બાળ કાવ્ય સંપદા

ગુજરાતી બાળકાવ્યસંપદા

સંપાદક: શ્રદ્ધા ત્રિવેદી

પ્રારંભિક

• ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ
• પ્રારંભિક
• સંપાદકીય
• સંપાદક-પરિચય
• કૃતિ-પરિચય

અજ્ઞાત	⁠-⁠	ઈશ્વરસ્તુતિ વિશે
		ગાડી... ગાડી...
		ઘોડો
		ચકલી
		ચાંદા વિશે
		દે
		મારો છે મોર
		સાઇકલ મારી...
		સૌને ગમે
નરસિંહ મહેતા	(ઈ.સ. 15મી સદી)	જળકમળ છાંડી જાને
		જાગ ને જાદવ
		વૈષ્ણવજન
મીરાંબાઈ	(ઈ.સ. 15મી સદી ઉત્તરાર્ધ)	લે ને તારી લાકડી
દલપતરામ	(1820-1898)	ઊંટના અઢારે વાંકા
		એક ભોળો ભાભો
		ગાય વિશે
		ચોખ્ખાઈ
		પરમેશ્વરની પ્રાર્થના
		પંખીઓના સંપની ગરબી
		પોપટ
		બાલપ્રાર્થના
		ભીંડો ભાદરવા તણો
		વસંતઋતુનું વર્ણન
		શરણાઈવાળો
		સર્વવ્યાપક ઈશ્વર વિશે
ગો. ક. દેલવાડાકર	(1869-1935)	પંખીઓનો આનંદ
દામોદર ખુ બોટાદકર	(1870-1924)	જનની
ન્હાનાલાલ	(1877-1946)	તારા
		પ્રભુ પ્રાર્થના વિશે
		સાચના સિપાઈ
ચંદુલાલ દેસાઈ	(1882-1968)	તારા (૨)
ઉપેન્દ્રાચાર્ય	(1885-1937)	અજબ જેવી વાત છે !
ગિજુભાઈ	(1885-1939)	પારેવાં
ત્રિભુવન વ્યાસ	(1888-1975)	કેવી મજા !
		કોણે કર્યાં ?
		ખિસકોલી
		ઘરનો વાઘ
		ચકીબેન
		તારલિયા
		તું માતા છે તું પિતા
		દાદાનો ડંગોરો
		નિશાળ
		ફૂદરડી
		ભારત નિશાન
		સાગર
		હેતના સાગર
જુગતરામ દવે	(1892-1985)	બંદો
		મીઠાં બોર
દેશળજી પરમાર	(1894-1966)	મોગરાની માળ
		વા પવન વા
ઝવેરચંદ મેઘાણી	(1896-1947)	કેવાં કિલ્લોલે
		ચારણ કન્યા
		નાના થૈને રે !
		વનરાજનું હાલરડું
		શિવાજીનું હાલરડું
		હાલો ગલૂડાં રમાડવા જી રે !
પ્રીતમલાલ મજમુદાર	(1900-1991)	અભિલાષ
		એ પરપોટો
		એ ભૂલ
		કંઈ ખોવાય છે ?
		કોણે દીઠી ?
		ચગડોળ
		ચાંદામામા
		ડુંગર ડુંગર
		પત્તો નથી
		મને કહોને
		માટીની હોંશ
		હું તો જાઉં
ચંદ્રવદન ચી. મહેતા	(1901-1991)	અમે રમકડાં
		આશિષ
		ઉંદરભાઈનું માળિયું
		એક બિલાડી (1-2)
		કીડીનું ગીત
		જય હો ગરવી ગુજરાત
		દીવડો
		બાબીબહેન
		ભવિષ્યવેત્તા
		રમકડાંનો દરબાર
		વાજાં
		હાલાં
પૂજાલાલ	(1901-1985)	નાની-શી બહેન
		પતંગિયાને
સ્નેહરશ્મિ	(1903-1991)	તરાપો
		નમીએ તુજને
		પૂજાનાં ફૂલ
		ફૂલછાબ
		બિલાડીની સાડી
		મારે જાણવું છે
		રમવાને આવો પોપટજી
		રાત
		સામે પાર ઉતરીએ
		સૌને ગમે (૨)
અમૃતલાલ પારેખ	(1904-1990)	બા ! જો થાઉં
		માછલી
		શણગાર
		સૌથી સારું કોણ ?
