ભારતીય કાવ્યસિદ્ધાંત

ભારતીય કાવ્યસિદ્ધાંત

જયંત કોઠારી – નટુભાઈ રાજપરા

પ્રારંભિક

• ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ
• પ્રારંભિક
• નિવેદન
• સ્વાગત
• કૃતિ-પરિચય
• સર્જક-પરિચય

અનુક્રમ

• કાવ્ય અને કાવ્યતત્ત્વ

* આરંભમંગલ

• કવિસૃષ્ટિ અને બ્રહ્માની સૃષ્ટિ
• કવિઓ નિરંકુશ છે

• શબ્દશક્તિ
• વાક્યાર્થબોધનો પ્રશ્ન અને તાત્પર્યશક્તિ
• શબ્દસંકેત
• અભિધા
• લક્ષણા
• લક્ષણાના પ્રકારો
• લક્ષણાનું પ્રયોજન અને વ્યંજના
• વ્યંજના
• વ્યંજનાના પ્રકારો
• વ્યંજનાપ્રતિપાદન
• અભિધા અને વ્યંગ્યાર્થ
• લક્ષણા અને વ્યંગ્યાર્થ
• તાત્પર્યવૃત્તિ અને વ્યંગ્યાર્થ
• અનુમાન અને વ્યંગ્યાર્થ
• અલંકારાદિ અને વ્યંગ્યાર્થ
• રસ
• રસની પરિભાષા
• સ્થાયી અને સંચારી ભાવ
• વિભાવ
• અનુભાવો
• સાત્ત્વિક ભાવ
• રસાસ્વાદના પ્રકારો
• રસાભાસ અને ભાવાભાસ
• રસનિષ્પત્તિની પ્રક્રિયા
• ભટ્ટ લોલ્લટનો મત
• શ્રી શંકુકનો મત
• ભટ્ટ નાયકનો મત
• અભિનવગુપ્તનો મત
• રસનું સ્વરૂપ
• સાધારણીકરણવ્યાપાર
• ભાવકનો રસાનુભવ
• રસની સંખ્યા
• રસોમાં તારતમ્ય

* અલંકાર

• અલંકાર ગુણ ઔચિત્યાદિ
• ગુણ
• ગુણ અને અલંકાર
• રીતિ અને વૃત્તિ
• શય્યા અને પાક
• કાવ્યદોષ
• ઔચિત્ય

* ધ્વનિ અને વક્રોક્તિ

• ધ્વનિ
• ધ્વનિનું સ્વરૂપ
• ધ્વનિના ત્રણ પ્રકારો
• વક્રોક્તિ
• વક્રતાના પ્રકારો
• કાવ્યના માર્ગો

* કાવ્યલક્ષણ અને કાવ્યના પ્રકારો

• કાવ્યના આત્માની ખોજ
• મમ્મટની કાવ્યની વ્યાખ્યા
• કાવ્યલક્ષણ : તુલનાત્મક ચર્ચા
• કાવ્યના પ્રકારો
• ધ્વનિકાવ્યના પ્રભેદો
• ગુણીભૂતવ્યંગ્યકાવ્યના પ્રભેદો
• ચિત્રકાવ્યના પ્રભેદો

* કાવ્યહેતુ અને કાવ્યપ્રયોજન

• કાવ્યહેતુ
• કાવ્યપ્રયોજન

* પરિશિષ્ટ

• [૧] શબ્દસંકેત
• [૨] તાત્પર્યબાધ
• [૩] ‘कर्मणि कुशलः’
• [૪] શુદ્ધા અને ગૌણી લક્ષણા
• [૫] ઉપાદાનલક્ષણા
• [૬] લક્ષણા અને અલંકાર
• [૭] વ્યંજના
• [૮] અભિધામૂલ વ્યંજના અને શ્લેષ
• [૯] સ્ફોટવાદ
• [૧૦] અનુમાન અને વ્યંજના
• [૧૧] ભટ્ટ લોલ્લટનો મત
• [૧૨] શ્રી શંકુકનો મત
• [૧૩] ભટ્ટ નાયકનો મત
• [૧૪] આચાર્ય અભિનવગુપ્તનો મત
• [૧૫] સાધારણીકરણ
• [૧૬] સધારણીકરણ અને વ્યવહારજીવન
• [૧૭] સાધારણીકરણ સાધતી શક્તિ
• [૧૮] વૃત્તિ અને રીતિ
• [૧૯] ઔચિત્ય
• [૨૦] ધ્વનિ અને લાવણ્ય
• [૨૧] અલંકારધ્વનિ
• [૨૨] અલંકારની અસ્ફુટતા
• [૨૩] કાવ્યલક્ષણ
• [૨૪] निःशेषच्युतचन्दनंમાં વ્યંગ્યાર્થબોધ
• [૨૫] ગુણીભૂતવ્યંગ્યકાવ્ય
• [૨૬] ચિત્રકાવ્ય

• સંદર્ભસૂચિ