|
|
| (3 intermediate revisions by the same user not shown) |
| Line 26: |
Line 26: |
| * [[ખારાં ઝરણ/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ|‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ]] |
| * [[ખારાં ઝરણ/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]] | | * [[ખારાં ઝરણ/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/પ્રવેશક|પ્રવેશક]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/નિવેદન|નિવેદન]] |
| * [[ખારાં ઝરણ/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]] | | * [[ખારાં ઝરણ/સર્જક-પરિચય|સર્જક-પરિચય]] |
| * [[ખારાં ઝરણ/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]] | | * [[ખારાં ઝરણ/કૃતિ-પરિચય|કૃતિ-પરિચય]] |
| Line 33: |
Line 35: |
| {{Box | | {{Box |
| |title = અનુક્રમ | | |title = અનુક્રમ |
| |content = | | |content = * [[ખારાં ઝરણ/પંખીઓ હવામાં છે.|1 પંખીઓ હવામાં છે.]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/1 વાયકાઓ|1 વાયકાઓ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/દશ્યો છે, બેશુમાર છે|2 દશ્યો છે, બેશુમાર છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/2 ગાંધી ૧૫૦|2 ગાંધી ૧૫૦]] | | * [[ખારાં ઝરણ/દોસ્ત ! ઓછા, તોય ખાસંખાસ છે|3 દોસ્ત ! ઓછા, તોય ખાસંખાસ છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/3 જુઠ્ઠાણાં|3 જુઠ્ઠાણાં]] | | * [[ખારાં ઝરણ/શેષમાં ક્યાં કશું ક્યાંય બાકી હતું?|4 શેષમાં ક્યાં કશું ક્યાંય બાકી હતું?]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/4 વૃદ્ધો હાંફી ગયા છે|4 વૃદ્ધો હાંફી ગયા છે]] | | * [[ખારાં ઝરણ/એક એવો પણ સમય ક્યારેક હોવો જોઈએ|5 એક એવો પણ સમય ક્યારેક હોવો જોઈએ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/5 વૃદ્ધો સમય પસાર કરવા|5 વૃદ્ધો સમય પસાર કરવા]] | | * [[ખારાં ઝરણ/માંડ થયું છે મન મળવાનું|6 માંડ થયું છે મન મળવાનું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/6 વૃદ્ધો જાણે છે|6 વૃદ્ધો જાણે છે]] | | * [[ખારાં ઝરણ/આમ તો બરદાસ્તની પણ બહાર છે|7 આમ તો બરદાસ્તની પણ બહાર છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/7 એક હતું ધંગલ|7 એક હતું ધંગલ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/ખૂબ ઊડયા, તો બળીને ખાક છે|8 ખૂબ ઊડયા, તો બળીને ખાક છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/8 એક વૃદ્ધને|8 એક વૃદ્ધને]] | | * [[ખારાં ઝરણ/યાદ આવે તું જ વારંવાર, હોં|9 યાદ આવે તું જ વારંવાર, હોં]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/9 એક વૃદ્ધ ડોસો|9 એક વૃદ્ધ ડોસો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/નામ તારું કોઈ વારંવાર લે|10 નામ તારું કોઈ વારંવાર લે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/10 વૃદ્ધ થવું-ન થવું|10 વૃદ્ધ થવું-ન થવું]] | | * [[ખારાં ઝરણ/તડકો છાંયો સરખો તોળું|11 તડકો છાંયો સરખો તોળું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/11 એક ઇસમ|11 એક ઇસમ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/સાચું છે કે ખોટું છે|12 સાચું છે કે ખોટું છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/12 વૃદ્ધો|12 વૃદ્ધો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/હોઈએ શું હોઈએ તારા વગર|13 હોઈએ શું હોઈએ તારા વગર]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/13 કેડેથી નમી ગયેલી ડોસીને દેખી|13 કેડેથી નમી ગયેલી ડોસીને દેખી]] | | * [[ખારાં ઝરણ/બાળપણમાં ડોકિયું કરવું નથી|14 બાળપણમાં ડોકિયું કરવું નથી]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/14 છોકરો|14 છોકરો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/તોડી ફોડી નાંખેલી કશ્તી જુઓ|15 તોડી ફોડી નાંખેલી કશ્તી જુઓ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/15 છે...ને... એક વખત હતો ડોસો|15 છે...ને... એક વખત હતો ડોસો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/રણઝણ રણકતા કાન છે|16 રણઝણ રણકતા કાન છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/16 એક હતો ડોસો એને બે ડોસી|16 એક હતો ડોસો એને બે ડોસી]] | | * [[ખારાં ઝરણ/તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું|17 તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/17 એક વૃદ્ધ|17 એક વૃદ્ધ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/કિનારે જઉં કે નદીમાં તરું|18 કિનારે જઉં કે નદીમાં તરું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/18 ખખડધજ*|18 ખખડધજ*]] | | * [[ખારાં ઝરણ/મૃત્યુ|19 મૃત્યુ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/19 જમ ઘર ભાળતો નહીં અને|19 જમ ઘર ભાળતો નહીં અને]] | | * [[ખારાં ઝરણ/આભ અનરાધાર, નક્કી|20 આભ અનરાધાર, નક્કી]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/20 એ ખુરશી પર બેઠો હોય અને|20 એ ખુરશી પર બેઠો હોય અને]] | | * [[ખારાં ઝરણ/કૈં ફસાદો, કૈંક ટંટા થૈ ગયા|21 કૈં ફસાદો, કૈંક ટંટા થૈ ગયા]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/21 રસ્તો ઓળંગી જવા માટે|21 રસ્તો ઓળંગી જવા માટે]] | | * [[ખારાં ઝરણ/બારી ખોલી આભ ! નીચે આવને|22 બારી ખોલી આભ ! નીચે આવને]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/22 એને ખબર પડતી નહોતી|22 એને ખબર પડતી નહોતી]] | | * [[ખારાં ઝરણ/દેહ વિશે રમમાણ છે, વ્હાલા|23 દેહ વિશે રમમાણ છે, વ્હાલા]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/23 નવ્વાણુ વૃદ્ધો|23 નવ્વાણુ વૃદ્ધો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/હે નમાયા શ્વાસ! પૂછી લે તરત|24 હે નમાયા શ્વાસ! પૂછી લે તરત]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/24 અનેકએક|24 અનેકએક]] | | * [[ખારાં ઝરણ/માત્ર ધુમ્મસ, માત્ર વાદળ, કૈં જ દેખાતું નથી|25 માત્ર ધુમ્મસ, માત્ર વાદળ, કૈં જ દેખાતું નથી]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/25 લખતાં લખતાં|25 લખતાં લખતાં]] | | * [[ખારાં ઝરણ/સાંજ ટાણે ઢોલિયાને ઢાળવાની જિદ્દમાં|26 સાંજ ટાણે ઢોલિયાને ઢાળવાની જિદ્દમાં]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/26 વાગીશ્વરીને|26 વાગીશ્વરીને]] | | * [[ખારાં ઝરણ/જખ્મ સમજી પાણી ખોતરતો રહ્યો|27 જખ્મ સમજી પાણી ખોતરતો રહ્યો]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/27 વર્તુળ|27 વર્તુળ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/સૂર્યનું પુષ્પે ઝીલાતું બિંબ છું|28 સૂર્યનું પુષ્પે ઝીલાતું બિંબ છું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/28 અંતરો|28 અંતરો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/છે સડક, દોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર|29 છે સડક, દોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/29 બજારમાં|29 બજારમાં]] | | * [[ખારાં ઝરણ/જેમ બાળક જાય અંગારા તરફ|30 જેમ બાળક જાય અંગારા તરફ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/30 કશું ખોવાતું નથી|30 કશું ખોવાતું નથી]] | | * [[ખારાં ઝરણ/પોપટને પણ પૂછ્યું પલાખું|31 પોપટને પણ પૂછ્યું પલાખું]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/31 જાદુગર|31 જાદુગર]] | | * [[ખારાં ઝરણ/વહાણને ડૂબાડનારી ક્યાં જડે|32 વહાણને ડૂબાડનારી ક્યાં જડે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/32 ઘેટાળાં ઘોડાં*|32 ઘેટાળાં ઘોડાં*]] | | * [[ખારાં ઝરણ/ક્યાં ફિતૂરી ફાંકડી છે|33 ક્યાં ફિતૂરી ફાંકડી છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/33 પતંગિયા પાછળ દોડતો છોકરો|33 પતંગિયા પાછળ દોડતો છોકરો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/તાક્યો એણે કેમ તમંચો|34 તાક્યો એણે કેમ તમંચો]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/34 આઠ પતંગિયાં|34 આઠ પતંગિયાં]] | | * [[ખારાં ઝરણ/એ જીવે છે કે મૂઓ? સ્હેજ પૂછી તો જુઓ|35 એ જીવે છે કે મૂઓ? સ્હેજ પૂછી તો જુઓ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/35 ભીંત|35 ભીંત]] | | * [[ખારાં ઝરણ/અંધ ક્યાં ક્યાં આથડે? તું પૂછને|36 અંધ ક્યાં ક્યાં આથડે? તું પૂછને]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/36 ભીંત|36 ભીંત]] | | * [[ખારાં ઝરણ/છેવટે ગાયબ થયો અંધારમાં|37 છેવટે ગાયબ થયો અંધારમાં]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/37 ભીંત|37 ભીંત]] | | * [[ખારાં ઝરણ/નેજવામાં નભ લઇ બેસી રહીશ|38 નેજવામાં નભ લઇ બેસી રહીશ]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/38 કાગળ|38 કાગળ]] | | * [[ખારાં ઝરણ/આગ રંગે જાંબલી છે|39 આગ રંગે જાંબલી છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/39 ટોળું|39 ટોળું]] | | * [[ખારાં ઝરણ/પહાડથી છૂટો પડ્યો છે, યાદ છે|40 પહાડથી છૂટો પડ્યો છે, યાદ છે]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/40 ટ્રેન|40 ટ્રેન]] | | * [[ખારાં ઝરણ/ઝાડ પડે ત્યારે શું થાય|41 ઝાડ પડે ત્યારે શું થાય]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/41 કાગડો|41 કાગડો]] | | * [[ખારાં ઝરણ/શહેર, શેરી ને શ્વાન|42 શહેર, શેરી ને શ્વાન]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/42 સાતતાળી રમતાં|42 સાતતાળી રમતાં]] | | * [[ખારાં ઝરણ/કેવળ રહી છે યાદો|43 કેવળ રહી છે યાદો]] |
