વજનિક બાગ|સાર્વજનિક બાગ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ભુજ|ભુજ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/લીલો દુકાળ|લીલો દુકાળ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ઠાકોરજીના વાઘા|ઠાકોરજીના વાઘા]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/મૃત્યુ, તું દુષ્ટ નથી|મૃત્યુ, તું દુષ્ટ નથી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/કવિની સંપત્તિ|કવિની સંપત્તિ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ઑકલૅન્ડ|ઑકલૅન્ડ]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/ન્યૂઝીલૅન્ડ પાંખ વગરનાં કીવી|ન્યૂઝીલૅન્ડ પાંખ વગરનાં કીવી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/સાધના ટોકીઝના ખાંચામાં|સાધના ટોકીઝના ખાંચામાં]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/પાલર પાણી|પાલર પાણી]] |
| | * [[મનીષા જોષીની કવિતા/માંડવો પાન, શેકેલ સોપારી, તૂફાન તમાકુ|માંડવો પાન, શેકેલ સોપારી, તૂફાન તમાકુ]] |
|
| |
|
| == ૧. સામ્રાજ્ય ==
| | }} |
| | |
| | |
| <poem>
| |
| મને ઝરુખામાં બેસાડો.
| |
| મને વીંઝણો નાંખો
| |
| મને અત્તરના હોજમાં નવડાવો.
| |
| મારા સૌંદર્યની, શૌર્યની પ્રશંસા કરો.
| |
| કોઈ ચિત્રકારને બોલાવો મને દોરવા.
| |
| કોઈ શિલ્પીને બોલાવો મને કંડારવા.
| |
| મારો સ્વયંવર રચાવો.
| |
| જાવ, કોઈ વિદૂષકને બોલાવો
| |
| મને હસાવો.
| |
| ક્યાં ગઈ આ બધી દાસીઓ?
| |
| કેમ, કોઈ સાંભળતું નથી?
| |
| મને લાગે છે કે હું મારું સામ્રાજ્ય હારી ચૂકી છું.
| |
| બધા જ ગુપ્તચરો પીછેહઠના સંદેશાઓ લાવી રહ્યા છે.
| |
| જોકે આમ પણ હું ક્યાં કશું જીતવા માગતી હતી?
| |
| એક રાજવી તરીકેના મારા અભિમાનનું
| |
| મહામુશ્કેલીથી જતન કરી રહી હતી એટલું જ.
| |
| મારી પાંચેય આંગળીઓમાં સાચા હીરા ઝગમગી રહ્યા છે.
| |
| જે હવે થોડી જ વારમાં મારે ચૂસી લેવા પડશે.
| |
| પણ એ પહેલાં,
| |
| રેશમી પરદાઓથી સજાવેલા આ અગણિત ખંડો
| |
| જે મેં ક્યારેય પૂરા જોયા નથી,
| |
| એ જોઈ લેવા છે. અને
| |
| દીવાનખંડમાં મૂકેલા, મારા પૂર્વજોએ શિકાર કરેલા
| |
| ભયાનક સિંહ - વાઘ, જે મસાલા ભરીને મૂકી રાખેલા છે
| |
| એ હવે ચીરીને ખાલી કરી નાખવા છે.
| |
| | |
| </Poem>
| |
| | |
| == ૨. ગોઝારી વાવ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| હાં, હાં, એ માણસ જીવે છે હજી, એના ઘરમાં, સુખેથી.
| |
| પણ મરી ગયો છે એ મારા માટે.
| |
| અને એટલે જ હું રોજ એના નવા નવા
| |
| મૃત્યુની કલ્પના કરું છું.
| |
| રસ્તા પર ચાલતા ટ્રકનાં પૈડાં એના પર ફરી વળે છે.
| |
| અને હું બાજુમાં શાંત રાહદારીની જેમ પસાર થતી હોઉં છું.
| |
| તો ક્યારેક એની લાશ રેલવેના પાટા વચ્ચે મળી આવે છે.
| |
| અને હું એના મૃતદેહ પરથી પસાર થતી ટ્રેનમાં
| |
| મુસાફરી કરતી હોઉં છું.
