સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
(46 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 2: Line 2:
{{Heading|સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો}}
{{Heading|સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો}}


{| class="wikitable sortable autorowtable"
[[File:Academy books title.jpg|frameless|center]]<br>
! ક્રમાંક !! પુસ્તક !! લેખક !! પ્રકાશન વર્ષ !!  પુરસ્કાર વર્ષ
|-
| {{autorow}} || [https://issuu.com/ekatra/docs/paschimna_deshoni_kelavani_1_1?fr=sNTk0YzUzMjcxNDk પશ્ચિમના દેશોની કેળવણી] || સ્વામી આનંદ || XXXX || YYYY
|-
| {{autorow}} || [https://issuu.com/ekatra/docs/krauch_vadh_1?fr=sOGMzZjUzMjcxNDk ક્રૌંચવધ] || क्रौंचवध || वि. स. खांडेकर || ૧૯૪૬
|}


<span style="color:#800020"> 
આપણે ત્યાં ઉત્તમ સાહિત્યકારો અને તેમના સાહિત્યને પુરસ્કૃત કરવાની પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે. ૧૯૫૪માં સ્થાપિત સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હી ૧૯૫૫થી ભારતની માન્ય ભાષાઓમાં પ્રકાશિત ઉત્તમ પુસ્તકને પ્રતિવર્ષ સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર અર્પણ કરે છે. ગુજરાતીમાં પ્રથમ પુરસ્કૃત પુસ્તક ‘મહાદેવભાઈ દેસાઈની ડાયરી’ (લેખક: મહાદેવભાઈ દેસાઈ)થી લઈને આજ સુધીના પુરસ્કૃત પુસ્તકોને વાચકો સમક્ષ મૂકવાના હેતુથી એકત્ર ‘સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તક શ્રેણી’ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. ડાયરી, છંદશાસ્ત્ર, તત્ત્વજ્ઞાન, ભાષાવિજ્ઞાન, સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ, ચરીત્ર, પ્રવાસ, નિબંધ, વિવેચન, કવિતા, નાટક, વાર્તા, નવલકથા — એમ વિવિધ ક્ષેત્રે પુરસ્કૃત પુસ્તકોમાંની આ સાહિત્યસમૃદ્ધિ આપની સમક્ષ મૂકતા એકત્ર આનંદ અનુભવે છે.<br>
</span>
<br>


<span style="color:#ff0000"> 
(નોંધ : અહીં જે જે પુસ્તકોની સંમતિ લેખક કે તેમના વારસદારો પાસેથી મળી છે તે પુસ્તકો ઈ-પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. આગળ જેમ જેમ સંમતિ મળતી જશે તેમ તેમ પુસ્તકો ઉમેરવામાં આવશે.)<br>
</span>
<br>


{| class="wikitable"
<center>
{| class="wikitable wikitable plainrowheaders sortable autorowtable"
|-  
|-  
| ક્રમાંક
| ક્રમાંક
Line 18: Line 21:
! સર્જક
! સર્જક
! કૃતિ
! કૃતિ
! પ્રકાશન વર્ષ
! કૃતિપ્રકાર
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૫૫
| ૧૯૫૫
| [[મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]  
| [[મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]  
| [[મહાદેવભાઈની ડાયરી]]
| [https://www.gandhiheritageportal.org/ghp_booksection_detail/LTMtMg==#page/1/mode/2up મહાદેવભાઈની ડાયરી]
|  
| ડાયરી
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૫૬
| ૧૯૫૬
| [[રામનારાયણ પાઠક|રામનારાયણ વિ. પાઠક]]
| [[રામનારાયણ પાઠક|રામનારાયણ વિ. પાઠક]]
| બૃહદ્ પિંગળ
| [https://issuu.com/ekatra/docs/bruhatpingal_r?fr=sNzM5ZDUzMjcxNDk બૃહદ્ પિંગળ]
|  
| છંદશાસ્ત્ર
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૫૮
| ૧૯૫૮
| [[સુખલાલ સંઘવી]]
| [[સુખલાલ સંઘવી]]
| દર્શન અને ચિંતન  
| [https://issuu.com/ekatra/docs/013_darshan_ane_chintan_pandit_sukhlal?fr=sY2VjYzUzMjcxNDk દર્શન અને ચિંતન]
|  
| ડાયરી
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૦
| ૧૯૬૦
| [[રસિકલાલ પરીખ|રસિકલાલ છો. પરીખ]]