| * [[કમલ વોરાનાં કાવ્યો/43 કમલ વોરાના કાવ્યસંગ્રહ :|43 કમલ વોરાના કાવ્યસંગ્રહ :]] | | * [[ખારાં ઝરણ/પહોંચવાનું ગેબી અણસારા સુધી|44 પહોંચવાનું ગેબી અણસારા સુધી]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/જોઈએ, વહેલી પરોઢે એક તારો જોઈશે|45 જોઈએ, વહેલી પરોઢે એક તારો જોઈશે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/હાથે ચડી ગયું છે રિમોટનું રમકડું|46 હાથે ચડી ગયું છે રિમોટનું રમકડું]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/એવી કેવી વાત છે|47 એવી કેવી વાત છે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/સૌ સમસ્યા જેવી છે એવી જ છે|48 સૌ સમસ્યા જેવી છે એવી જ છે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ઊંઘમાંથી જાગ, બાળક|49 ઊંઘમાંથી જાગ, બાળક]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/હાશ, અંતે જીવને ઝોબો ચડ્યો|50 હાશ, અંતે જીવને ઝોબો ચડ્યો]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/‘આવું’, ‘આવું’ કહી ના આવે|51 ‘આવું’, ‘આવું’ કહી ના આવે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/હતો ત્યારે હતો આજે હવે એ દબદબો ક્યાં છે|52 હતો ત્યારે હતો આજે હવે એ દબદબો ક્યાં છે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ભોંયે પડેલું પાંદડું મોઢું બગાડતું|53 ભોંયે પડેલું પાંદડું મોઢું બગાડતું]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ઝીણી ઝાણી છાંટ છે વરસાદની|54 ઝીણી ઝાણી છાંટ છે વરસાદની]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/શ્વાસ થાક્યા દોડીને હદ બહારનું|55 શ્વાસ થાક્યા દોડીને હદ બહારનું]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/છે ધધખતું પણ ઉપરથી શાંત, હોં|56 છે ધધખતું પણ ઉપરથી શાંત, હોં]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/મુક્તક|57 મુક્તક]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ગઝલ|58 ગઝલ]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/એમ તો જીવાય છે તારા વગર|59 એમ તો જીવાય છે તારા વગર]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ક્ષણ ઉપર કાયમ તરે છે, જીવ છે|60 ક્ષણ ઉપર કાયમ તરે છે, જીવ છે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/કૈંક અંદરથી તૂટ્યાનું છે સ્મરણ|61 કૈંક અંદરથી તૂટ્યાનું છે સ્મરણ]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/ચિર પ્રવાસી શ્વાસની શું જાત અલગારી હતી|62 ચિર પ્રવાસી શ્વાસની શું જાત અલગારી હતી]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/એની ગણતરી થાય છે ફરતા ફકીરમાં|63 એની ગણતરી થાય છે ફરતા ફકીરમાં]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/તું પ્રથમ એને અહીં સાક્ષાત કર|64 તું પ્રથમ એને અહીં સાક્ષાત કર]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/મન કરો રમમાણ ક્યાં છે|65 મન કરો રમમાણ ક્યાં છે]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/કાયમી આ ઘર નથી|66 કાયમી આ ઘર નથી]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/મને તો હતું કે તું ભૂલી ગઈ|67 મને તો હતું કે તું ભૂલી ગઈ]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/છે ખરો કે લા-પતા, ભૈ|68 છે ખરો કે લા-પતા, ભૈ]] |
| | * [[ખારાં ઝરણ/રાતભરનાં જાગરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં|69 રાતભરનાં જાગરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં]] |
| }} | | }} |
|
| |
|
|
| |
| * [[ખારાં ઝરણ/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
| |
|
| |
| ==પંખીઓ હવામાં છે.==
| |
| <poem>
| |
| પંખીઓ હવામાં છે,
| |
| એકદમ મઝામાં છે.
| |
|
| |
| પાંખ કેમ ન વીંઝે?
| |
| આભ સરભરામાં છે.
| |
|
| |
| વૃક્ષ યાદ આવે છે?
| |
| જીવ પાંદડાંમાં છે?
| |
|
| |
| શોધ શોધ ટહુકાઓ,
| |
| ક્યાંક આટલામાં છે.
| |
|
| |
| કૈંક પંખી મારામાં,
| |
| એક-બે બધાંમાં છે.
| |
|
| |
| <center>૨-૨-૨૦૦૭</center>
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==દશ્યો છે, બેશુમાર છે==
| |
| <poem>દશ્યો છે, બેશુમાર છે
| |
| દૃશ્યો છે, બેશુમાર છે,
| |
| આંખો છે કે વખાર છે?
| |
|
| |
| આકાશે ધક્કો માર્યો,
| |
| ખરતા તારે સવાર છે.
| |
|
| |
| ગુલામપટ્ટો પહેરાવે,
| |
| ઇચ્છાઓનું બજાર છે.
| |
|
| |
| નામ જવા દો ઈશ્વરનું,
| |
| ગામ આખાનો ઉતાર છે.
| |
|
| |
| પરપોટામાં ફરે હવા,
| |
| જળ મધ્યેનો વિહાર છે.
| |
|
| |
| મેં દીઠી છે સુગંધને,
| |
| પતંગિયાનો પ્રકાર છે.
| |
|
| |
| મેં સારેલાં આંસુઓ,
| |
| તારે નામે ઉધાર છે.
| |
|
| |
| <center>૨૩-૩-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==દોસ્ત ! ઓછા, તોય ખાસંખાસ છે==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| દોસ્ત ! ઓછા, તોય ખાસંખાસ છે,
| |
| ખૂબ ખુશબોદાર મારા શ્વાસ છે.
| |
|
| |
| અંત વેળાની આ એકલતા સઘન,
| |
| તું કહે છે કે ઘણાં ચોપાસ છે.
| |
|
| |
| ખોટકાવી નાંખજો ઘડિયાળ સૌ,
| |
| રોજની ટકટક, સમયનો ત્રાસ છે.
| |
|
| |
| સ્પર્શતામાં લોહીના ટશિયા ફૂટે,
| |
| આ હથેળીમાં ઊગેલું ઘાસ છે.
| |
|
| |
| મોકળું મન રાખ, માડી સરસતી!
| |
| આ ચિનુ મોદી તમારો દાસ છે.
| |
|
| |
| <center>૨૨-૧૦-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
| ==શેષમાં ક્યાં કશું ક્યાંય બાકી હતું?==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| શેષમાં ક્યાં કશું ક્યાંય બાકી હતું?
| |
| તેજ ઓળંગતું એક પંખી હતું.
| |
|
| |
| છેક ઊંડે હતો ક્યાંક કુક્કુટ ધ્વનિ,
| |
| તેજ ખંખેરતું એક પંખી હતું.
| |
|
| |
| ક્યાં ગયું ? ક્યાં ગયું ? ક્યાં ગયું એ પછી ?
| |
| તેજ ફંફોસતું એક પંખી હતું.
| |
|
| |
| સૌ દિશ મૂઢ છે, વાયુ નભ જળ, ધરા,
| |
| તેજ ફંગોળતું એક પંખી હતું.
| |
|
| |
| સાચવ્યું કેમ સચવાય એ પિંજરે?
| |
| તેજ તગતગ થતું એક પંખી હતું.
| |
|
| |
| <center>૫-૩-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
| ==એક એવો પણ સમય ક્યારેક હોવો જોઈએ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| એક એવો પણ સમય ક્યારેક હોવો જોઈએ,
| |
| જે ક્ષણોનો માત્ર તું માલેક હોવો જોઈએ.
| |
|
| |
| ઢીંક મારીને મને આગળ નીકળતો હોય છે,
| |
| એ છિંકોટા મારતો ઉદ્રેક હોવો જોઈએ.
| |
|
| |
| ભાર પીંછાનો વધ્યો જો હોય તો ખંખેરને,
| |
| આપણી મિલકતમાં ટહુકો એક હોવો જોઈએ.
| |
|
| |
| વેગથી વહેતી હવા, હોડી થવાનો ડર હતો,
| |
| અંત વખતે પાણીનો અભિષેક હોવો જોઈએ.
| |
|
| |
| માત્ર મારી સારપોથી કૈં જ વળવાનું નથી,
| |
| દોસ્ત ! તારો પણ ઇરાદો નેક હોવો જોઈએ.
| |
|
| |
| <center>૨૬-૧૦-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
| ==માંડ થયું છે મન મળવાનું==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| માંડ થયું છે મન મળવાનું,
| |
| આ ટાણું એમ જ ટળવાનું?
| |
|
| |
| આંખ મીંચી દો પરથમ પહેલાં,
| |
| સ્વપ્ન પછી આંખે પળવાનું.
| |
|
| |
| રોજ કુહાડા થડ પર પડતા,
| |
| બોલ, હવે ક્યારે ઢળવાનું?
| |
|
| |
| કેમ મને મૂંઝવવા ઈચ્છે?
| |
| દરિયામાં ક્યાં દૂધ ભળવાનું?
| |
|
| |
| બે આંખે ‘ઇર્શાદે’ છે આંસુ,
| |
| ઊને-પાણીએ ઘર બળવાનું?