		હરણાં
વસંત નાયક	(1905-1981)	નાચો નાચો
		સરઘસ
જયંતીલાલ આચાર્ય	(1906-1988)	મંદિર તારું
પુષ્પાબહેન વકીલ	(1908-1983)	આપો... આપો
રમણલાલ સોની	(1908-2006)	આજ દિવાળી દીવાવાળી
		ઈડરનો વાણિયો
		એકડો
		કેવી મજા ! (૨)
		ખદુક, ઘોડી ખદુક
		જંબો જંબો હાથીડો
		પુષ્પની પ્યાલી
		મીની માસી
		શ્રીમાન અમથાલાલ
		સિંહની પરોણાગત
સુન્દરમ્	(1908-1991)	અમે રૂમઝૂમ
		એમ મને થાય
		કહો તો...
		ખીલીશું
		ચલ જઈએ...
		જ્યોત જગાવો
		ટિટોડી અને સાગર
		પગલાં
		પહેલવહેલી
		રંગ રંગ વાદળિયાં
		હું તો પૂછું
ધૈર્યચન્દ્ર બુદ્ધ	(1909-2000)	ચબૂતરો
પિનાકીન ત્રિવેદી	(1910-1988)	ઊડ્યાં કરું
		હોડી હોડી
પ્રેમશંકર ન. ભટ્ટ	(1910-2016)	નાનો-મોટો
મૂળજીભાઈ પીતાંબરદાસ શાહ	(1910-1975)	ચાંદલિયા
		ખેતરને ખોળે
		વીરને
		ચાંદલાને
		કાગળની હોડી
		તારલી
રમણીક અરાલવાળા	(1910-1981)	ચાંદરણી ગાય
અવિનાશ વ્યાસ	(1911-1984)	તારે મેહુલિયા
ઉમાશંકર જોશી	(1911-1988)	નવાં ફોરાં
		નામ શું તારું
		ઝરણું
કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી	(1911-1960)	અભિલાષ (૨)
		કૂકડાનું ગીત
		ચાડિયાનું ગીત
		પતંગિયું ને ચંબેલી
		હંસગાન
સુરેશા મજમુદાર	(1911)	ઊડવું છે આકાશ
		મારા પપ્પા
સોમાભાઈ ભાવસાર	(1911-1984)	આમંત્રણ
		એક એક બીજ
		કેવી મજા ! (૩)
		જો હું થાઉં
		પોપટ (૨)
		ફૂલગીત
		બહેન
		હોળી
નાથાલાલ દવે	(1912-1991)	નવી નિશાળ
		પા...પા પગલી
પ્રહલાદ પારેખ	(1912-1962)	વાવણી
રાજેન્દ્ર શાહ	(1913-2010)	ખુલ્લામાં જઈ રમીએ
		પ્રશ્ન
		બેન મારી
		હોડી
મનુભાઈ ત્રિવેદી ‘સરોદ’	(1914-1972)	નળ
		પાંખ મને દે તારી
મહિપતરામ જોષી	(1915)	અમે પંખી
જતીન્દ્ર આચાર્ય	(1916-1998)	આવ રે, મેવલા !
		કોણ કરે આ કારીગરી !
		ગણેશ દેવા
		પી-પી ગાડી
		ફરતાં ફરતાં ફોરાં
		હરિવરનાં હથિયાર
		હો ખેડુ !
નારાયણ તપોધન	(1916-2000)	ડપકાભાઈ
પિનાકીન ઠાકોર	(1916-1995)	ચંદની
		ફોરાં
બાલમુકુન્દ દવે	(1916-1993)	કેમ ચાલે ?