| [[રસિકલાલ પરીખ]]
| [[શર્વિલક]]
| શર્વિલક
|  
| નાટક
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૧
| ૧૯૬૧
| [[રામસિંહજી રાઠોડ]]  
| [[રામસિંહજી રાઠોડ]]
| ક્ચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન
| કચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન
|  
| સાંસ્કૃતિક ઈતિહાસ
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૨
| ૧૯૬૨
| [[વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી]]
| [[વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી]]
| ઉપાયન
| [https://issuu.com/ekatra/docs/003_upayan_vishnuprasad_trivedi?fr=sNDZiODUzMjcxNDk ઉપાયન]
|  
| વિવેચન
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૩
| ૧૯૬૩
| [[રાજેન્દ્ર શાહ]]  
| [[રાજેન્દ્ર શાહ]]
| શાંત કોલાહલ
| [[શાંત કોલાહલ]]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 66: Line 69:
| [[ડોલરરાય માંકડ]]
| [[ડોલરરાય માંકડ]]
| નૈવેદ્ય
| નૈવેદ્ય
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૫
| ૧૯૬૫
| [[કાકાસાહેબ કાલેલકર]]
| [[કાકાસાહેબ કાલેલકર]]
| જીવનવ્યવસ્થા
| [https://issuu.com/ekatra/docs/jivanvyavastha_kaka_saheb_kalelkar?fr=sYTVhNzUzMjcxNDk જીવનવ્યવસ્થા]
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૭
| ૧૯૬૭
| [[પ્રબોધ પંડિત|ડૉ. પ્રબોધ પંડિત]]
| [[ડૉ. પ્રબોધ પંડિત]]
| ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ<br />અને ધ્વનિ પરાવર્તન
| ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ<br />અને ધ્વનિ પરાવર્તન
|  
| ભાષાવિજ્ઞાન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૬૮
| ૧૯૬૮
| [[સુંદરમ્]]
| [[સુંદરમ્]]
| અવલોકના
| [https://issuu.com/ekatra/docs/avlokna_r?fr=sMmQ1MzUzMjcxNDk અવલોકના]
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 90: Line 93:
| [[સ્વામી આનંદ]] (અસ્વીકાર)
| [[સ્વામી આનંદ]] (અસ્વીકાર)
| [https://issuu.com/ekatra/docs/001_kul_kathao_swami_anand?fr=sMDUwYzUzMjcxNDk કુળકથાઓ]
| [https://issuu.com/ekatra/docs/001_kul_kathao_swami_anand?fr=sMDUwYzUzMjcxNDk કુળકથાઓ]
|  
| રેખાચિત્રો
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 96: Line 99:
| [[નગીનદાસ પારેખ]]
| [[નગીનદાસ પારેખ]]
| અભિનવનો રસવિચાર
| અભિનવનો રસવિચાર
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૭૧
| ૧૯૭૧
| [[ચંદ્રવદન મહેતા]] (ચં. ચી. મહેતા)
| [[ચંદ્રવદન મહેતા]] (ચં. ચી. મહેતા)
| નાટ્ય ગઠરિયાં
| [https://issuu.com/ekatra/docs/011_naty_gathariya_chandravadan_maheta?fr=sYTEwMzUzMjcxNDk નાટ્ય ગઠરિયાં]
|  
| આત્મકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 108: Line 111:
| [[ઉમાશંકર જોષી]]
| [[ઉમાશંકર જોષી]]
| કવિની શ્રદ્ધા
| કવિની શ્રદ્ધા
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૭૪
| ૧૯૭૪
| [[અનંતરાય મણિશંકર રાવળ|અનંતરાય રાવળ]]
| [[અનંતરાય રાવળ]]
| તારતમ્ય
| [[તારતમ્ય]]
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 120: Line 123:
| [[મનુભાઈ પંચોળી]] 'દર્શક'
| [[મનુભાઈ પંચોળી]] 'દર્શક'
| સોક્રેટીસ
| સોક્રેટીસ
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૭૬
| ૧૯૭૬
|  [[ઉશનસ્|નટવરલાલ કે. પંડ્યા]] '[[ઉશનસ્]]'
|  [[ઉશનસ્]]
| [[અશ્વત્થ]]
| અશ્વત્થ
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૭૭
| ૧૯૭૭
| રઘુવીર ચૌધરી
| [[રઘુવીર ચૌધરી]]
| ઉપરવાસ
| ઉપરવાસ