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૧૭-૮-૨૦૦૭</center>
| |
|
| |
| ==આમ તો બરદાસ્તની પણ બહાર છે==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આમ તો બરદાસ્તની પણ બહાર છે,
| |
| જી, હૃદય પર એવા એવા ભાર છે.
| |
|
| |
| સત્ય છે પણ તું તરત બોલી ન દે,
| |
| એ સમજદારીની તીણી ધાર છે.
| |
|
| |
| ખાસ ટાણે માંડ આવે આંસુઓ,
| |
| ઓરમાયો, મેઘનો, વહેવાર છે.
| |
|
| |
| વૃક્ષ એ આખુંય ક્યારે વન નથી,
| |
| પાંદડાનો એ ફક્ત વિસ્તાર છે.
| |
|
| |
| આપનો ‘ઇર્શાદ’, ખાસ્સો છે ઋણી,
| |
| આ બધા ઘા કેવા નકશીદાર છે.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૧૩-૮-૨૦૦૭</center>
| |
|
| |
| ==ખૂબ ઊડયા, તો બળીને ખાક છે==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| ખૂબ ઊડ્યા, તો બળીને ખાક છે,
| |
| વ્યોમમાં એવી તો કોની ધાક છે?
| |
|
| |
| જાગીને જોશો પછીથી લાગશે,
| |
| ઊંઘમાં ચાલ્યાનો કેવો થાક છે.
| |
|
| |
| ચંદ્રની દાનત ન ચોખ્ખી લાગતી,
| |
| આપનો પણ ક્યાં ઇરાદો પાક છે?
| |
|
| |
| રંગ, કોમળતા, સુગંધી, તાજગી,
| |
| પુષ્પને ક્યાં કૈં કશાનો છાક છે.
| |
|
| |
| એ કહે છે : ‘હું અહીં છું, છું અહીં’,
| |
| ને બધા લોકોને કાને ધાક છે.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૧-૧૧-૨૦૦૭</center>
| |
| ==યાદ આવે તું જ વારંવાર, હોં==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| યાદ આવે તું જ વારંવાર, હોં,
| |
| છે બધું મારી સમજની બ્હાર, હોં.
| |
|
| |
| એક પડછાયો લઈ સંબંધનો,
| |
| હું તવંગર થાઉં બારોબાર, હોં.
| |
|
| |
| ક્યાંક ઝાકળને પવન અડકી જશે,
| |
| તું ખરેખર ખૂબ બેદરકાર, હોં.
| |
|
| |
| તું જુએ છે ને બનું છું બાગ બાગ,
| |
| શુષ્ક પુષ્પો થાય ખુશબોદાર, હોં.
| |
|
| |
| જીવવાનો આ તરીકો છોડી દે,
| |
| સૌ નિયમ છે લાગણી લાચાર, હોં.
| |
|
| |
| વય વધે છે એમ વધતી જાય છે,
| |
| તન અને મનની જૂની તકરાર, હોં.
| |
|
| |
| શું કર્યું? જલસા કર્યા; ગઝલો લખી,
| |
| આપણો આ આખરી અવતાર, હોં.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૨-૫-૨૦૦૭</center>
| |
| ==નામ તારું કોઈ વારંવાર લે==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| નામ તારું કોઈ વારંવાર લે,
| |
| તું ખરો છે કે તરત અવતાર લે.
| |
|
| |
| આમ ક્યાં હું પુષ્પનો પર્યાય છું?
| |
| તું કહે તો થાઉં ખુશ્બોદાર, લે.
| |
|
| |
| તું નિમંત્રણની જુએ છે વાટ ક્યાં?
| |
| તું મરણ છે, હાથમાં તલવાર લે.
| |
|
| |
| હાથ જોડી શિર નમાવ્યું; ના ગમ્યું?
| |
| તું કહે તો આ ઊભા ટટ્ટાર, લે.
| |
|
| |
| શું ટકોરા માર ખુલ્લા દ્વાર પર?
| |
| તું કરે છે ઠીક શિષ્ટાચાર, લે.
| |
|
| |
| બંધ શ્વાસો ચાલવા લાગ્યા ફરી,
| |
| આ ફરી પાછો કર્યો હુંકાર, લે.
| |
|
| |
| એ કહે ‘ઇર્શાદ, ઓ ઇર્શાદજી’,
| |
| ને હતો હું કેવો બેદરકાર, લે.
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૪-૪-૨૦૦૭</center>
| |
| ==તડકો છાંયો સરખો તોળું==
| |
| <poem>
| |
| તડકો છાંયો સરખો તોળું,
| |
| આંખો પર ક્યાં અશ્રુ ઢોળું?
| |
|
| |
| દરવાજા પર સન્નાટો છે,
| |
| ક્યાંથી ઘરમાં પેઠું ટોળું?
| |
|
| |
| જળ છે ને છે અહીં ઝાંઝવું,
| |
| જે ચાખું એ લાગે મોળું.
| |
|
| |
| આખા જગમાં ક્યાંય જડે ના,
| |
| ઇર્શાદ સરીખું માણસ ભોળું.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૧૬-૨-૨૦૦૮</center>
| |
| ==સાચું છે કે ખોટું છે==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| સાચું છે કે ખોટું છે?
| |
| આંસુથી શું મોટું છે?
| |
|
| |
| હોય અહીં વિસ્તરતું રણ,
| |
| ખાલી ખોટી દોટું છું.
| |
|
| |
| યાદ રહે ક્યારે અમથું?
| |
| ઘેરી ઘેરી ચોટું છે.
| |
|
| |
| પંખીએ જળમાં જોયું,
| |
| ‘માળું, મારું ફોટું છે.’
| |
|
| |
| સ્વપ્ન નથી આવ્યાં પરબારાં,
| |
| પાંપણ પર પરપોટું છે.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૧૮-૨-૨૦૦૮</center>
| |
| ==હોઈએ શું હોઈએ તારા વગર==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| હોઈએ શું હોઈએ તારા વગર?
| |
| વાત માંડું કેમ હોંકારા વગર?
| |
|
| |
| માંગ તે બધું જ છે, પણ, વ્યર્થ છે,
| |
| દેહ શણગારું શું ધબકાર વગર?
| |
|
| |
| તારી જેમ જ ઊંઘવું છે, ઊંઘવું,
| |
| ઊંઘવું છે મારે અંધારાં વગર.
| |
|
| |
| એક નબળી ક્ષણ હવે તો જોઈએ,
| |
| છોડું હું મેદાન, અણસારા વગર.
| |
|
| |
| હું નહીં હોઉં પછી તું શું કરીશ?
| |
| યાદ કરશે કોણ કહે, મારા વગર?
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨-૩-૨૦૦૮</center>
| |
| ==બાળપણમાં ડોકિયું કરવું નથી==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| બાળપણમાં ડોકિયું કરવું નથી,
| |
| આ કળીને પુષ્પ થૈ ખરવું નથી.
| |
|
| |
| જાય છે, એ જાય છે, ક્યાં જાય છે?
| |
| આ બધું જાણ્યા વગર મરવું નથી.
| |
|
| |
| હાથ-પગ તો ક્યારના તું વીંઝતો,
| |
| પાણી છે ને પાણીમાં તરવું નથી?
| |
|
| |
| સૌ ક્ષણો હાજરજવાબી હોય છે,
| |
| તોય સંચિત મૌન વાપરવું નથી.
| |
|
| |
| સાવ ખાલીખમ થયો ‘ઇર્શાદ’ તું,
| |
| ખાલીને એકાંતથી ભરવું નથી.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૧૪-૩-૨૦૦૮</center>
| |
| ==તોડી ફોડી નાંખેલી કશ્તી જુઓ==
| |
| <poem>
| |
| તોડી ફોડી નાંખેલી કશ્તી જુઓ,
| |
| ઝાંઝવાની આ જબરદસ્તી જુઓ.
| |
|
| |
| રુ-બ-રૂ એ થાય એવી છે વકી,
| |
| આ બગીચે પુષ્પની વસ્તી જુઓ.
| |
|
| |
| આપ પાછે પગ જરા ચાલી જુઓ,
| |
| માત્ર છાપાં ન જુઓ, પસ્તી જુઓ.
| |
|
| |
| મન-મગજની રોજની તકરારમાં,
| |
| થાય છે મોંઘી ક્ષણો સસ્તી, જુઓ.
| |
|
| |
| રેતની ગરમી અને ખારો પવન,
| |
| એ છતાં ‘ઇર્શાદ’ની મસ્તી જુઓ.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૨-૩-૨૦૦૮</center>
| |
| ==રણઝણ રણકતા કાન છે==
| |
| <poem>
| |
| રણઝણ રણકતા કાન છે,
| |
| વૃક્ષો ઉપર ક્યાં પાન છે?
| |
|
| |
| સૂરજ ઉઘાડે બારણું :
| |
| ઘરમાં ઘણા મહેમાન છે.
| |
|
| |
| તું યાદ આવે એ ક્ષણો,
| |
| નમણી છે, ભીને વાન છે.
| |
|
| |
| બિંબાય જળમાં આભથી,
| |
| ક્યાં ચંદ્ર કમ શેતાન છે?
| |
|
| |
| જોયું ન જોયું થાય છે?
| |
| એ ક્યારનો બેભાન છે.
| |
|
| |
| જે જે હતું ભરચક બધું,
| |
| તું છે છતાં વેરાન છે.
| |
|
| |
| આ પ્રેમ બીજું કંઈ નથી,
| |
| ‘ઇર્શાદ’ કાચું ધાન છે.
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨-૪-૨૦૦૮</center>
| |
| ==તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તું કહે છે કે હવે હું જાઉં છું,
| |
| હું કહું છું, દોસ્ત! હું ભૂંસાઉં છું.
| |
|
| |
| તું ખરેખર ખૂબ અઘરો દાખલો,
| |
| જેટલી વેળા ગણું, ગુંચાઉં છું.
| |
|
| |
| સ્વચ્છ ચોખ્ખી ભીંત કાળી થાય છે,
| |
| એક પડછાયો બની ફેલાઉં છું.
| |
|
| |
| વૃક્ષને વળગી પડેલું પર્ણ છું,
| |
| ભોંય પર પટકાઉં ને ઢસડાઉં છું.
| |
|
| |
| કોઈ છે ‘ઇર્શાદ’ કે જેને લીધે,
| |
| છૂટવા ઇચ્છું અને બંધાઉં છું.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૫-૫-૨૦૦૭</center>
| |
| ==કિનારે જઉં કે નદીમાં તરું==
| |
| <poem>
| |
| કિનારે જઉં કે નદીમાં તરું?
| |
| કશો એક નિર્ણય હવે તો કરું.
| |
|
| |
| હવે લહેરખી હચમચાવે મને,
| |
| અને ડાળ પરથી હું ખરખર ખરું.
| |
|
| |
| ઘડામાં તસુભાર જગ્યા નથી,
| |
| હવે કેમનું દોસ્ત ! પાણી ભરું?
| |
|
| |
| ચડે હાંફ, લોહી અટકતું વહે,
| |
| ચડું શું શિખર ? ચાલ, પાછો ફરું.
| |
|
| |
| થઈ શ્વાસની કેવી લાંબી શરત?
| |
| ડરું, ક્ષણ-બ-ક્ષણ હું મરણથી ડરું.