| |
| ક્યારેક હું મારી સાડીના પાલવને ગાંઠ મારતી હોઉં છું
| |
| અને એના ગળામાં ફાંસો હોય છે.
| |
| હું મંદિરમાં દીવા પ્રગટાવતી હોઉં છું
| |
| અને એનું આખું શરીર સળગતું હોય છે.
| |
| ક્યારેક એ કોઈ ગોઝારી વાવના તળિયે પડ્યો હોય છે
| |
| અને હું એ વાવમાંથી પાણી ભરતી હોઉં છું.
| |
| રોજ રાત્રે યમરાજ આવે છે.
| |
| પેલા કાળમુખા પાડા પર બેસીને.
| |
| કરગરે છે, એને લઈ જવા માટે.
| |
| પણ હું એને રજા નથી આપતી.
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૩. હિજરત ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| માલધારીઓ હિજરત કરી ગયા છે.
| |
| પાછળ મૂકી ગયા છે, એક ચૂલો સળગતો.
| |
| | |
| ખબર નહીં, ક્યારે, કોણ ભૂખ્યું આવી ચડે?
| |
| ચૂલો જો પાણી છાંટીને ઠારી દેવાય તો
| |
| અગ્નિ નારાજ થઈ જાય.
| |
| ચૂલાના અડધા ઝરી ગયેલા કોલસાની સામે
| |
| દયામણી નજરે જોઈ રહ્યા છે
| |
| પાછળ એકલાં રહી ગયેલાં સીમનાં ઝાડ
| |
| આવશે કોઈ ભૂખ્યું જણ?
| |
| વૃક્ષો વચ્ચેથી સરસરાતી
| |
| હવાની એક લહેરખી આવી ચડી.
| |
| ઠરી જવા આવેલી ચૂલાની આગ
| |
| ફરી પ્રજ્વલિત થઈ.
| |
| સીમનાં ઝાડ, અગ્નિને આહુતિ આપવા
| |
| તૈયાર થઈ ગયાં.
| |
| માલધારીઓ નજર પહોંચે ત્યાં સુધી
| |
| વળી વળીને જોઈ રહ્યા છે,
| |
| તેમના નેસડાનાં ઝાડને સળગતાં.
| |
| માલધારીઓ હવે બેઠા છે,
| |
| ત્રણ ઈંટ ચૂલાના આકારે ગોઠવી રાખી છે.
| |
| અગ્નિને પેટાવવા કાઠીઓ છે.
| |
| અગ્નિને હવા આપવા પૂઠું છે.
| |
| એમ તો મુઠ્ઠી ધાન પણ ક્યાં નથી,
| |
| પણ ભૂખ,
| |
| ભૂખ ક્યાં છે?
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૪. જેલ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| જેલની કાળકોટડીમાં રાખેલી બરફની એક પાટ છું હું!
| |
| પ્રખર તાપમાં રાખો તોય પીગળે નહીં એવી જડ, સખત.
| |
| રોજ એક નવા કેદીને હાથ-પગ બાંધીને
| |
| મારા પર સુવડાવવામાં આવે છે.
| |
| એ ખૂબ તરફડે છે પણ મોઢામાંથી એક હરફ બોલતો નથી,
| |
| થોડીવારમાં મરી જાય છે.
| |
| છેક બીજા દિવસે સિપાહીઓ એને ઊપાડી જાય છે.
| |
| હું ઠંડીગાર, સ્થિતપ્રજ્ઞ પડી રહું છું.
| |
| એણે એકરાર ન કરેલા ગુનાઓ મારામાં સમાઈ જાય છે.
| |
| હું એવી જ અકથ્ય, વધારે ને વધારે જિદ્દી બનતી જઉં છું.
| |
| મારામાંથી પણ એક ટીપું યે બરફ
| |
| પાણી બનીને વહેતો નથી.
| |
| જેલના લોખંડી સળિયાઓ પાછળ
| |
| કડક ચોકી-પહેરા વચ્ચે હું પડી છું.
| |
| જેલર એનો પગ મારા પર ટેકવીને, થાકેલો ઊભો છે.
| |
| એના બુટની અણીદાર ખીલીઓ મને ઉઝરડા પાડે છે.
| |
| એક નવો જ કેદી આવીને મારા પર સૂએ છે.
| |
| મરે છે, સૂએ છે, મરે છે, સૂએ છે....