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 138: Line 141:
| [[હરીન્દ્ર દવે]]
| [[હરીન્દ્ર દવે]]
| હયાતી
| હયાતી
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૭૯
| ૧૯૭૯
| [[જગદીશ જોષી]]
| [[જગદીશ જોષી]]
| વમળનાં વન
| [https://issuu.com/ekatra/docs/012_vamalna_van_jagdish_joshi?fr=sMGE0ZTUzMjcxNDk વમળનાં વન]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૦
| ૧૯૮૦
| [[જયન્ત પાઠક]]
| [[જયન્ત પાઠક]]
| અનુનય
| [[અનુનય]]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૧
| ૧૯૮૧
| હરિવલ્લભ ભાયાણી
| [[હરિવલ્લભ ભાયાણી]]
| રચના અને સંરચના
| રચના અને સંરચના
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૨
| ૧૯૮૨
| પ્રિયકાંત મણિયાર
| [[પ્રિયકાંત મણિયાર]]
| લીલેરો ઢાળ
| [https://issuu.com/ekatra/docs/005_lilero_dhal_priykant_maniyar?fr=sYjk2ZTUzMjcxNDk લીલેરો ઢાળ]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૩
| ૧૯૮૩
| [[સુરેશ જોષી]] (અસ્વીકાર)<ref name="Panchal2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=6AMOIkTYkOQC&pg=PP2|title=Makers of Indian Literature: Suresh Joshi|last=પંચાલ|first=શિરિષ|publisher=Sahitya Akademi|year=૨૦૦૪|isbn=978-81-260-1922-9|location=|pages=૨–૬૬|author-link=}}</ref><ref name="Devy2002">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=FMF2PL7HgeEC&pg=PA184|title=Indian Literary Criticism: Theory and Interpretation|author=G. N. Devy|date=૧ જાન્યુઆરી ૨૦૦૨|publisher=Orient Blackswan|isbn=978-81-250-2022-6|page=૧૮૪}}</ref>
| [[સુરેશ જોષી]] (અસ્વીકાર)
| ચિન્તયામિ મનસા
| [[ચિન્તયામિ મનસા]]
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 174: Line 177:
| [[રમણલાલ જોષી]]
| [[રમણલાલ જોષી]]
| વિવેચનની પ્રક્રિયા
| વિવેચનની પ્રક્રિયા
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૫
| ૧૯૮૫
| [[કુન્દનિકા કાપડીઆ|કુંદનિકા કાપડિયા]]
| [[કુંદનિકા કાપડિયા]]
| [[સાત પગલાં આકાશમાં]]
| સાત પગલાં આકાશમાં
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૬
| ૧૯૮૬
| [[ચંદ્રકાન્ત શેઠ]]
| [[ચંદ્રકાન્ત શેઠ]]
| [[ધૂળમાંની પગલીઓ]]
| ધૂળમાંની પગલીઓ
|  
| સ્મૃતિચિત્રો
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 192: Line 195:
| [[સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર]]
| [[સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર]]
| જટાયુ
| જટાયુ
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 198: Line 201:
| [[ભગવતીકુમાર શર્મા]]
| [[ભગવતીકુમાર શર્મા]]
| અસૂર્યલોક
| અસૂર્યલોક
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૮૯
| ૧૯૮૯
| [[જોસેફ મેકવાન]]
| [[જોસેફ મેકવાન]]
| [[આંગળિયાત]]
| આંગળિયાત
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૦
| ૧૯૯૦
| [[અનિલ જોશી]]
| [[અનિલ જોશી]]
| સ્ટેચ્યુ
| [[સ્ટેચ્યૂ]]
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૧
| ૧૯૯૧
| [[લાભશંકર ઠાકર]]
| [[લાભશંકર ઠાકર]]
| ટોળાં, અવાજ, ઘોંઘાટ
| [[ટોળાં અવાજ ઘોંઘાટ]]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૨
| ૧૯૯૨
| [[ભોળાભાઈ પટેલ]]
| [[ભોળાભાઈ પટેલ]]
| દેવોની ઘાટી
| [[દેવોની ઘાટી]]
|  
| પ્રવાસ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 233: Line 236:
| ૧૯૯૪
| ૧૯૯૪
| [[રમેશ પારેખ]]
| [[રમેશ પારેખ]]
| [[વિતાન સુદ બીજ]]
| વિતાન સુદ બીજ