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૫-૪-૨૦૦૮</center>
| |
|
| |
| ==મૃત્યુ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| હાથ એ લંબાવશે તો શું થશે?
| |
| ના કહ્યે ધમકાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| બેય પગ ચોંટી ગયા છે ભોંયમાં,
| |
| દ્વાર એ ખખડાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| હું નહીં ખોલી શકું કોઈ રીતે,
| |
| એને ઓછું આવશે, તો શું થશે?
| |
|
| |
| ખુલ્લી બારીમાંથી કરશે હાથ એ,
| |
| ને તને બોલાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| હું ઘણો વખણાઉં છું આતિથ્યમાં,
| |
| ધૃષ્ટ એ લેખાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| આંખ મીંચાતી વખતનું સ્વપ્ન આ,
| |
| પાંપણો ભીંજાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| શ્વાસને ‘ઇર્શાદ’ એક જ ડર હતો,
| |
| મોત પાછું ફાવશે તો શું થશે?
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| <center>૨૬-૫-૨૦૦૭</center>
| |
|
| |
| ==આભ અનરાધાર, નક્કી==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આભ અનરાધાર, નક્કી,
| |
| મેઘ ઠંડોગાર, નક્કી.
| |
|
| |
| શ્વાસની સરતી જમીને,
| |
| સ્પર્શના સંચાર, નક્કી.
| |
|
| |
| કોઈનો ક્યારે ભરોસો?
| |
| સર્વના વહેવાર નક્કી.
| |
|
| |
| આજ વરસે, કાલ વરસે,
| |
| છે બધા અણસાર નક્કી.
| |
|
| |
| છોડ ખોટા તાયફાઓ,
| |
| મોત છે ખૂંખાર, નક્કી.
| |
|
| |
| <center>૪-૫-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==કૈં ફસાદો, કૈંક ટંટા થૈ ગયા==
| |
| <poem>
| |
| કૈં ફસાદો, કૈંક ટંટા થૈ ગયા,
| |
| એ બધાના આદી બંદા થૈ ગયા.
| |
|
| |
| તું નથી એવી પ્રતીતિ થૈ ગઈ,
| |
| હાથ મારા ઠંડા ઠંડા થૈ ગયા.
| |
|
| |
| ખૂબ જાણીતા થયા આગંતુકો,
| |
| મંદ વા’તા વાયુ ઝંઝા થૈ ગયા.
| |
|
| |
| મેં લુછેલાં આંસું સાચકલાં હશે,
| |
| હાથ જોને ગંગા ગંગા થૈ ગયા.
| |
|
| |
| <center>૫-૫-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==બારી ખોલી આભ ! નીચે આવને==
| |
| <poem>
| |
| બારી ખોલી આભ ! નીચે આવને,
| |
| સાંકડું બનતું જગત અટકાવને.
| |
|
| |
| સંઘરી શકશો સુગંધી ક્યાં સુધી?
| |
| પુષ્પ સૌ નિર્બંધ બનતાં જાવને.
| |
|
| |
| હું તને શોધી વળ્યો મનમાં બધે,
| |
| બહાર છે? તો પાછી ઘરમાં આવને.
| |
|
| |
| જો થયું અંધારું, દેખાતું નથી?
| |
| એક દીવો લેખીને પેટાવને.
| |
|
| |
| જીવવાની લત ઘણી મોંઘી પડે,
| |
| મૂર્ખ આ ઇર્શાદને સમજાવને.
| |
|
| |
| <center>૨૫-૭-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==દેહ વિશે રમમાણ છે, વ્હાલા==
| |
| <poem>
| |
| દેહ વિશે રમમાણ છે, વ્હાલા,
| |
| એ તો મારા પ્રાણ છે, વ્હાલા.
| |
|
| |
| સપનાં આવે, આંસુ લાવે,
| |
| આંખોને ક્યાં જાણ છે, વ્હાલા?
| |
|
| |
| ભાષાને મર્યાદા કેવી?
| |
| લક્ષ્મણની એ આણ છે, વ્હાલા.
| |
|
| |
| રાતે ઝાકળ છાપો મારે,
| |
| કળીઓ કચ્ચરઘાણ છે, વ્હાલા.
| |
|
| |
| આ કાંઠે વરસોથી હું છું,
| |
| સામે કાંઠે વહાણ છે, વ્હાલા.
| |
|
| |
| <center>૨૨-૬-૨૦૦૮</center>
| |
|
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==હે નમાયા શ્વાસ! પૂછી લે તરત==
| |
| <poem>
| |
| હે નમાયા શ્વાસ! પૂછી લે તરત,
| |
| જીવવાની શી શી રાખી છે શરત.
| |
|
| |
| દેહ જો ના હોત તારું થાત શું?
| |
| જીવ, મારા જીવ, ક્યાં ફરતો ફરત?
| |
|
| |
| હુંય સમજું છું મરણ વિચ્છેદ છે,
| |
| હુંય મારી બાદબાકી ના કરત.
| |
|
| |
| પાંચ જણને પૂછ કે ક્યાં હોય છે?
| |
| સ્વર્ગ ના જડશે તો ક્યાં ફરશો પરત?
| |
|
| |
| સાંજના અંધારથી શું બ્હી ગયો?
| |
| રાતનું આકાશ તારાથી ભરત.
| |
| <center>૧-૭-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==માત્ર ધુમ્મસ, માત્ર વાદળ, કૈં જ દેખાતું નથી==
| |
| <poem>
| |
| માત્ર ધુમ્મસ, માત્ર વાદળ, કૈં જ દેખાતું નથી,
| |
| છું શિખરની ટોચ પર તો કૈં જ બોલાતું નથી.
| |
|
| |
| રોજ મારા નામ જોગી ચીઠ્ઠી મોકલતા તમે,
| |
| રોજ આંખો તાણતો, પણ કૈં જ વંચાતું નથી.
| |
|
| |
| રંગબેરંગી બગીચો, વૃક્ષ, વેલી, પાંદડાં,
| |
| કૈંક ખૂટે છે કે બુલબુલ એ છતાં ગાતું નથી.
| |
|
| |
| ખૂબ સગવડ છે છતાં પણ શું કહું આ સ્વર્ગને?
| |
| મારી સાથેનું અહીં તો કોઈ દેખાતું નથી.
| |
|
| |
| છેક તળિયે હોય માની ડૂબકી ઊંડે દીધી,
| |
| મન છતાં ચાલક કે ઇર્શાદ પકડાતું નથી.
| |
|
| |
| <center>૨૭-૮-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==સાંજ ટાણે ઢોલિયાને ઢાળવાની જિદ્દમાં==
| |
| <poem>
| |
| સાંજ ટાણે ઢોલિયાને ઢાળવાની જિદ્દમાં,
| |
| કોણ પડછાયા ખરીદે ઊંઘવાની જિદ્દમાં?
| |
|
| |
| એમને બે આંખ વચ્ચે કાયમી વસવું હતું,
| |
| પાણી પાણી થઈ ગયો છું, ઝાંઝવાની જિદ્દમાં.
| |
|
| |
| શ્વાસને ચાબૂક મારી દોડતા રાખ્યા અમે,
| |
| કેટલા હિંસક થયા આ દોડવાની જિદ્દમાં?
| |
|
| |
| ‘હું અરીસે ક્યાં રહું?’ એ ગડમથલ છે બિંબને,
| |
| ખૂબ ગમતો એક ચહેરો ધારવાની જિદ્દમાં.
| |
|
| |
| આ જગત લોકો કહે એવું જ છે ઈર્શાદિયા
| |
| ઝેર તારે ચાખવાં છે જાણવાની જિદ્દમાં?
| |
|
| |
| <center>૩૦-૮-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==જખ્મ સમજી પાણી ખોતરતો રહ્યો==
| |
| <poem>
| |
| જખ્મ સમજી પાણી ખોતરતો રહ્યો,
| |
| આંસુ સાથે ચેડાં હું ડરતો રહ્યો.
| |
|
| |
| બાળકો જેવી જ તારી હરકતો,
| |
| શ્વાસ ! તારી જિદ્દથી ડરતો રહ્યો.
| |
|
| |
| સહેજ વધઘટ થાય છે અજવાસમાં,
| |
| ભીંત પરથી પોપડો ખરતો રહ્યો.
| |
|
| |
| ડૂબકી શું મારશો બ્રહ્માંડમાં?
| |
| તું સપાટી પર, તટે તરતો રહ્યો.
| |
|
| |
| તું પવનની જાત છે ‘ઇર્શાદ’ કે,
| |
| મુઠ્ઠી વાળી નાસતો ફરતો રહ્યો?
| |
| <center>૧૩-૯-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==સૂર્યનું પુષ્પે ઝીલાતું બિંબ છું==
| |
| <poem>
| |
| સૂર્યનું પુષ્પે ઝીલાતું બિંબ છું,
| |
| હું દૂભાતું, કોચવાતું બિંબ છું.
| |
|
| |
| તું સપાટી પર મને શોધ્યા ન કર,
| |
| પાણીમાં તળિયે લપાતું બિંબ છું.
| |
|
| |
| સાવ સામે ક્યાં જરૂરી હોઉં છું?
| |
| હું અરીસામાં મઢાતું બિંબ છું.
| |
|
| |
| કેમ અટકી જાઉં છું કોને ખબર?
| |
| રાત પડતાં ખોટકાતું બિંબ છું.
| |
|
| |
| કાયમી માયા ગઈ ‘ઇર્શાદ’ની
| |
| તીક્ષ્ણ પળથી હું ઘસાતું બિંબ છું.