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૫. કંસારા બજાર ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| માંડવીની કંસારા બજારમાંથી પસાર થવાનું
| |
| મને ગમે છે.
| |
| ‘ચિ. મનીષાના જન્મ પ્રસંગે’
| |
| આ શબ્દો મમ્મીએ
| |
| અહીંથી ખરીદેલા વાસણો પર કોતરાવ્યા હતા,
| |
| વર્ષો વીત્યાં.
| |
| મારા હાથ-પગની ચામડી બદલાતી રહી
| |
| અને એ વાસણો પણ, ઘરના સભ્યો જેવાં જ,
| |
| વપરાઈને, ઘસાઈને
| |
| વધુ ને વધુ પોતાનાં બનતાં ગયાં.
| |
| એ વાસણોની તિરાડને રેણ કરાવવા
| |
| હું અહીં કંસારા બજારમાં આવું છું ત્યારે
| |
| સાથે સાથે સંધાઈ જાય છે
| |
| મારાં છૂટાં છવાયાં વર્ષો પણ.
| |
| ગોબા પડેલા, ટીપાઈ રહેલાં વાસણોના અવાજ
| |
| કાનમાં ભરી લઈ, હું અહીંથી પાછી જઉં છું ત્યારે
| |
| ખૂબ સંતોષથી જઉં છું.
| |
| આ વાસણો જ્યાંથી લીધાં હતાં
| |
| એ દુકાન કઈ, એ દુકાનદાર કોણ
| |
| કાંઈ ખબર નથી, છતાં
| |
| આ બજારના ચિરકાલીન અવાજ વચ્ચેથી
| |
| હું ચૂપચાપ પસાર થતી હોઉં છું ત્યારે
| |
| સતત એમ લાગ્યા કરે છે કે
| |
| હું અને આ અવાજ ક્યારેય મરતા નથી.
| |
| નવાં નવાં દંપતી અહીં આવે છે.
| |
| મારા માટે નવું નામ પસંદ કરીને
| |
| વાસણો પર કોતરાવીને
| |
| મને તેમના ઘરે લઈ જાય છે.
| |
| હું જીવું છું વાસણોનું આયુષ્ય
| |
| અથવા તો, બેસી રહું છું.
| |
| માંડવીની કંસારા બજારમાં
| |
| જુદી જુદી વાસણોની દુકાનોનાં પગથિયાં પર
| |
| ધરાઈ જઉં છું.
| |
| બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી,
| |
| મૂંઝાઈ જઉં છું
| |
| એક ખાલી વાટકીથી.
| |
| | |
| વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં,
| |
| તાકે છે મારી સામે
| |
| તત્ત્વવિદ્રી જેમ ત્યાં જ, અચાનક,
| |
| કોઈ વાસણ ઘરમાં માંડણી પરથી પડે છે
| |
| ને તેનો અવાજ આખા ઘરમાં રણકી ઊઠે છે.
| |
| હું એવી અસ્વસ્થ થઈ જઉં છું
| |
| જાણે કોઈ જીવ લેવા આવ્યું હોય.
| |
| વાસણો અને જીવન વચ્ચે
| |
| હાથવ્હેંત જેટલું છેટું,
| |
| ને વ્હેંત, કંસારા બજારની લાંબી સાંકડી ગલી જેવી
| |
| ક્યાંથી શરૂ થાય ને ક્યાં પૂરી થાય
| |
| એ સમજાય તે પહેલાં
| |
| વ્હેંતના વેઢા
| |
| વખતની વખારમાં
| |
| કંઈક ગણતા થઈ જાય,
| |
| કંસારા બજારનો અવાજ
| |
| ક્યારેય સમૂળગો શાંત નથી થતો.
| |
| બજાર બંધ હોય ત્યારે
| |
| તાળા મારેલી દુકાનોની અંદર
| |
| નવાંનકોર વાસણો ચળકતાં હોય છે.
| |
| ને એ ચળકાટમાં બોલતા હોય છે
| |
| નવાં સવાં જીવન
| |
| થાળી વાટકા અને ગ્લાસથી સભર થઈ ઊઠતાં
| |
| ને એઠાં રહેતાં જીવન
| |
| હું જીવ્યા કરું છું
| |
| ગઈ કાલથી
| |
| પરમ દિવસથી
| |
| તે ’દિ થી.
