મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/૨૯.અખોે અખાજી: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
MeghaBhavsar (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|૨૯.અખોે અખાજી| રમણ સોની}} {{Poem2Open}} ગુજરાતીની જ્ઞાનમાર્ગી કવિત...") |
No edit summary |
||
| (8 intermediate revisions by one other user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{SetTitle}} | {{SetTitle}} | ||
{{Heading|૨૯. | {{Heading|૨૯.અખો અખાજી|}} | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
ગુજરાતીની જ્ઞાનમાર્ગી કવિતાના આ સર્વોત્તમ કવિએ શાંકરવેદાન્તના તત્ત્વજ્ઞાનને ઘૂંટીને તથા લોકપ્રચલિત દૃષ્ટાન્તો-રૂઢપ્રયોગોને ગૂંથીને એને કવિતાની ઊંચાઈએ પહોંચાડેલું છે. ‘અખેગીતા’, ‘અનુભવબિંદુ’, | ગુજરાતીની જ્ઞાનમાર્ગી કવિતાના આ સર્વોત્તમ કવિએ શાંકરવેદાન્તના તત્ત્વજ્ઞાનને ઘૂંટીને તથા લોકપ્રચલિત દૃષ્ટાન્તો-રૂઢપ્રયોગોને ગૂંથીને એને કવિતાની ઊંચાઈએ પહોંચાડેલું છે. ‘અખેગીતા’, ‘અનુભવબિંદુ’, | ||
| Line 7: | Line 7: | ||
આ ઉપરાંત એમણેસોરઠા, રમેણી, કુંડળિયા, સાખી, કક્કો, મહિના, પદો, આદિ વિવિધ સ્વરૂપોમાં ટૂંકી રચનાઓ કરી છે ને વિષય-સ્વરૂપ આદિનું વૈવિધ્ય તથા જ્ઞાનલક્ષી કવિત્વનું ઊંડાણ સિદ્ધ કર્યું છે. એમનાં પદોમાં મુખ્ય ભાવે તત્ત્વવિચાર રહેલો હોવા છતાં એમાં ભક્તિસંવેદન અને ભક્તિબોધની વધુ મોકળાશ પણ જોવા મળે છે. પદોમાં રાગ-ઢાળ વૈવિધ્ય અને પ્રાસાદિકતા પણ અનુભવાય છે. | આ ઉપરાંત એમણેસોરઠા, રમેણી, કુંડળિયા, સાખી, કક્કો, મહિના, પદો, આદિ વિવિધ સ્વરૂપોમાં ટૂંકી રચનાઓ કરી છે ને વિષય-સ્વરૂપ આદિનું વૈવિધ્ય તથા જ્ઞાનલક્ષી કવિત્વનું ઊંડાણ સિદ્ધ કર્યું છે. એમનાં પદોમાં મુખ્ય ભાવે તત્ત્વવિચાર રહેલો હોવા છતાં એમાં ભક્તિસંવેદન અને ભક્તિબોધની વધુ મોકળાશ પણ જોવા મળે છે. પદોમાં રાગ-ઢાળ વૈવિધ્ય અને પ્રાસાદિકતા પણ અનુભવાય છે. | ||
{{Poem2Close}} | {{Poem2Close}} | ||
{{Box | |||
|title = ૧૨ પદો; ૬૭ છપ્પા; અખેગીતા; અનુભવબિંદુ; ચિત્તવિચાર સંવાદ; ગુરુશિષ્ય સંવાદ | |||
|content = | |||
'''પદ''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૧|પદ ૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૨|પદ ૨]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૩|પદ ૩]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૪|પદ ૪]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૫|પદ ૫]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૬|પદ ૬]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૭|પદ ૭]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૮|પદ ૮]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૯|પદ ૯]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૧૦|પદ ૧૦]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૧૧|પદ ૧૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખાજી_પદ ૧૨|પદ ૧૨]] | |||
'''છપ્પા (૭૫૬માંથી ૬૭)''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ શિષ્ય અંગ| શિષ્ય અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ગુરુ અંગ| ગુરુ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વૈરાગ્ય અંગ| વૈરાગ્ય અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ સ્વસ્વરૂપ અંગ| સ્વસ્વરૂપ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ માયા અંગ| માયા અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ક્ષમા અંગ| ક્ષમા અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ તીર્થ અંગ| તીર્થ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ કૃપા અંગ| કૃપા અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ સૂઝ અંગ| સૂઝ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વિશ્વરૂપ અંગ| વિશ્વરૂપ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ પ્રપંચ અંગ|પ્રપંચ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ જીવઈશ્વર અંગ|જીવઈશ્વર અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ચાનક અંગ|ચાનક અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ચીકણિયા અંગ|ચીકણિયા અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ભાષા અંગ|ભાષા અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ જ્ઞાનદગ્ધ અંગ|જ્ઞાનદગ્ધ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વિભ્રમ અંગ|વિભ્રમ અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વિચાર અંગ|વિચાર અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વિષવિચાર અંગ|વિષવિચાર અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ સંત અંગ|સંત અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ અજ્ઞાન અંગ|અજ્ઞાન અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ વૈરાગ્ય_1અંગ|વૈરાગ્ય અંગ]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ ફૂટકળ અંગ|ફૂટકળ અંગ]] | |||
'''અખેગીતા''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_કડવું ૧|કડવું ૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_કડવું ૨|કડવું ૨]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_કડવું ૩|કડવું ૩]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_કડવું ૪|કડવું ૪]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_પદ ૧|પદ ૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_પદ ૪|પદ ૪]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_પદ ૫|પદ ૫]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_પદ ૮|પદ ૮]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા /અખેગીતા_પદ ૧૦|પદ ૧૦]] | |||
'''અનુભવ બિંદુ''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૧| છપ્પા ૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૨| છપ્પા ૨]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૩| છપ્પા ૩]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૨૧| છપ્પા ૨૧]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૨૨| છપ્પા ૨૨]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૩૮| છપ્પા ૩૮]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૩૯| છપ્પા ૩૯]] | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ છપ્પા ૪૦| છપ્પા ૪૦]] | |||
'''ચિત્તવિચાર સંવાદ''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ચિત્તવિચાર સંવાદ|ચિત્તવિચાર સંવાદ]] | |||
'''ગુરુશિષ્યસંવાદ''' | |||
---- | |||
* [[મધ્યકાલીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/ગુરુશિષ્યસંવાદ|ગુરુશિષ્યસંવાદ]] | |||
}} | |||
Latest revision as of 17:12, 30 August 2021
૨૯.અખો અખાજી
ગુજરાતીની જ્ઞાનમાર્ગી કવિતાના આ સર્વોત્તમ કવિએ શાંકરવેદાન્તના તત્ત્વજ્ઞાનને ઘૂંટીને તથા લોકપ્રચલિત દૃષ્ટાન્તો-રૂઢપ્રયોગોને ગૂંથીને એને કવિતાની ઊંચાઈએ પહોંચાડેલું છે. ‘અખેગીતા’, ‘અનુભવબિંદુ’, ‘ગુરુશિષ્ય-સંવાદ’, ચિત્તવિચાર-સંવાદ’ આદિ સળંગ દીર્ઘ કાવ્યકૃતિઓમાંઅખાઅ,ે ઉમાશંકર જોશી કહે છે એમ, ‘તત્ત્વ-વિચારને શિખરે પલાંઠી લગાવી છે’ , તો જુદાજુદા સમયે લખાયેલા સાડાસાતસો જેટલા ‘છપ્પા’માં એ જ તત્ત્વવિચારને એમણે લોકભોગ્ય ભૂમિકાએ આલેખ્યો છે અને ધાર્મિક દંભ સામેના રોષને કટાક્ષ દ્વારા નિરૂપ્યો છે. આ ઉપરાંત એમણેસોરઠા, રમેણી, કુંડળિયા, સાખી, કક્કો, મહિના, પદો, આદિ વિવિધ સ્વરૂપોમાં ટૂંકી રચનાઓ કરી છે ને વિષય-સ્વરૂપ આદિનું વૈવિધ્ય તથા જ્ઞાનલક્ષી કવિત્વનું ઊંડાણ સિદ્ધ કર્યું છે. એમનાં પદોમાં મુખ્ય ભાવે તત્ત્વવિચાર રહેલો હોવા છતાં એમાં ભક્તિસંવેદન અને ભક્તિબોધની વધુ મોકળાશ પણ જોવા મળે છે. પદોમાં રાગ-ઢાળ વૈવિધ્ય અને પ્રાસાદિકતા પણ અનુભવાય છે.
૧૨ પદો; ૬૭ છપ્પા; અખેગીતા; અનુભવબિંદુ; ચિત્તવિચાર સંવાદ; ગુરુશિષ્ય સંવાદ
પદ
છપ્પા (૭૫૬માંથી ૬૭)
- શિષ્ય અંગ
- ગુરુ અંગ
- વૈરાગ્ય અંગ
- સ્વસ્વરૂપ અંગ
- માયા અંગ
- ક્ષમા અંગ
- તીર્થ અંગ
- કૃપા અંગ
- સૂઝ અંગ
- વિશ્વરૂપ અંગ
- પ્રપંચ અંગ
- જીવઈશ્વર અંગ
- ચાનક અંગ
- ચીકણિયા અંગ
- ભાષા અંગ
- જ્ઞાનદગ્ધ અંગ
- વિભ્રમ અંગ
- વિચાર અંગ
- વિષવિચાર અંગ
- સંત અંગ
- અજ્ઞાન અંગ
- વૈરાગ્ય અંગ
- ફૂટકળ અંગ
અખેગીતા
અનુભવ બિંદુ
ચિત્તવિચાર સંવાદ
ગુરુશિષ્યસંવાદ