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૫
| ૧૯૯૫
| [[વર્ષા અડાલજા]]
| [[વર્ષા મહેન્દ્રભાઈ અડાલજા|વર્ષા અડાલજા]]
| [[અણસાર]]
| અણસાર
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 246: Line 249:
| [[હિમાંશી શેલત]]
| [[હિમાંશી શેલત]]
| અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં
| અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં
|  
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૭
| ૧૯૯૭
| [[અશોકપુરી ગોસ્વામી]]
| અશોકપુરી ગોસ્વામી
| કૂવો
| કૂવો
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૧૯૯૮
| ૧૯૯૮
| [[જયંત કોઠારી]]
| [[જયંત કોઠારી]] (અસ્વીકાર)
| વાંકદેખાં વિવેચન
| વાંકદેખાં વિવેચન
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 264: Line 267:
| [[નિરંજન ભગત]]
| [[નિરંજન ભગત]]
| ગુજરાતી સાહિત્ય-પૂર્વાધ-ઉતરાર્ધ
| ગુજરાતી સાહિત્ય-પૂર્વાધ-ઉતરાર્ધ
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 270: Line 273:
| [[વિનેશ અંતાણી]]
| [[વિનેશ અંતાણી]]
| ધૂંઘભરી ખીણ
| ધૂંઘભરી ખીણ
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 276: Line 279:
| [[ધીરુબેન પટેલ]]
| [[ધીરુબેન પટેલ]]
| આગંતુક
| આગંતુક
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૦૨
| ૨૦૦૨
| [[ધ્રુવ ભટ્ટ]]
| [[ધ્રુવ ભટ્ટ]]
| [[તત્વમસિ]]
| તત્વમસિ
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૦૩
| ૨૦૦૩
| [[બિંદુ ભટ્ટ]]
| બિંદુ ભટ્ટ
| [[અખેપાતર]]
| અખેપાતર
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 294: Line 297:
| [[અમૃતલાલ વેગડ]]
| [[અમૃતલાલ વેગડ]]
| સૌંદર્યની નદી નર્મદા
| સૌંદર્યની નદી નર્મદા
|  
| પ્રવાસ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 300: Line 303:
| [[સુરેશ દલાલ]]
| [[સુરેશ દલાલ]]
| અખંડ ઝાલર વાગે
| અખંડ ઝાલર વાગે
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૦૬
| ૨૦૦૬
| [[રતિલાલ 'અનિલ']]
| [[રતિલાલ ‘અનિલ’]]
| આટાનો સૂરજ
| આટાનો સૂરજ
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 312: Line 315:
| [[રાજેન્દ્ર શુક્લ]]
| [[રાજેન્દ્ર શુક્લ]]
| ગઝલ સંહિતા
| ગઝલ સંહિતા
|  
| કવિતા
|-  
|-  
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૦૮
| ૨૦૦૮
| [[સુમન શાહ]]  
| [[સુમન શાહ]]
| ફટફટિયુ
| [https://issuu.com/ekatra/docs/004_fatfatiyu_suman_shah?fr=sZDYyNzUzMjcxNDk ફટફટિયુ]
|  
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 324: Line 327:
| [[શિરિષ પંચાલ]] (અસ્વીકાર)
| [[શિરિષ પંચાલ]] (અસ્વીકાર)
| વાત આપણા વિવેચનની
| વાત આપણા વિવેચનની
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 330: Line 333:
| [[ધીરેન્દ્ર મહેતા]]
| [[ધીરેન્દ્ર મહેતા]]
| છાવણી
| છાવણી
|  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 336: Line 339:
| [[મોહન પરમાર]]
| [[મોહન પરમાર]]
| અંચળો
| અંચળો
|  
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૨
| ૨૦૧૨
| [[ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા]]
| [[ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા]]
| સાક્ષીભાષ્ય
| [https://issuu.com/ekatra/docs/007_saxi_bhashya_chandrkan_topiwala?fr=sODU4NTUzMjcxNDk સાક્ષીભાષ્ય]
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૩
| ૨૦૧૩
| [[ચિનુ મોદી]]
| [[ચિનુ મોદી]]
| ખારા ઝારણ
| [[ખારાં ઝરણ]]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૪