| |
| <center>૨૭-૯-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==છે સડક, દોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર==
| |
| <poem>
| |
| છે સડક, દોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર,
| |
| આ જગત છોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
| |
|
| |
| તું ભલે થીજી ગઈ છે પણ સ્વભાવે છે નદી,
| |
| આ બરફ તોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
| |
|
| |
| કોઈ ઇચ્છા એકલી વટભેર ચાલી ન શકે,
| |
| કૈં કશું જોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
| |
|
| |
| કાંધ પરથી હે કીડી! ગાયબ થયો છે થાંભલો,
| |
| આભમાં ખોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
| |
|
| |
| બાતમી મળશે તને ‘ઇર્શાદ’ના એકાંતની,
| |
| ગુપ્તચર ફોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
| |
|
| |
| <center>૨૦-૯-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==જેમ બાળક જાય અંગારા તરફ==
| |
| <poem>
| |
| જેમ બાળક જાય અંગારા તરફ,
| |
| મન ભલેને જાય મૂંઝારા તરફ.
| |
|
| |
| હું નહીં પહોંચી શકું તારા સુધી,
| |
| ડગ ભલે ભરતો રહ્યો તારા તરફ.
| |
|
| |
| આંગળી ચીંધીને દેખાડ્યો મને,
| |
| કેવી બતલાવી દયા મારા તરફ.
| |
|
| |
| ફોસલાવે છે, પટાવે છે પવન,
| |
| હોડી ખેંચી જાય ઓવારા તરફ.
| |
|
| |
| કાનપટ્ટી પકડી ઓછું કાઢશે?
| |
| ધ્યાન થોડું આપ અણસારા તરફ.
| |
|
| |
| તું વિચારી લે હજીયે છે સમય,
| |
| કોણ ખેંચી જાય અંધારાં તરફ?
| |
|
| |
| લ્યો, તપાસો ગળફામાંના લોહીને,
| |
| એ સગડ લૈ જાય હત્યારા તરફ?
| |
|
| |
| ઊડશે ‘ઇર્શાદ’ પંખી ડાળથી,
| |
| એમનું છે ધ્યાન દેકારા તરફ.
| |
|
| |
| <center>૩-૧૦-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==પોપટને પણ પૂછ્યું પલાખું==
| |
| <poem>
| |
| પોપટને પણ પૂછ્યું પલાખું,
| |
| કોઈ રીતે તારું મન રાખું.
| |
|
| |
| અરધાં અરધાં થઈ ગયાં તો,
| |
| ક્યાંથી આવે અશ્રુ આખું?
| |
|
| |
| સદા અતિથિ વિચાર આવ્યો,
| |
| ખુલ્લો આ દરવાજો વાખું?
| |
|
| |
| નભમાં ક્યાં એક્કેય માળો?
| |
| પંખીનું શું ભવિષ્ય ભાખું?
| |
|
| |
| છેદ કરી હોડીમાં આવ્યું,
| |
| એ પાણી, પાણીમાં, નાખું?
| |
|
| |
| <center>૪-૧૧-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==વહાણને ડૂબાડનારી ક્યાં જડે==
| |
| <poem>
| |
| વહાણને ડૂબાડનારી ક્યાં જડે?
| |
| પાણી પર પગલાં હવાનાં ક્યાં પડે?
| |
|
| |
| સાચવીને રાખ એને આંખમાં,
| |
| સ્વપ્ન છે; આંસુની માફક નહીં દડે.
| |
|
| |
| કૈંક વરસોથી ચલણમાં ના રહ્યું,
| |
| સત્યનો ચળકાટ ક્યાંથી કમ પડે?
| |
|
| |
| ભીંત પર એકાદ પડછાયો હજી,
| |
| દેહ શોધી કાઢવા હાંફે ચડે.
| |
|
| |
| તું કસોટી કર નહીં ‘ઇર્શાદ’ની,
| |
| મૂર્ખ છે, એને કશું નહીં આવડે.
| |
|
| |
| <center>૬-૧૧-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==ક્યાં ફિતૂરી ફાંકડી છે==
| |
| <poem>
| |
| ક્યાં ફિતૂરી ફાંકડી છે?
| |
| બોબડી બારાખડી છે.
| |
|
| |
| હોય ક્યાં હસ્તામલકવત્,
| |
| કોઈને ક્યાં આવડી છે?
| |
|
| |
| અંગને સંકોચ, વહાલા,
| |
| આ ગલી તો સાંકડી છે.
| |
|
| |
| જો, ગહનમાં એ ઘમકતી,
| |
| તીક્ષ્ણ વેધક શારડી છે.
| |
|
| |
| રોજ નબળો દેહ પડતો,
| |
| ને તને જીવની પડી છે.
| |
|
| |
| પાણીને તળિયે હતી એ,
| |
| રેત રણમાંથી જડી છે.
| |
|
| |
| શ્વાસ શું ‘ઇર્શાદ’ છોડે?
| |
| જિંદગી જિદ્દે ચડી છે.
| |
|
| |
| <center>૧૨-૧૨-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==તાક્યો એણે કેમ તમંચો==
| |
| <poem>
| |
| તાક્યો એણે કેમ તમંચો?
| |
| શું ક્હે છે, તારો વહીવંચો?
| |
|
| |
| રોજ ચલાવી ક્યાં પહોંચ્યો છે?
| |
| અટકાવી દે શ્વાસનો સંચો.
| |
|
| |
| એક ન જડતો સાચો માણસ,
| |
| ક્યાંથી ભેગા કરશો પંચો?
| |
|
| |
| આંખોમાં એક્કે ના આંસુ,
| |
| તમે છાપરાં શીદને સંચો?
| |
|
| |
| જીવ જશે જ્યારે ઝંપે છે,
| |
| શરીરનો ‘ઇર્શાદ’ સકંચો.
| |
|
| |
| <center>૨૦-૧૨-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==એ જીવે છે કે મૂઓ? સ્હેજ પૂછી તો જુઓ==
| |
| <poem>
| |
| એ જીવે છે કે મૂઓ? સ્હેજ પૂછી તો જુઓ,
| |
| મોત છે ઊંડો કૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
| |
|
| |
| સાવ પાસે આભ ગોરંભાય, વાદળ ગડગડે,
| |
| છાપરામાં છે ચૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
| |
|
| |
| માર્ગ છે, પગલાંય છે, પંથી કશે દેખાય છે?
| |
| માત્ર અધમણ ના રુવો! સહેજ પૂછી તો જુઓ.
| |
|
| |
| રાતદિન એકાંતમાં કે શાંત સૂના ઘાટ પર,
| |
| મેલ મનનો ક્યાં ધૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
| |
|
| |
| આપણા ‘ઇર્શાદ’ને શું વાણીના વળગાડ છે,
| |
| કેમ ધુણાવે ભૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
| |
|
| |
| <center>૨૬-૧૨-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==અંધ ક્યાં ક્યાં આથડે? તું પૂછને==
| |
| <poem>
| |
| અંધ ક્યાં ક્યાં આથડે? તું પૂછને,
| |
| માત્ર અંધારું અડે? તું પૂછને.
| |
|
| |
| એક ફુગ્ગાની હવા નીકળી જતાં,
| |
| આભને ખાલી ચડે? તું પૂછને.
| |
|
| |
| હું ખસી જાઉં પછી પણ દર્પણે,
| |
| આપણાં બિંબો પડે? તું પૂછને.
| |
|
| |
| દેહમાંથી જીવ ગાયબ થાય છે,
| |
| ક્યાંયથી પાછો જડે? તું પૂછને.
| |
|
| |
| સાવ સાચી વાત છે ‘ઇર્શાદ’ એ?
| |
| શિર કપાતાં ધડ લડે? તું પૂછને.
| |
|
| |
| <center>૩-૧-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==છેવટે ગાયબ થયો અંધારમાં==
| |
| <poem>
| |
| છેવટે ગાયબ થયો અંધારમાં,
| |
| શું લખ્યું છે સૂર્યના અવતારમાં?
| |
|
| |
| આંસુઓને જોઈ તું ગદગદ્ ન થા,
| |
| આવું તો ચાલ્યા કરે વહેવારમાં.
| |
|
| |
| આ પવન-વાણી હતાં કોની કૃપા?
| |
| કેમ ના સમજે કદી અણસારમાં?
| |
|
| |
| મામલો મનનો ઘણો છે જોખમી,
| |
| કાચનાં વાસણ ભર્યાં ભંડારમાં.
| |
|
| |
| આમ છે કે ખાસ તું નક્કી ન કર,
| |
| જા પ્રથમ ‘ઇર્શાદ’ના દરબારમાં.
| |
| <center>૧૭-૧-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==નેજવામાં નભ લઇ બેસી રહીશ==
| |
| <poem>
| |
| નેજવામાં નભ લઈ બેસી રહીશ?
| |
| તું ધધખતું રણ લઈ બેસી રહીશ?
| |
|
| |
| આ ક્ષણો ભડભડ સળગતી ક્યારની,
| |
| ક્યાં સુધી તું હઠ લઈ બેસી રહીશ?
| |
|
| |
| આ પવન, ક્યારેક, પથ્થર થાય છે,
| |
| એટલે ગોફણ લઈ બેસી રહીશ?
| |
|
| |
| આ બરફનો પહાડ ક્યારે પીગળે?
| |
| ક્યાં સુધી ધીરજ લઈ બેસી રહીશ?
| |
|
| |
| કોણ સમજાવી શકે ‘ઇર્શાદ’ને?
| |
| શિર નથી ને ધડ લઈ બેસી રહીશ?
| |
|
| |
|
| |
| <center>૨-૩-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==આગ રંગે જાંબલી છે==
| |
| <poem>
| |
| આગ રંગે જાંબલી છે,
| |
| સત્યની ધૂણી ધખી છે.
| |
|
| |
| આભની અદૃશ્ય સીડી,
| |
| પંખીની નજરે ચડી છે.
| |
|
| |
| પુષ્પથી અત્તર થયો છું,
| |
| તું મને નક્કી મળી છે.
| |
|
| |
| જો નહીં, તું સ્પર્શ એને
| |
| એ હવા પહેરી ઊભી છે.
| |
|
| |
| એમણે આપેલ વીંટી,
| |
| મન, હજી તેં સાચવી છે?
| |
|
| |
| જીવને જાકારો દે છે,
| |
| દેહની દાદાગીરી છે.
| |
|
| |
| પૂછ જે ‘ઇર્શાદ’ને કે
| |
| શ્વાસની સિલક ગણી છે?
| |
|
| |
| <center>૩૧-૧-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==પહાડથી છૂટો પડ્યો છે, યાદ છે==
| |
| <poem>
| |
| પહાડથી છૂટો પડ્યો છે, યાદ છે?