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૬. લૂણ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| આમ તો મળી છું હું ગાંધીને
| |
| અમદાવાદના આશ્રમમાં
| |
| લંડનના પાર્લામેન્ટ સ્ક્વેરમાં
| |
| અને સાન ફ્રાન્સિસ્કોની ફેરી બિલ્ડિંગમાં
| |
| પણ હજી મારે કરવાનો બાકી છે
| |
| સત્યનો એક પ્રયોગ.
| |
| | |
| કેટલીક રેલગાડીઓના ગંતવ્ય સ્થાન
| |
| અલગ હોય છે, જે લખેલું હોય તેનાથી.
| |
| તેમાં બેઠેલા નવયુવકો ઊતરી પડે છે
| |
| અધવચ્ચે જ ક્યાંક, ટ્રેનનો આભાર માનીને.
| |
| ઊતરી જાવ જ્યાં, અધવચ્ચે
| |
| એ જ હોય છે, સૌથી પૂર્ણ મુસાફરી.
| |
| કોઈ ક્રાંતિકારીને સાચા સ્ટેશન પર ઉતારીને
| |
| આગળ ધપી ગયેલી ટ્રેનો હોય છે
| |
| યુગપુરુષોની પત્નીઓ જેવી
| |
| સંતોષસભર ને એકાકી.
| |
| મા બની ગયેલી પત્ની
| |
| સાફ કરી આપે ચશ્માં પર જામેલી ધૂળ
| |
| પોતાની જીર્ણ સાડીના છેડાથી
| |
| અને પિતા બનેલો પતિ
| |
| ભરી લે એની મુઠ્ઠીમાં
| |
| થોડુંક કાચું મીઠું.
| |
| | |
| ગાંધીની હથેળીમાંથી ત્યારે
| |
| ખર્યું હશે થોડું લવણ જમીન પર
| |
| મારે હજી લૂવાનું બાકી છે
| |
| મારી પરસાળમાંથી
| |
| એ ચપટીક લૂણ.
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૭. મેખલા ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| મારી પાસે પણ એક કોડિયું છે.
| |
| જેની રોશનીમાં મને દેખાય છે, આખું યે બગદાદ.
| |
| ચારે તરફ બ્લેક-આઉટ અને
| |
| અને ઉપર ફરતાં અમેરિકી વિમાનો.
| |
| જાદુઈ સાદડીના ચીરા, સંતાઈ ગયેલો જીન,
| |
| અલીબાબાનાં ગધેડાં,
| |
| ગુફાઓ આડેથી હટતા મોટા મોટા પથ્થરો,
| |
| ખણખણતી અશરફીઓ, મરજીનાની આંખોની ચમક
| |
| અને પેલા તણખા ઝરતા બૉમ્બ.
| |
| અખાતમાં તેલના કૂવાઓ હજી સળગ્યા કરે છે.
| |
| અને જીવતી રહે છે પંચતંત્રની વાર્તાઓ.
| |
| રાજકુમારીના રૂપથી દિગ્મૂઢ થઈ ગયેલો
| |
| એક બરછટ, ગાંડો રાક્ષસ
| |
| {{space}} માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
| |
| {{space}} માણસ ગંધાય - માણસ ખાઉં
| |
| પણ રાજકુમાર તો પહોંચી ગયો છે,
| |
| આકાશથીયે ઊંચા એ ઝાડ પર, રાક્ષસના જીવ સુધી.
| |
| નીચે એ ઝાડ કાપી નાખવા મથે છે રાક્ષસ.
| |
| કૂવામાં પડી જાય છે સિંહ.