		ઘડવૈયા
		ફૂલભંડારી
		વાદળીઓનું ગીત
શામજીભાઈ જમોડ	(1916)	જાંબુડો
		પીળું પતંગિયું
એની સરૈયા	(1917-1985)	ઊડું ઊડું
		હું તો નાચું રે...
જગદીપ વીરાણી	(1917-1956)	વા વા વંટોળિયા
ઉશનસ્	(1920-2011)	પરથમ છાંટા
		પ્રથમ વરસાદે
સુશીલા ઝવેરી	(1920-2007)	બારીમાં આકાશ
		શું શું ગમે ?
રમણલાલ વ્યાસ	(1921)	કોણ મૂકી જતું ?
		બાળ રૂપાળાં હોં !
હસિત બૂચ	(1921-1989)	મજા પડી
મકરન્દ દવે	(1922-2005)	આપણી ટોળી
		કરો રમકડાં કૂચ કદમ
		ચાલો, સાગરપારે!
		નીંદરને નોતરું
		નીંદર રાણીને મનામણાં
		ફરિયાદ
		મને હું બહુ ગમું!
		હમ બડા જાદુગર આયા
ભાનુભાઈ પંડ્યા	(1923)	આકાશે ચમકે તારા
		એકથી દસ
		ચાલો હસીએ.... સાથે હસીએ
		મોરબીનો રાજા
		વરસાદ
		શબ્દલોકમાં ‘અ'
બળદેવ પરમાર	(1924)	ઓ મા !
		ઝાપટાં આવે
		દાદીમાનું હાલરડું
મોહનભાઈ ભાવસાર દીનબંધુ	(1925)	ટચૂકડી
જયંત શુક્લ	(1926)	કૂકડે કૂક
		ગાવલડી
		ચાંદલો ગમે
		થાળી જેવો થઈને
		દિવાળીના દિવસો
		સૂરજ દાદા
રવીન્દ્ર ઠાકોર	(1928)	તડકો
		દાદાજીની મૂછ
જનક દવે	(1930)	મેહૂલિયો
નરોત્તમ વાળંદ	(1931)	હું છું ખાખી બાવો
નાગજીભાઈ દેસાઈ	(1931)	એક રૂપિયાના દસકા
કલાધર વૈષ્ણવ	(1932)	પતંગિયાં રૂપાળાં
જયંતીલાલ દવે	(1932)	અમે ગ્યા'તાં
		કેવી મજા ! (૪)
		મઘમઘતાં ફૂલ
સુરેશ દલાલ	(1932-2012)	અમે
		અમે નાનાં નાનાં બાળ
		અંદોરો કંદોરો
		અંધકારના હાથી ઉપર
		આજ પ્રભાતે
		આપણે
		આવજો
		ઝાડની માયા
		ડાળ હીંચકો
		નાનો તોયે
		શ્રાવણિયો
કિરીટ પુરોહિત ‘કંદર્પ’	(1933)	હું ખેલાડી પાક્કો
ધનસુખલાલ પારેખ	(1934)	આવો ચાંદલિયા
		આવો નીંદરાણી
		ઝરણું (૨)
		મને ગમે
		મસ્તરામ મોન્ટુ
સુધીર દેસાઈ	(1934)	પરપોટો
		મારી હોડી
		સૂરજદાદા
માણેકલાલ પટેલ	(1935)	શ્રાવણ
		હંબો હંબો
માલિની શાસ્ત્રી	(1935)	પાણીને વધામણાં
		ફૂલોમાં ફૂલ
		સાગરને ખોળે
		હોળી આવી રે
વિનોદ જાની	(1935)	આવ રે વરસાદ
		કોડિયું
		ના મળશે જળની પ્યાલી
		રેતી
		શિયાળો
		સાંભળોને ચાંદામામા
હંસાબહેન પાઠક	(1935)	ડેલીએથી દાદા આવે
પ્રભુલાલ દોશી	(1936)	મામા આવે
નિરંજન સરકાર	(1936)	જઈને કોઈ કે'જો
અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ	(1937-1981)	શબરી
જગદીશ ધ. ભટ્ટ	(1937-2019)	ઉષા
		કીડીની વાત
		કોણે ?