| |
| તું નથી પથ્થર, નદીનો નાદ છે.
| |
|
| |
| ક્યાં તને જોયો જ છે, જન્મ્યા પછી?
| |
| દૃશ્યમાંથી ક્યારનો તું બાદ છે.
| |
|
| |
| આંખ તારી ભીની ભીની કેમ છે?
| |
| તું હસીને ના કહે : ‘વરસાદ છે’,
| |
|
| |
| જો, બરાબર જો અને તું યાદ કર,
| |
| કોઈ ક્યાં છે આપનો ‘ઇર્શાદ’ છે.
| |
|
| |
| માત્ર સરનામું નથી ‘ઇર્શાદ’નું,
| |
| શ્વાસ ને ઉચ્છ્વાસ અમદાવાદ છે.
| |
| <center>૧૪-૩-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| ==ઝાડ પડે ત્યારે શું થાય==
| |
| <poem>
| |
| ઝાડ પડે ત્યારે શું થાય?
| |
| પંખી આભે રહેવા જાય?
| |
|
| |
| પાણીમાં પરપોટા થાય,
| |
| રણને એનું બહુ ચૂંકાય.
| |
|
| |
| કોણ હલેસે હોડીને?
| |
| વાયુ કૈં ઓછો દેખાય?
| |
|
| |
| શ્વાસોની ધક્કા-મુક્કી,
| |
| દેહ બચાડો બહુ બઘવાય.
| |
|
| |
| હું છું તો ‘ઇર્શાદ’ જીવે,
| |
| આવું કોને કોને થાય?
| |
|
| |
| <center>૨૦-૩-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| <br> | | <br> |
| | | {{HeaderNav2 |
| ==શહેર, શેરી ને શ્વાન==
| | |previous = |
| | | |next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ |
| <poem>
| | }} |
| <center>ત્રણ મુસલસલ ગઝલ</center>
| |
| <center>'''શહેર'''</center>
| |
| આ દરિદ્રી જણ નથી, આ શહેર છે,
| |
| ફાટલું પ્હેરણ નથી, આ શહેર છે.
| |
| | |
| સાવ અધ્ધર, શ્વાસની આદત પડે,
| |
| ગીધ ચકરામણ નથી, આ શહેર છે.
| |
| | |
| ચાલવામાં માત્ર પડછાયા હતા,
| |
| એથી તો રજકણ નથી; આ શહેર છે.
| |
| | |
| કાળના સંતાપ શમવાના નથી,
| |
| આ ધધખતી ક્ષણ નથી; આ શહેર છે.
| |
| | |
| ડાકલા વાગ્યા કરે છે રાતદિન,
| |
| જાય એ વળગણ નથી, આ શહેર છે.
| |
| | |
| | |
| <center>'''શેરી'''</center>
| |
| શહેરની શેરી હતી;
| |
| સ્તબ્ધતા પહેરી હતી,
| |
| | |
| ઊંટ બીજું શું કરે?
| |
| રેત ખંખેરી હતી;
| |
| | |
| સાપની છે કાંચળી,
| |
| પણ, ઘણી ઝેરી હતી.
| |
| | |
| બંધ ઘરની બારીઓ;
| |
| દૃશ્યની વેરી હતી,
| |
| | |
| તૂટતા એકાંતમાં,
| |
| દેહની દેરી હતી.
| |
| | |
| <center>'''શ્વાન'''</center>
| |
| | |
| શહેરની શેરીમાં સૂતો શ્વાન છે,
| |
| આંખ ફરકે તોય એનું ધ્યાન છે.
| |
| | |
| કોઈ ઘરનો સહેજ પડછાયો ખસે,
| |
| તો તરત સરવા થનારા કાન છે.
| |
| | |
| એ પગેરું દાબીને જાણી જશે,
| |
| આપના વસવાટનું ક્યાં સ્થાન છે?
| |
| | |
| ખૂબ લાંબા રાગથી રડતો હતો,
| |
| આવતા મૃત્યુનું જાણે જ્ઞાન છે.
| |
| | |
| છેક છેલ્લી ક્ષણ હશે ‘ઇર્શાદ’ની,
| |
| શ્વાન જેવો શ્વાન અંતર્ધાન છે.
| |
| | |
| <center>૨૫-૩-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==કેવળ રહી છે યાદો==
| |
| | |
| <poem>
| |
| કેવળ રહી છે યાદો,
| |
| તકદીરનો તકાદો.
| |
| | |
| સમજણ વધારવાનો,
| |
| રસ્તો બતાવ સાદો.
| |
| | |
| જ્યાં ત્યાં મને મળે છે,
| |
| શું છે હજી ઇરાદો?
| |
| | |
| સદ્ સામે સદ્ લડે છે,
| |
| ત્યાં શું કરે લવાદો?
| |
| | |
| ભવભવ વિરહમાં વીત્યા,
| |
| પૂરી કરો સૌ ખાદો.
| |
| | |
| શ્વાસોનો થાક નાહક,
| |
| મારા ઉપર ન લાદો.
| |
| | |
| મૃત્યુને છેટું રાખે –
| |
| ‘ઇર્શાદ’ છે ને દાદો?
| |
| | |
| <center>૧૯-૫-૨૦૦૯</center>
| |
| | |
| </poem>
| |
| | |
| ==પહોંચવાનું ગેબી અણસારા સુધી==
| |
| <poem>
| |
| પહોંચવાનું ગેબી અણસારા સુધી,
| |
| આવવું સહેલું નથી મારા સુધી.
| |
| | |
| શોધવો છે એ તો નક્કી વાત છે,
| |
| હાથ લંબાવીશ અંધારાં સુધી.
| |
| | |
| મોરની બોલાશ ક્યાં પહોંચી ગઈ?
| |
| વીજળીના એક ઝબકારા સુધી.
| |
| | |
| તુચ્છ છે, કેવળ તણખલું છે સમજ,
| |
| તું ધસી ક્યાં જાય અંગારા સુધી?
| |
| | |
| આંખ સામે કૈંક રસ્તાઓ હતા,
| |
| એક રસ્તો જાય છે તારા સુધી.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૦-૮-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==જોઈએ, વહેલી પરોઢે એક તારો જોઈશે==
| |
| <poem>
| |
| જોઈએ, વહેલી પરોઢે એક તારો જોઈશે,
| |
| દૂરનો તો દૂરનો તારો સહારો જોઈશે.
| |
| | |
| સાંકડું ને સાંકડું ઘર થાય છે વરસોવરસ,
| |
| વૃદ્ધ બનતા શ્વાસને લાંબો પટારો જોઈશે.
| |
| | |
| સાવ કોરી આંખની એક જ હતી બસ માગણી,
| |
| છો થવાનું થાય; પણ અશ્રુ વધારો જોઈશે.
| |
| | |
| ચાલવા ને ચાલવામાં માર્ગ લંબાતો ગયો,
| |
| આર્તસ્વરમાં હુંય કહેતો કે ઉતારો જોઈશે.
| |
| | |
| સાંજ ટાણે હાટડી જો ખોલશો ‘ઇર્શાદ’ તો,
| |
| આપ પાસે સ્વપ્નના વિધવિધ પ્રકારો જોઈશે.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૪-૮-૨૦૦૭</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==હાથે ચડી ગયું છે રિમોટનું રમકડું==
| |
| <poem>
| |
| હાથે ચડી ગયું છે રિમોટનું રમકડું,
| |
| એ જણ મનુષ્યમાંથી ઈશ્વર બની ગયું છે.
| |
| | |
| જેને કહો છો મિથ્યા એ તો જગત છે મિત્રો,
| |
| કેવી રીતે કહું કે નશ્વર બની ગયું છે?
| |
| | |
| આંસુનો મારો વાગ્યો અમને રહીરહીને,
| |
| પાણી હતું તે આજે પથ્થર બની ગયું છે.
| |
| | |
| વરસો જૂની હવેલી ક્યારેક તો પડત, પણ,
| |
| તારે લીધે બધુંયે સત્વર બની ગયું છે.
| |
| | |
| ‘ઇર્શાદ’ કેમ લાંબું જીવી જશે ખબર છે?
| |
| તારું સ્મરણ પધારી બખ્તર બની ગયું છે
| |
| | |
| <center>૨૩-૫-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==એવી કેવી વાત છે==
| |
| <poem>
| |
| એવી કેવી વાત છે,
| |
| કે મિશ્ર પ્રત્યાઘાત છે?
| |
| | |
| છે પ્રબળ જિજીવિષા,
| |
| મોત પણ ઉદ્દાત્ત છે.
| |
| | |
| જીવ માટે દેહ એ,
| |
| પારકી પંચાત છે.
| |
| | |
| હાથ ઊંચા કર નહીં,
| |
| આભ બહુ કમજાત છે.
| |
| | |
| હંસનાં વાહન મળ્યાં,
| |
| (ને) કાગડાની નાત છે.
| |
| | |
| જે નજરની બહાર છે,
| |
| એય ક્યાં બાકાત છે.
| |
| | |
| જે નથી ‘ઇર્શાદ’ તે,
| |
| ચોતરફ સાક્ષાત છે.
| |
| | |
| | |
| <center>૨૭-૫-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==સૌ સમસ્યા જેવી છે એવી જ છે==
| |
| <poem>
| |
| સૌ સમસ્યા જેવી છે એવી જ છે,
| |
| એ કદી ક્યાં કોઈના જેવી જ છે?
| |
| | |
| વ્યર્થ ખેતી જાય એ ચાલે નહીં,
| |
| આંખની બધી નીપજ લેવી જ છે.
| |
| | |
| વેદના એમ જ નથી મોટી થઈ,
| |
| મેં જનેતા જેમ એ સેવી જ છે.
| |
| | |
| શ્વાસ જેવા દીકરે ભેગી કરી,
| |
| માલમિલકત વારસે દેવી જ છે.
| |
| | |
| શું મરણની બાદ દુનિયા હોય છે?
| |
| હોય છે, તો બોલને, કેવી જ છે?
| |
| | |
| | |
| <center>૨૯-૫-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==ઊંઘમાંથી જાગ, બાળક==
| |
| <poem>
| |
| ઊંઘમાંથી જાગ, બાળક,
| |
| મુઠ્ઠી વાળી ભાગ, બાળક.