| ૨૦૧૪
| [[અશ્વિન મહેતા]]
| [[અશ્વિન મહેતા]]
| છબી ભીતરની
| [https://issuu.com/ekatra/docs/006_chabi_bhitarni_ashvin_maheta_b64c137056ff36?fr=sOTBiOTUzMjcxNDk છબિ ભીતરની]
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૫
| ૨૦૧૫
| [[રસિક શાહ]]
| [[રસિક શાહ]]
| અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨)
| [https://issuu.com/ekatra/docs/015_ante_aarambh_rasik_shah_1?fr=sZDFlZDUzMjcxNDk અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨)]
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૬
| ૨૦૧૬
| [[કમલ વોરા]]
| [[કમલ વોરા]]
| અનેકાનેક
| [[અનેકએક]]
|  
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 372: Line 375:
| [[ઊર્મિ દેસાઈ]]
| [[ઊર્મિ દેસાઈ]]
| ગુજરાતી વ્યાકરણનાં બસો વર્ષ
| ગુજરાતી વ્યાકરણનાં બસો વર્ષ
|  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
| ૨૦૧૮
| ૨૦૧૮
| [[શરીફા વીજળીવાળા]]<ref>{{cite tweet |user= chitralekhamag|number= 1070385630872551424|date=2018-12-06|title=વર્ષ ૨૦૧૮ના સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કારની જાહેરાત... }}</ref>
| [[શરીફા વીજળીવાળા]]
| વિભાજનની વ્યથા
| વિભાજનની વ્યથા
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
Line 384: Line 387:
| [[રતિલાલ બોરીસાગર]]
| [[રતિલાલ બોરીસાગર]]
| મોજમાં રે'વું રે!
| મોજમાં રે'વું રે!
|  
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
|૨૦૨૦
|૨૦૨૦
|[[હરીશ મીનાશ્રુ]]
| [[હરીશ મીનાશ્રુ]]
|''બનારસ ડાયરી''
|''બનારસ ડાયરી''
|
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| {{autorow}}
|૨૦૨૧
|૨૦૨૧
|યજ્ઞેશ દવે<ref name="First India 2022">{{cite web |title=Sahitya Akademi Award goes to Rajkotian after 27-year wait|website=First India|date=15 February 2022|url=https://firstindia.co.in/news/india/sahitya-akademi-award-goes-to-rajkotian-after-27-year-wait|access-date=28 March 2022}}</ref>
| [[યજ્ઞેશ દવે]]
|''ગંધમંજૂષા''
|''[[ગંધમંજૂષા]]''
|
| કવિતા
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૨
| [[ગુલામમોહમ્મદ શેખ]]
|''ઘેર જતાં''
| નિબંધ
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૩
|વિનોદ જોશી
|''[[સૈરન્ધ્રી]]''
|કવિતા
|}
|}
</center>

Revision as of 15:11, 6 May 2024

સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો
Academy books title.jpg


આપણે ત્યાં ઉત્તમ સાહિત્યકારો અને તેમના સાહિત્યને પુરસ્કૃત કરવાની પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે. ૧૯૫૪માં સ્થાપિત સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હી ૧૯૫૫થી ભારતની માન્ય ભાષાઓમાં પ્રકાશિત ઉત્તમ પુસ્તકને પ્રતિવર્ષ સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર અર્પણ કરે છે. ગુજરાતીમાં પ્રથમ પુરસ્કૃત પુસ્તક ‘મહાદેવભાઈ દેસાઈની ડાયરી’ (લેખક: મહાદેવભાઈ દેસાઈ)થી લઈને આજ સુધીના પુરસ્કૃત પુસ્તકોને વાચકો સમક્ષ મૂકવાના હેતુથી એકત્ર ‘સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તક શ્રેણી’ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. ડાયરી, છંદશાસ્ત્ર, તત્ત્વજ્ઞાન, ભાષાવિજ્ઞાન, સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ, ચરીત્ર, પ્રવાસ, નિબંધ, વિવેચન, કવિતા, નાટક, વાર્તા, નવલકથા — એમ વિવિધ ક્ષેત્રે પુરસ્કૃત પુસ્તકોમાંની આ સાહિત્યસમૃદ્ધિ આપની સમક્ષ મૂકતા એકત્ર આનંદ અનુભવે છે.