		તા... તા.. થૈ...
		નાચે છે મોર
		પંખીઓ તમામ
		મજાની ખિસકોલી
		મારે જાવું છે
મગનલાલ ગંધા	(1937)	આપો એક
		મોટા થૈ જાશું
ચંદ્રકાન્ત શેઠ	(1938-2024)	આવ રે વરસાદ (૨)
		એથી અમને ગમતા
		ઓ ખિસકોલી ! ઓ ખિસકોલી !
		કરશું
		ઘોડે ચડીને આવું છું
		ઝાડ રે ઝાડ !
		દઈશ
		ફુવારે તું
		મારું બેન્ડ
		સમજણ તે આપણા બેની
		હરણું
		હું તો ચાલું મારી જેમ !
નરેન્દ્ર શાહ	(1938-2023)	સરિતા
યશવંત મહેતા	(1938)	બંદર
		બડો કારભારી
રઘુવીર ચૌધરી	(1938)	ગામને ગોંદરે
હરિકૃષ્ણ પાઠક	(1938)	આજે ઉતરાણ
		ઊગ્યો ચબૂતરો
		કાગડો કાળો કાળો
		ચણ ચણ ચકલી
		છોડ
		રમશું રમશું રેલમછેલ
રશીદ મુનશી	(1939)	મા
		રમવા દો
		હરણું (૨)
ગણેશ સિંધવ બાદલ	(1940)	વ્હાલાં વ્હાલાં બાળકો
ગભરુ ભડિયાદરા	(1940)	કીડી
ફિલિપ ક્લાર્ક	(1940-2021)	અમને વહાલા
		આવ્યાં વર્ષારાણી
		એવો આવે છે વરસાદ
		કેવું મોટું આભ ?
		વસંત આવી
યોસેફ મેકવાન	(1940-2022)	મલકું છું !
		વરસાદી તડકો
		વહાલી વસંત
		વાનરભાઈની જાન
રમેશ પારેખ	(1940-2006)	આવડે છે
		ઉજાણી
		ચપટી વગાડતાં આવડી ગઈ
		તરબૂચમાંથી ગામ
		ધમાચકડી
		પાંચ ભાઈબંધ
		ફિલમ પાડવા બેઠા
		ફુગ્ગો
		મારો પડછાયો
		મોટ્ટો મોટ્ટો થાઉં
		સરકસ આવ્યું
સાંકળચંદ પટેલ	(1940)	અગાશી ઉપર જઈએ
જગદીશ ઉ. ઠાકર	(1941)	ફૂલડું મઘમઘતું
નીતા રામૈયા	(1941)	અંધારા આભમાંથી
		વરસાદમાં
રમેશ ત્રિવેદી	(1941)	અમે (૨)
		ઉનાળો
		ખેલ વરસનો પૂરો
		ચાંદો ઉગ્યો રે !
		પરીઓ દોડે
		સાત માળની બસ
		હરણું અને ઝરણું
કરસનદાસ લુહાર	(1942)	ગમે છે !
		ટોપી
		પરપોટો (૨)
		મજા પડી ભૈ મજા પડી !
		હો ભાઈબંધ
તથાગત પટેલ	(1942)	ઝરણાં
પ્રભુદાસ પટેલ	(1942)	બા
દેવજી ત્રિ. થાનકી	(1944)	આગિયો
ધીરેન્દ્ર મહેતા	(1944)	ખી ખી ખી ખી ખી
		ચાંદલિયાની ગાડી
		પૂછું છું
		મમ્મી
મનોહર ત્રિવેદી	(1944)	આઘાં જજો ઓરાં જાજો
		ફરફરિયાં
હસમુખ શાહ ‘બેઝાર’	(1945)	ઝરણું (૩)
		સૂરજનું શમણું
જગતમિત્ર	(1946)	પતંગિયું
		પ્રાર્થના
રક્ષા પ્ર. દવે	(1946)	ઇચ્છા
		કોણ જમે ? કોણ રમે ?