| |
| | |
| બંધ આંખો ખોલ ઝટપટ,
| |
| ચોતરફ છે આગ, બાળક.
| |
| | |
| પૂછશે આવી વિધાત્રી :
| |
| ‘રાગ કે વૈરાગ, બાળક?’
| |
| | |
| જળકમળ જો છાંડવાં છે,
| |
| પ્રાપ્ત પળ પણ ત્યાગ, બાળક?
| |
| | |
| ખૂબ ઊંચે ઊડવું છે?
| |
| ખૂબ ઊંડું તાગ, બાળક.
| |
| | |
| એમને છટકી જવું છે,
| |
| શ્વાસ શોધે લાગ, બાળક.
| |
| | |
| મોત મોભારે જણાતું,
| |
| શું ઊડાડે કાગ, બાળક?
| |
| | |
| | |
| <center>૨૦-૬-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==હાશ, અંતે જીવને ઝોબો ચડ્યો==
| |
| <poem>
| |
| હાશ, અંતે જીવને ઝોબો ચડ્યો,
| |
| બાપડો આ દેહ ઠેકાણે પડ્યો.
| |
| | |
| શહેર, શેરી, ઘર તો ઓળંગી ગયા,
| |
| પણ, મને આ એક પડછાયો નડ્યો.
| |
| | |
| કોઈ સાંભળતું નથી મારી બૂમો :
| |
| ‘ભીંત પર લટકાવવા ફોટો જડ્યો?’
| |
| | |
| સ્વસ્થ મનથી તું વિચારી જો ફરી,
| |
| છેક છેલ્લી વાર તું ક્યારે રડ્યો?
| |
| | |
| એમ લાગે છે મને ‘ઇર્શાદ’ કે,
| |
| કોઈએ કાચો મુસદ્દો છે ઘડ્યો.
| |
| | |
| <center>૨૭-૬-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==‘આવું’, ‘આવું’ કહી ના આવે==
| |
| <poem>
| |
| ‘આવું’, ‘આવું’ કહી ના આવે,
| |
| ખોરંભે એ કામ ચડાવે.
| |
| | |
| લગાતાર ઇચ્છા જન્માવે,
| |
| જીવતેજીવત મન ચણાવે.
| |
| | |
| જોઈ તપાસી શ્વાસો લો,
| |
| એ ખોટા સિક્કા પધરાવે.
| |
| | |
| સામે પાર મને મોકલવા,
| |
| અણજાણ્યાને કાર ભળાવે.
| |
| | |
| જાત ઉપર નિર્ભર ‘ઇર્શાદ’,
| |
| ખોદી કબર ને પગ લંબાવે.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૬-૭-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==હતો ત્યારે હતો આજે હવે એ દબદબો ક્યાં છે==
| |
| <poem>
| |
| હતો ત્યારે હતો આજે હવે એ દબદબો ક્યાં છે?
| |
| હવે ખુશબો નથી એનો ફૂલોને વસવસો ક્યાં છે?
| |
| | |
| સમયસર બોલવું પડશે, નહીં ચાલે મૂંગા રહેવું,
| |
| ગગનને હોય છે એવી; ધરા! તારે તકો ક્યાં છે?
| |
| | |
| બધો વૈભવ ત્યજીને આવશું તારે ઘરે, કિંતુ,
| |
| મરણના દેવ! શ્વાસોનો નિકટવર્તી સગો ક્યાં છે?
| |
| | |
| ટપાલી જેમ રખડ્યો છું તને હું શોધવા માટે,
| |
| મળે તું નામ સરનામે મને, એ અવસરો ક્યાં છે?
| |
| | |
| ઘણીયે વાર પૂછું છું મને ‘ઇર્શાદ’ સાંજકના,
| |
| તમારા દુશ્મનો ક્યાં છે ને એની ખટપટો છે?
| |
| | |
| | |
| <center>૨૧-૭-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==ભોંયે પડેલું પાંદડું મોઢું બગાડતું==
| |
| <poem>
| |
| ભોંયે પડેલું પાંદડું મોઢું બગાડતું,
| |
| ‘આ જીર્ણ ઝાડ આજ પણ પંખી ઉગાડતું’.
| |
| | |
| કેવું બિચારું બાપડું જૂનું જગત હતું?
| |
| મારા ગુનાઓનું જૂનું વાજું વગાડતું.
| |
| | |
| મારા મરણનાં કારણો શોધ્યાં નહીં જડે,
| |
| પાણી ઊંઘાડતું અને પાણી જગાડતું.
| |
| | |
| ખૂબ જ નિરાંતે દેહમાં બેઠેલ જીવને,
| |
| ગાંડું થયેલું શ્વાસનું ટોળું ભગાડતું.
| |
| | |
| આ કેવી અવસ્થાએ મન પહોંચી ગયું હતું?
| |
| ‘ઇર્શાદ’ વાતે વાતે એ ખોટું લગાડતું.
| |
| | |
| | |
| <center>૨-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==ઝીણી ઝાણી છાંટ છે વરસાદની==
| |
| <poem>
| |
| ઝીણી ઝાણી છાંટ છે વરસાદની,
| |
| વ્હાલની આ રીત છે ઇર્શાદની.
| |
| | |
| જન્મ લીધો ત્યારથી જીવ માંગતો,
| |
| જીવ લેશે જિદ્દ આ જલ્લાદની.
| |
| | |
| હું ગઝલમાં વાત મન સાથે કરું,
| |
| ક્યાં જરૂરી મારે તારી દાદની?
| |
| | |
| પાંપણો પર બોજ વધતો જાય છે,
| |
| કમ કરો વાતો પુરાણી યાદની.
| |
| | |
| કમ કરો વાતો પુરાણી યાદની,
| |
| વ્હાલની આ રીત છે ‘ઇર્શાદ’ની.
| |
| | |
| | |
| <center>૪-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==શ્વાસ થાક્યા દોડીને હદ બહારનું==
| |
| <poem>
| |
| શ્વાસ થાક્યા દોડીને હદ બહારનું,
| |
| શોધ સરનામું હવે અંધારનું.
| |
| | |
| આંખ શું મસળી રહ્યો છે, આંધળા?
| |
| રૂપ અપરંપાર મારા યારનું.
| |
| | |
| રૂ-બ-રૂ મળવાની મારી જિદ્દ છે,
| |
| એ જ કારણ આપણી તકરારનું.
| |
| | |
| ચાડિયા ઊભા કરો છો ખેતરે?
| |
| કૈં વિચાર્યું પંખીના ધબકારનું?
| |
| | |
| હોય હિંમત, થા પ્રગટ ‘ઇર્શાદ’માં-
| |
| ને પછી જો દૃશ્ય આ સંસારનું.
| |
| | |
| <center>૧૫-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==છે ધધખતું પણ ઉપરથી શાંત, હોં==
| |
| <poem>
| |
| છે ધધખતું પણ ઉપરથી શાંત, હોં,
| |
| વૃદ્ધ બનતાં પ્રાપ્ત આ એકાંત, હોં.
| |
| | |
| કૈંક એ જોઈ ગયો છે ત્યારથી,
| |
| ચિત્ત-ચક્ષુ બેય સરખાં શાંત, હોં.
| |
| | |
| જેમ જળમાં અન્નનો દાણો ફૂલે,
| |
| વૃત્તિનું આવું હતું વૃત્તાંત, હોં.
| |
| | |
| માપસરની વેદના ખપતી નથી,
| |
| એ વધે અનહદ તો છે વેદાંત, હોં.
| |
| | |
| કેટલાં કીધાં જતન ‘ઇર્શાદ’ તેં?
| |
| છેક છેલ્લે તોય છે, દેહાંત, હોં.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૮-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==મુક્તક==
| |
| <poem>
| |
| પાણીના તળિયે જઈ બેઠા છીએ,
| |
| કોઈનું ક્યાં નામ લઈ બેઠા છીએ?
| |
| સ્વપ્ન તો સા.. રે.. ગ.. મ સંસારની,
| |
| કંઠને તાળાં દઈ બેઠા છીએ.
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==ગઝલ==
| |
| <poem>
| |
| | |
| લ્યો, પલાંઠી વાળીને બેઠા છીએ,
| |
| શ્વાસ રોકી રાખીને બેઠા છીએ.
| |
| | |
| આભના ચહેરે પડી છે કરચલી,
| |
| પંખીને સંતાડીને બેઠા છીએ.
| |
| | |
| દાબડીમાં સાચવી રાખ્યું હતું,
| |
| આપનું મન જાણીને બેઠા છીએ.
| |
| | |
| હોઈએ, બેહદ ખુશીમાં હોઈએ,
| |
| આંસુ ઊંડાં દાટીને બેઠા છીએ.
| |
| | |
| મ્યાન કર ‘ઇર્શાદ’ તું તલવારને,
| |
| ક્યારના શિર વાઢીને બેઠા છીએ.
| |
| | |
| | |
| <center>૨૬-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==એમ તો જીવાય છે તારા વગર==
| |
| <poem>
| |
| એમ તો જીવાય છે તારા વગર,
| |
| તું હશે ને ક્યાંક તો મારા વગર?
| |
| | |
| આભને તાક્યા કરે એકીટશે,
| |
| આંખ પણ મૂંઝાય પલકારા વગર.
| |
| | |
| શ્વાસ ચાલે છે અને છોલાય છે,
| |
| પોઠ ચાલી જાય વણઝારા વગર.
| |
| | |
| એક એવી ક્ષણ હવે આપો તરત,
| |
| ઊંઘ આવી જાય અંધારાં વગર.
| |
| | |
| ભીંત પર ચિતરેલ પડછાયો ફક્ત,
| |
| હોઈને શું હોઉં હું તારા વગર?
| |
| | |
| <center>૩૧-૮-૨૦૦૯(હંસાના જન્મદિને)</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==ક્ષણ ઉપર કાયમ તરે છે, જીવ છે==
| |
| <poem>
| |
| ક્ષણ ઉપર કાયમ તરે છે, જીવ છે,
| |
| દેહ માફક ક્યાં મારે છે? જીવ છે.