(નોંધ : અહીં જે જે પુસ્તકોની સંમતિ લેખક કે તેમના વારસદારો પાસેથી મળી છે તે પુસ્તકો ઈ-પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. આગળ જેમ જેમ સંમતિ મળતી જશે તેમ તેમ પુસ્તકો ઉમેરવામાં આવશે.)

ક્રમાંક પુરસ્કાર વર્ષ સર્જક કૃતિ કૃતિપ્રકાર
૧૯૫૫ મહાદેવભાઈ દેસાઈ મહાદેવભાઈની ડાયરી ડાયરી
૧૯૫૬ રામનારાયણ વિ. પાઠક બૃહદ્ પિંગળ છંદશાસ્ત્ર
૧૯૫૮ સુખલાલ સંઘવી દર્શન અને ચિંતન ડાયરી
૧૯૬૦ રસિકલાલ પરીખ શર્વિલક નાટક
૧૯૬૧ રામસિંહજી રાઠોડ કચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન સાંસ્કૃતિક ઈતિહાસ
૧૯૬૨ વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી ઉપાયન વિવેચન
૧૯૬૩ રાજેન્દ્ર શાહ શાંત કોલાહલ કવિતા
૧૯૬૪ ડોલરરાય માંકડ નૈવેદ્ય નિબંધ
૧૯૬૫ દત્તાત્રેય બાલકૃષ્ણ કાલેલકર જીવનવ્યવસ્થા નિબંધ
૧૯૬૭ ડૉ. પ્રબોધ પંડિત ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ
અને ધ્વનિ પરાવર્તન 		ભાષાવિજ્ઞાન
૧૯૬૮ સુંદરમ્ અવલોકના વિવેચન
૧૯૬૯ સ્વામી આનંદ (અસ્વીકાર) કુળકથાઓ રેખાચિત્રો
૧૯૭૦ નગીનદાસ પારેખ અભિનવનો રસવિચાર વિવેચન
૧૯૭૧ ચંદ્રવદન મહેતા (ચં. ચી. મહેતા) નાટ્ય ગઠરિયાં આત્મકથા
૧૯૭૩ ઉમાશંકર જોષી કવિની શ્રદ્ધા વિવેચન
૧૯૭૪ અનંતરાય રાવળ તારતમ્ય વિવેચન
૧૯૭૫ મનુભાઈ પંચોળી 'દર્શક' સોક્રેટીસ નવલકથા
૧૯૭૬ ઉશનસ્ અશ્વત્થ કવિતા
૧૯૭૭ રઘુવીર ચૌધરી ઉપરવાસ નવલકથા
૧૯૭૮ હરીન્દ્ર દવે હયાતી કવિતા
૧૯૭૯ જગદીશ જોષી વમળનાં વન કવિતા
૧૯૮૦ જયન્ત પાઠક અનુનય કવિતા
૧૯૮૧ હરિવલ્લભ ભાયાણી રચના અને સંરચના વિવેચન
૧૯૮૨ પ્રિયકાંત મણિયાર લીલેરો ઢાળ કવિતા
૧૯૮૩ સુરેશ જોષી (અસ્વીકાર) ચિન્તયામિ મનસા નિબંધ
૧૯૮૪ રમણલાલ જોષી વિવેચનની પ્રક્રિયા વિવેચન
૧૯૮૫ કુંદનિકા કાપડિયા સાત પગલાં આકાશમાં નવલકથા
૧૯૮૬ ચંદ્રકાન્ત શેઠ ધૂળમાંની પગલીઓ સ્મૃતિચિત્રો
૧૯૮૭ સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર જટાયુ કવિતા