| |
| ચંદ્ર પર ઉતરાણ કરે છે નચિકેતા.
| |
| લાકડાના ઘોડાથી રમે છે લવ-કુશ.
| |
| કામધેનુ બંધાયેલી છે ઋષિના આશ્રમમાં.
| |
| પાર્વતીને ડંખે છે એના શરીર પરની મેખલા.
| |
| ઝૂંપડામાં રહે છે રાજાની એક અણમાનીતી રાણી.
| |
| ભયભીત થઈ જાય છે યશોદા
| |
| કૃષ્ણના મુખમાં બ્રહ્માંડ જોઈને.
| |
| મકાન બાંધતા જમીનમાંથી નીકળે છે ચરુ.
| |
| તલનો લાડુ ખાતાં જીભ કચરાઈ જાય છે
| |
| ગુપ્તદાનના એક પૈસાથી
| |
| બરાબર એમ જ, જેમ કોઈ સ્વયંવરમાં
| |
| કોઈ રાજાનું અપમાન થયું હોય!
| |
| ફરી મારે કોડિયામાં થોડુંક તેલ રેડવાનું છે...
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૮. હાથ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| દેવી લક્ષ્મી,
| |
| તારા હાથમાંથી વરસતી સોનામહોર ન જોઈએ મને.
| |
| ન જોઈએ તારું ત્રિશૂળ કે શંખ કે તારી માળા.
| |
| હે હજાર હાથવાળી!
| |
| મને તારો કમળવાળો હાથ જોઈએ.
| |
| એ સુકુમાર કમળ જોયું છે ત્યા૨થી
| |
| મને કોઈ રાજકુમાર પણ નથી ગમતો.
| |
| પુખ્ત સુંદર દેહયષ્ટિ, એનું લાલિત્ય,
| |
| એની છટા, સૌરભ,
| |
| ખીલેલું એ કમળ જોઈએ મને.
| |
| અને તારો હાથ!
| |
| જે સદા યુવાન રાખે છે એને.
| |
| પાણીથી અલગ એ કમળ
| |
| અને તારા અંગથી અલગ એ હાથ ને
| |
| રેશમી કપડામાં વીંટાળી
| |
| સાચવીને મૂકી દઈશ.
| |
| દેવી લક્ષ્મી,
| |
| તારા હજાર હાથમાંથી એક હાથ આપ મને!
| |
| </poem>
| |
| | |
| == ૯. અશ્વપુરુષ ==
| |
| | |
| <poem>
| |
| તું કેવી રીતે હોઈ શકે મારો જીગિત<ref>૧ જીગિતઃ રશિયન ભાષામાં અર્થ છે એક કુશળ ઘોડેસવાર</ref>?
| |
| તું મારા કરતાં તારા અશ્વોને વધારે ચાહે છે,
| |
| તારા હાથમાંથી હવે છૂટી ગયાં છે, પલાણ.
| |
| ઘોડાઓ દોડ્યે જાય છે. પવન સાથે વાતો કરતા,
| |
| અને તું, બસ જીત્યા કરે છે,
| |
| નવા નવા પ્રદેશોને,
| |
| પણ હું હજી હારી નથી તારી સામે.
| |
| તારા ઘોડારમાં પાગલ અશ્વો સૂઈ જાય ત્યારે,
| |
| ક્યારેક નજર પરોવજે મારી આંખોમાં.
| |
| સાંકળોમાં જકડાયેલા કેદીથી વિશેષ તું કંઈ જ નથી.
| |
| તારા અશ્વો કરતાં પણ
| |
| પાણીદાર છે મારી પીઠ,
| |
| શક્તિથી તરબતર, હણહણતા અશ્વોના પગ તળે
| |
| કચડાઈને મરી જવું,
| |
| એ તારી અંતિમ ઇચ્છા છે તે હું જાણું છું.
| |
| પણ, તું એક વાર
| |
| મારા પગ તરફ તો જો.
| |
| જો, મારા પગમાં ખરીઓ ફૂટી છે.
| |
| મારી પાસેથી જ મળશે તને
| |
| એક જીગિતનું મોત.
| |
| | |
| </poem>
| |