| |
| | |
| એ મુસિબતમાં નહીં સાથે રહે,
| |
| શ્વાસ અટકે કે સરે છે, જીવ છે.
| |
| | |
| લાખ સ્ક્રિનિંગ બાદ પત્તો ક્યાં મળે?
| |
| ભલભલાને છેતરે છે, જીવ છે.
| |
| | |
| અંધ, બહેરો, બોબડો છે તે છતાં,
| |
| દેહ પર શાસન કરે છે, જીવ છે.
| |
| | |
| ક્યાંય ઘર કરતો નથી. ‘ઇર્શાદ’ એ,
| |
| રોજ એ ફરતો ફરે છે; જીવ છે.
| |
| | |
| | |
| <center>૧-૮-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==કૈંક અંદરથી તૂટ્યાનું છે સ્મરણ==
| |
| <poem>
| |
| કૈંક અંદરથી તૂટ્યાનું છે સ્મરણ,
| |
| આભ માથે ઊંચક્યાનું છે સ્મરણ.
| |
| | |
| રાત પડતાં હુંય અંધારું થયો,
| |
| જન્મ પહેલાંના જીવ્યાનું છે સ્મરણ.
| |
| | |
| હોય તળિયે તો કદાચિત હોય પણ ,
| |
| પાણી ખોબામાં ઝીલ્યાનું છે સ્મરણ.
| |
| | |
| આપનો વહેવાર બદલાઈ ગયો,
| |
| બારીથી ધુમ્મસ લૂછ્યાનું છે સ્મરણ.
| |
| | |
| પાંદડાં ‘ઇર્શાદ’ ફિક્કાં થાય છે,
| |
| ઝાડને પંખી ઊડ્યાનું છે સ્મરણ.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૧-૯-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==ચિર પ્રવાસી શ્વાસની શું જાત અલગારી હતી==
| |
| <poem>
| |
| ચિર પ્રવાસી શ્વાસની શું જાત અલગારી હતી?
| |
| આ મળી દુનિયા, પછીથી કેમ સંસારી હતી?
| |
| | |
| કૈંક વરસોથી નિમંત્રણ આપતો દરિયો મને,
| |
| આજ લંગર છોડી નાંખી નાવ હંકારી હતી.
| |
| | |
| વાયુની પીઠે ચડી ભડભડ સળગતા મહેલથી,
| |
| નાસવા માટે મળેલી તું છટકબારી હતી.
| |
| | |
| આ અહીં આવી ગયો ક્યાં ભીડ ભરચક શહેરમાં?
| |
| ગામના નાના તળાવે ડૂબકી મારી હતી.
| |
| | |
| અંગ આખું ઝેરથી ‘ઇર્શાદ’ લીલું થાય છે,
| |
| સર્વ ઇચ્છાઓ, અરે રે ! સાપની ભારી હતી.
| |
| | |
| | |
| <center>૧૯-૯-૨૦૦૮</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==એની ગણતરી થાય છે ફરતા ફકીરમાં==
| |
| <poem>
| |
| એની ગણતરી થાય છે ફરતા ફકીરમાં,
| |
| ક્યાંથી મકાન બાંધશો ફરતી જમીનમાં?
| |
| | |
| ટેકા વગરનું આભ ઝળૂંબે છે શિર ઉપર,
| |
| સારું થયું: શ્રદ્ધા લખી : મારા નસીબમાં.
| |
| | |
| શબ્દો પડે છે કાનમાં : ‘ચાલો, પ્રભુ હવે’,
| |
| તું આટલામાં તો નથી મારી નજીકમાં?
| |
| | |
| જન્નત છે એ તરફ અને તું છે બીજી તરફ,
| |
| બન્ને તરફ છે ખિસ્સા : મારા ખમીસમાં.
| |
| | |
| ‘ઇર્શાદ’ છોને દોડે, આ શ્વાસ વેગમાં,
| |
| જીતી જવાનું ક્યાં છે કૌવત હરીફમાં.
| |
| | |
| | |
| <center>૩-૧૦-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==તું પ્રથમ એને અહીં સાક્ષાત કર==
| |
| <poem>
| |
| તું પ્રથમ એને અહીં સાક્ષાત કર,
| |
| એ પછી એના વિશેની વાત કર.
| |
| | |
| કોઈ પણ ઇચ્છા હજી બાકી ખરી?
| |
| હોય તો પહેલાં પ્રથમ બાકાત કર.
| |
| | |
| શ્વાસનો આવાસ સૂનો થૈ ગયો,
| |
| વાતને જલદી સમજ ને રાત કર.
| |
| | |
| જીવને ખખડાવ ને એને કહે :
| |
| ‘દેહની શું કામ તું પંચાત કર?’
| |
| | |
| સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહું ‘ઇર્શાદ’ ને :
| |
| ‘જે મળે છે એ ક્ષણો રળિયાત કર’.
| |
| | |
| <center>૫-૧-૨૦૧૦</center>
| |
| </poem>
| |
| ==મન કરો રમમાણ ક્યાં છે==
| |
| <poem>
| |
| | |
| મન કરો રમમાણ ક્યાં છે?
| |
| એક પણ રમખાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| પાણી પાસે છે ખરાં, પણ,
| |
| વાયુ પાસે વ્હાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| સ્વપ્નની સરહદ હટાવે,
| |
| લક્ષ્યવેધી બાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| કેમ ઊડે છે કબૂતર?
| |
| જોઈ લે ભંગાણ ક્યાં છે !
| |
| | |
| ‘જાવ તો સોગંદ છે, હોં’,
| |
| એવી ખેંચતાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| એક પળમાં દેહ છોડું -,
| |
| (એવાં) સ્વર્ગનાં ખેંચાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| જે ગયાં એ તો ગયાં છે,
| |
| ક્યાં ગયાં એ જાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| આ જગતને કોઈનું પણ,
| |
| ઠામકું બંધાણ ક્યાં છે?
| |
| | |
| | |
| <center>૨-૧૦-૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| ==કાયમી આ ઘર નથી==
| |
| <poem>
| |
| કાયમી આ ઘર નથી,
| |
| તું સમયથી પર નથી.
| |
| | |
| કેમ તું અધ્ધર ન જો?
| |
| ખોટું ના ક્હે : ડર નથી.
| |
| | |
| બૂઝવો ફાનસ બધાં,
| |
| ક્યાંય પણ ઈશ્વર નથી.
| |
| | |
| આંખનાં પાણી તું પા,
| |
| આ ધરા પડતર નથી.
| |
| | |
| બે ઘડી તો રાજી થા,
| |
| છો કશો અવસર નથી.
| |
| | |
| બંધ ઘર ખોલાવ નહીં,
| |
| કોઈ પણ અંદર નથી.
| |
| | |
| જો, હુકમ કરતો નહીં,
| |
| શ્વાસ છે, નોકર નથી
| |
| | |
| | |
| <center>૨૯-૩૦/૧૧/૨૦૦૯</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| ==મને તો હતું કે તું ભૂલી ગઈ==
| |
| <poem>
| |
| મને તો હતું કે તું ભૂલી ગઈ,
| |
| અચાનક બધી બારી ખૂલી ગઈ.
| |
| | |
| છબીમાં પુરાયેલું પંખી ઊડ્યું,
| |
| જગતભરની ડાળીઓ ઝૂલી ગઈ.
| |
| | |
| અરે, સ્તબ્ધ જળ કેમનાં ખળભળ્યાં?
| |
| ગુના તારાટોળી કબૂલી ગઈ.
| |
| | |
| ધરા તો ધરા, નભ ને પાતાળમાં,
| |
| હવા એકલી ને અટૂલી ગઈ.
| |
| | |
| ગયા હાથ પગ વીંઝવાના ગયા,
| |
| અને લાશ પાણીમાં ફૂલી ગઈ.
| |
| | |
| પછી શ્વાસનું પૂર એવું ચઢ્યું,
| |
| અમે સાચવેલી મઢૂલી ગઈ.
| |
| | |
| ન બોલે, ન ચાલે ઈશારો કરે
| |
| ‘ગઈ, વલવલંતી એ લૂલી ગઈ.’
| |
| | |
| | |
| <center>'૧૯-૩-૨૦૧૦</center>
| |
| </poem>
| |
| ==છે ખરો કે લા-પતા, ભૈ==
| |
| <poem>
| |
| છે ખરો કે લા-પતા, ભૈ?
| |
| મન ગણે તે માન્યતા ભૈ.
| |
| | |
| આંખ મીંચી યાદ કર તો,
| |
| જીવતા ને જાગતા – ભૈ.
| |
| | |
| રોજ મારામાં રહીને,
| |
| દિનબદિન મોટા થતા ભૈ.
| |
| | |
| ‘સાંકડું આકાશ બનજો’,
| |
| પંખી કેવું માંગતા – ભૈ?
| |
| | |
| વય વધેલી ઢીંગલીને,
| |
| ખૂબ ઊંડે દાટતા, ભૈ.
| |
| | |
| શું થયું ‘ઇર્શાદ’ તમને?
| |
| શ્વાસથી કંટાળતા, ભૈ?
| |
| | |
| | |
| <center>૪-૪-૨૦૧૦</center>
| |
| </poem>
| |
| ==રાતભરનાં જાગરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં ==
| |
| <poem>
| |
| રાતભરનાં જાગરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| આંખમાં ખારાં ઝરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| | |
| સાચવીને ત્યાં જ તો મૂક્યાં હતાં,
| |
| એ બધાં તારાં સ્મરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| | |
| સહેજ પણ તેં ખ્યાલ મારો ના કર્યો?
| |
| હિંસ્ર વન વચ્ચે હરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| | |
| કાલ સપને કૈં જ ના હું કહી શક્યો,
| |
| વાણી વચ્ચે વ્યાકરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| | |
| શ્વાસનાં રણઝણતાં ઝાંઝર ફેંકીને,
| |
| બોલને – ચંચળ ચરણ તેં ક્યાં મૂક્યાં?
| |
| | |
| | |
| <center>૨-૩-૨૦૧૦<br>
| |
| (હંસાની મૃત્યુતિથિએ)</center>
| |
| </poem>
| |
| | |
| | |
| {{page break|label=}}
| |
| | |
| [[Category:કાવ્યસંગ્રહ]] | | [[Category:કાવ્યસંગ્રહ]] |