૧૯૮૮ ભગવતીકુમાર શર્મા અસૂર્યલોક નવલકથા
૧૯૮૯ જોસેફ મેકવાન આંગળિયાત નવલકથા
૧૯૯૦ અનિલ જોશી સ્ટેચ્યૂ નિબંધ
૧૯૯૧ લાભશંકર ઠાકર ટોળાં અવાજ ઘોંઘાટ કવિતા
૧૯૯૨ ભોળાભાઈ પટેલ દેવોની ઘાટી પ્રવાસ
૧૯૯૩ નારાયણ દેસાઈ અગ્નિકુંડમાં ઊગેલું ગુલાબ જીવનચરિત્ર
૧૯૯૪ રમેશ પારેખ વિતાન સુદ બીજ કવિતા
૧૯૯૫ વર્ષા અડાલજા અણસાર નવલકથા
૧૯૯૬ હિમાંશી શેલત અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં ટૂંકી વાર્તા
૧૯૯૭ અશોકપુરી ગોસ્વામી કૂવો નવલકથા
૧૯૯૮ જયંત કોઠારી (અસ્વીકાર) વાંકદેખાં વિવેચન વિવેચન
૧૯૯૯ નિરંજન ભગત ગુજરાતી સાહિત્ય-પૂર્વાધ-ઉતરાર્ધ વિવેચન
૨૦૦૦ વિનેશ અંતાણી ધૂંઘભરી ખીણ નવલકથા
૨૦૦૧ ધીરુબેન પટેલ આગંતુક નવલકથા
૨૦૦૨ ધ્રુવ ભટ્ટ તત્વમસિ નવલકથા
૨૦૦૩ બિંદુ ભટ્ટ અખેપાતર નવલકથા
૨૦૦૪ અમૃતલાલ વેગડ સૌંદર્યની નદી નર્મદા પ્રવાસ
૨૦૦૫ સુરેશ દલાલ અખંડ ઝાલર વાગે કવિતા
૨૦૦૬ રતિલાલ ‘અનિલ’ આટાનો સૂરજ નિબંધ
૨૦૦૭ રાજેન્દ્ર શુક્લ ગઝલ સંહિતા કવિતા
૨૦૦૮ સુમન શાહ ફટફટિયુ ટૂંકી વાર્તા
૨૦૦૯ શિરિષ પંચાલ (અસ્વીકાર) વાત આપણા વિવેચનની વિવેચન
૨૦૧૦ ધીરેન્દ્ર મહેતા છાવણી નવલકથા
૨૦૧૧ મોહન પરમાર અંચળો ટૂંકી વાર્તા
૨૦૧૨ ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા સાક્ષીભાષ્ય વિવેચન
૨૦૧૩ ચિનુ મોદી ખારાં ઝરણ કવિતા
૨૦૧૪ અશ્વિન મહેતા છબિ ભીતરની નિબંધ
૨૦૧૫ રસિક શાહ અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨) નિબંધ
૨૦૧૬ કમલ વોરા અનેકએક કવિતા
૨૦૧૭ ઊર્મિ દેસાઈ ગુજરાતી વ્યાકરણનાં બસો વર્ષ વિવેચન
૨૦૧૮ શરીફા વીજળીવાળા વિભાજનની વ્યથા નિબંધ
૨૦૧૯ રતિલાલ બોરીસાગર મોજમાં રે'વું રે! નિબંધ
૨૦૨૦ હરીશ મીનાશ્રુ બનારસ ડાયરી કવિતા
૨૦૨૧ યજ્ઞેશ દવે ગંધમંજૂષા કવિતા
૨૦૨૨ ગુલામમોહમ્મદ શેખ ઘેર જતાં નિબંધ
૨૦૨૩ વિનોદ જોશી સૈરન્ધ્રી કવિતા
Retrieved from "https://wiki.ekatrafoundation.org/index.php?title=સાહિત્ય_અકાદમી_પુરસ્કૃત_પુસ્તકો&oldid=73368"