		ક્યાંથી ?
		ટમ ટમક ટમ
		ટૌકા ઊડે
		ફરફરિયું
		સપનું
		હમ-હમ-હમ
રમેશ પટેલ	(1946)	ઝાકળ જો !
		ભીનો – લીલો સાદ
		સૂરજ
હરીશ પંડ્યા	(1946)	કુતૂહલ
ભૂપેન્દ્ર વ્યાસ ‘રંજ’	(1947)	આવડે છે (૨)
		કીડી રે કીડી
		કે વરસાદ
		ચંદા પર ઘર હોય આપણું
		પતંગિયું પતંગિયું
		બાળક અને બા
		મને આપોને મેઘધનુષ્ય
		મળ્યું મને રમકડાનું ગાણું
		વૃક્ષો છે વહાલાં
		સૂરજદાદા આવ્યા
વિરંચિ ત્રિવેદી	(1947)	અચરજ
		ગમે
		બગલા પંડિતજી
		મને ગમે છે
		મહેચ્છા
		મા, વ્હાલપનું ઝરણું
કિરીટ દવે	(1949)	ક્યાં રમવાનું ?
ક્લેરા ક્રિશ્ચિયન	(1949)	જાનીવાલીપીનારા
ગુલામ અબ્બાસ ‘નાશાદ’	(1949)	ઊંટ
		મોર
કાન્તિ કડિયા	(1950)	કલરવ
		ચાંદરણું
		પાણી ચારેકોર
		પૂછાપૂછ
		રિમઝિમ
ગોવિંદ દરજી	(1950)	આપણ એવા બંદા !
		ગગન ભરીને
		ચિતરું કેમ હું મમ્મી ?
		મજાની કોયલડી
નટવર પટેલ	(1950)	ગુલમહોર
		ચૂં ચૂં ટીવી લાવ્યા
		દઈશ (૨)
		ફુગ્ગાભાઈ
		સપનું (૨)
મહેન્દ્ર જોશી	(1951)	અંદર મંતર જંતર
મહેન્દ્ર રે. ત્રિવેદી	(1953)	બુચ્ચા
વિનોદ ગાંધી	(1953)	મારી દોસ્ત ચકલી
		દાળ
		કક્કો
		વાળ નહીં કપાવું !
સોલિડ મહેતા	(1953)	તડકો (૨)
		નમતાં થઈએ
ભગીરથ બ્રહ્મભટ્ટ	(1954)	વરસાદ
મયંક પટેલ	(1954)	તો
		પૂંછડિયો તારો
		હમ્બો ! હમ્બો !
રામુ પટેલ ડરણકર	(1954)	ઝાડ
		તડકાનાં ઝાંઝર
		વરસે વરસાદ
શિરીષ શાહ	(1954)	તમે દેવનાં દૂત બાળકો...
ઉદયન ઠક્કર	(1955)	કારેલાની કિટ્ટા, બટાકાની બુચ્ચા
		કોણ કહે છે ?
		દાદીને રસગુલ્લે તોલો
		પપ્પા સંગીતમાં દાદા છે !
		મમ્મીનું નાસ્તા રોકો આંદોલન
		જવારાનો ગરબો
		સંતાકૂકડી
		હીંચકો બાંધ્યો મેં
		ભૌ-ભૌ વિશે
નટવર હેડાઉ	(1955)	જંગલ જંગલ રમીએ
મધુકાન્ત જોશી	(1955)	ચાંદામામા (૨)
		મોટા મેઘરાજા
રાજેશ વ્યાસ ‘મિસ્કીન’	(1955)	કેરી
ઉષા ઉપાધ્યાય	(1956)	સૂરજ ભણવા આવે
જિતુ ત્રિવેદી	(1956)	સપનાંની દુનિયા
ભાવના હેમન્ત વકીલના	(1956)	બબલભાઈ
હેમેન શાહ	(1957)	ઊઠો મહમ્મદ ઘોરી !
		એક નાનકડી બસ
		પતંગિયાની પાંખ મળે તો-
		પીપરમીન્ટનું મકાન
		બનું !
		મેઘધનુષ પર જાવું છે
		શહેર છે, કે છે આ સરોવર ?
		સફેદ મૂછોનું ગીત
મણિલાલ શ્રીમાળી	(1957)	હું ફૂલપરી મજાની
કીર્તિદા બ્રહ્મભટ્ટ	(1958)	કીડી (૨)
		દુનિયાની ચાવી
		પંખીઓની નિશાળ
		ફૂલ ખીલ્યાં ને
મનહર ઓઝા	(1958)	ઉંદરડી
મંગળ રાવળ ‘સ્નેહાતુર’	(1959)	ઊડતો હીંચકો
		ઝરણું (૪)
		તમારા નામનું
મીનાક્ષી ચંદારાણા	(1959)	ધરતીમાતાની ધીરજ
જીત જોબનપુત્રા	(1960)	લાડ કરે છે ઝાડ
ત્રિવેણી પંડ્યા	(1960)	આવ્યાં પતંગિયાં
		નિહાળ્યા કરું
		મોરલો નાચે
નિર્મિશ ઠાકર	(1960)	ભાવનગરના ભોગીકાકા
રેખા ભટ્ટ	(1960)	ઝાડની ડાળીએ ઝૂલ્યાં
		બાળપણમાં મજા કરી તે ખરી!
		મળવા જઈએ
ગિરા ભટ્ટ	(1962)	અ...ધ...ધ... સપનાં
		હું ગુજરાતી ગલગોટો
દાદુ રબારી	(1962)	મસ્ત મજાની ખિસકોલી
		સૌને ગમે (૩)
કૃષ્ણ દવે	(1963)	રેલગાડી
કેયૂર ઠાકોર	(1963)	મારે
મહેબૂબ અ. સૈયદ	(1963)	ઉંદરમામા
અનિલ રાવલ	(1964)	આવે સૂરજ, ભૈ !
		ચબૂતરો (૨)
અશ્વિન ચંદારાણા	(1964)	વરસાદમાં ભીંજાઈ લઈએ
દિનેશ દેસાઈ	(1968)	રમતા રહીએ રામ
ધર્મેન્દ્ર પટેલ	(1969)	પરીરાણી
		ભીંત વિનાની શાળા
		લખી છે ટપાલ
પારુલ બારોટ	(1969)	આવ્યું ચોમાસું કે નહીં ?
		એક કબૂતર
ભારતીબહેન જી. બોરડ	(1969)	કાબર બે સંદેશા લાવી
		મારી પુરી ...
		હું રવિવારનો રાજા !
રવજી ગાબાણી	(1972)	તડકો (૩)
		મેઘરાજા રે...!
કિરીટ ગોસ્વામી	(1975)	ખિસકોલીબેન
		ચાંદામામા (૩)
		નભ
		નિશાળ (૨)
		મા (૨)
		હાથીભાઈને મોજ
સંજય બાપોદરિયા ‘સંગી’	(1977)	ચકલી ચણતી ચણ
		ચાંદો સૂરજ થાવું
		વર્ષારાણી વરસે છે
જિગર જોષી ‘પ્રેમ’	(1987)	કીડીબહેન ભણવા ચાલ્યાં
		ચાંદાને મામા શું કહેવા..
		મને ચડે છે ઘેન
		સાત રંગોનું હલેસું
જિતેન્દ્ર પ્રજાપતિ	(1987)	ઝાકળનાં ઝાડ
		દરિયો એ લાવ્યા
		પેલા ડુંગરની
હસમુખ ના. ટાંક	(1987)	ગુડ મોર્નિંગ...
બિરેન પટેલ	(1987)	ચૉકલેટનો બાગ
નિર્મળાબહેન દાણી	-	ભમરડો